Σάββατο 2 Μαρτίου 2019

Σε δυσχερή θέση το Οικουμενικό Πατριαρχείο

Τοῦ Γιώργου Ν. Παπαθανασόπουλου 


Σὲ δυσχερῆ θέση εὑρίσκεται τὸ Οἰκουμενικὸ Πατριαρχεῖο μετὰ τὴν ἀναγνώριση τῶν σχισματικῶν τῆς Οὐκρανίας ὡς Αὐτοκέφαλης Ἐκκλησίας. Ἕως τὴν ὥρα ποὺ γράφονται οἱ γραμμὲς αὐτὲς ΟΥΔΕΜΙΑ τοπικὴ Ὀρθόδοξη Ἐκκλησία ἔχει ἀναγνωρίσει τὴν «Αὐτοκέφαλη Ἐκκλησία τῆς Οὐκρανίας», ΟΥΔΕΜΙΑ παρέστη στὴν ἐνθρόνιση τοῦ «Προκαθημένου» της, ΟΥΔΕΜΙΑ ἐξέφρασε τὴν ὑποστήριξή Της πρὸς τὴν ἐνέργεια τοῦ Φαναρίου. Ἀντίθετα ὑπάρχουν δηλώσεις Προκαθημένων, ἀρνητικὲς γιὰ τὴν ἐνέργειά Του. Ἐπίσης, κατὰ τὶς πληροφορίες μας ΟΥΔΕΙΣ, πλὴν τοῦ Κωνσταντινουπόλεως, Προκαθήμενος μνημονεύει τὸν Προκαθήμενο τῆς «Αὐτοκέφαλης Ἐκκλησίας τῆς Οὐκρανίας» Ἐπιφάνιο.
. Οἱ ἐκτιμήσεις τοῦ Οἰκουμενικοῦ Πατριάρχου καὶ τῆς περὶ Αὐτὸν Συνόδου γιὰ τὸ ὅτι στὴν ἀπόφασή τους θὰ προσχωρήσουν οἱ ἄλλες τοπικὲς Ὀρθόδοξες Ἐκκλησίες, πρὸς τὸ παρόν, ἀποδεικνύονται λανθασμένες. Τὸ Φανάρι, μὲ τὶς ἐνέργειές του στὴν Οὐκρανία, κινδυνεύει ἀπὸ ρυθμιστὴς καὶ συντονιστὴς τῶν Ὀρθοδόξων Ἐκκλησιῶν νὰ ἀπομονωθεῖ καὶ νὰ περιθωριοποιηθεῖ. Μπροστὰ στὴν ἀρνητικὴ αὐτὴ κατάσταση τὸ Οἰκουμενικὸ Πατριαρχεῖο ἐντείνει τὶς προσπάθειές του νὰ προσελκύσει πρὸς τὸ μέρος του κάποιες ἀπὸ τὶς Αὐτοκέφαλες Ἐκκλησίες. 

Ἐπίσης τὸ Βατικανό, οἱ ΗΠΑ καὶ οἱ δυτικὲς καὶ φιλοδυτικὲς κυβερνήσεις στηρίζουν τὴν ἐνέργεια τοῦ Φαναρίου στὴν Οὐκρανία καὶ ἀσκοῦν πιέσεις στὶς κατὰ τόπους Ὀρθόδοξες Ἐκκλησίες νὰ ταχθοῦν στὸ πλευρό του.
. Οἱ τοπικὲς Ἐκκλησίες, ποὺ θεωροῦνται ὅτι εἶναι οἱ πιὸ «πιεστὲς» στὸ νὰ δεχθοῦν τὴν ἀπόφαση τοῦ Φαναρίου γιὰ τὴν Ἐκκλησία τῆς Οὐκρανίας εἶναι τὰ Πατριαρχεῖα τῆς Βουλγαρίας καὶ τῆς Γεωργίας καὶ ἡ Ἐκκλησία τῆς Ἑλλάδος. Πάντως στὸ ἐσωτερικὸ τῶν δύο Πατριαρχείων (Βουλγαρίας καὶ Γεωργίας) καὶ στὴν Ἐκκλησία τῆς Ἑλλάδος ὑπάρχουν πολλοὶ Μητροπολίτες ποὺ ὑποστηρίζουν τὴν κανονικότητα στὴν Ἐκκλησία καὶ δὲν ἐγκρίνουν τὴν ἀπόφαση τοῦ Φαναρίου. Οἱ Προκαθήμενοι τῶν ἐν λόγῳ τριῶν Ἐκκλησιῶν δὲν ἔχουν σαφῶς ἐκφράσει τὴν ἄποψή τους. 

Ὁ Ἀρχιεπίσκοπος κ. Ἱερώνυμος παραμένει σιωπηλὸς ἐπὶ τοῦ θέματος καὶ ἡ Ἱεραρχία τῆς Ἐκκλησίας τῆς Ἑλλάδος δὲν ἔχει ἀκόμη συγκληθεῖ. Καὶ νὰ συγκληθεῖ, ἂν θέλει νὰ καθυστερήσει τὴν ἀπόφασή της, μπορεῖ νὰ παραπέμψει τὸ Οὐκρανικὸ στὴν Ἐπιτροπὴ Νομοκανονικῶν ὑποθέσεων καὶ ἑπομένως στὶς καλένδες. Ἕως τότε ὁ κ. Ἱερώνυμος δὲν θὰ μνημονεύει τὸν Προκαθήμενο τῆς «Αὐτοκέφαλης Ἐκκλησίας τῆς Οὐκρανίας». Ἐρωτηματικὸ ὑπάρχει γιὰ τὰ Πατριαρχεῖα Ἀλεξανδρείας καὶ Ἱεροσολύμων. 
Εἶναι φιλοδυτικά, ἀλλὰ δέχονται μεγάλη βοήθεια καὶ πίεση ἀπὸ τὸ Πατριαρχεῖο τῆς Μόσχας. Ἕως τώρα πάντως οἱ Πατριάρχες κ.κ. Θεόδωρος καὶ Θεόφιλος ἀναγνωρίζουν τὸν κανονικὸ Μητροπολίτη Κιέβου καὶ πάσης Οὐκρανίας Ὀνούφριο καὶ τὴν περὶ αὐτὸν Ἱεραρχία.
. Δεδομένο ἐπίσης εἶναι ὅτι μὲ ἀποφάσεις τους ἢ δηλώσεις τους οἱ Ἱεραρχίες ἢ οἱ Προκαθήμενοι τῶν Πατριαρχείων Ἀντιοχείας, Σερβίας, Ρουμανίας, καὶ τῶν Αὐτοκεφάλων Ἐκκλησιῶν Κύπρου, Πολωνίας, Ἀλβανίας καὶ Τσεχίας – Σλοβακίας ἔχουν ἀπορρίψει, ἢ ἔχουν ἐκφράσει προβληματισμὸ γιὰ τὴν ἀναγνώριση τῆς ἱδρυθείσης ἀπὸ τὸ Οἰκουμενικὸ Πατριαρχεῖο «Αὐτοκέφαλης Ἐκκλησίας τῆς Οὐκρανίας».
. Ἡ δικαιολογία ὅτι δὲν ἦταν εὐκταῖο, ἀλλὰ κατέστη ἀναγκαῖο νὰ διχασθεῖ ἡ Ὀρθοδοξία καὶ νὰ κινδυνεύει μὲ σχίσμα, γιὰ νὰ ὑπάρξει εἰρήνη καὶ ἑνότητα στοὺς Ὀρθοδόξους της Οὐκρανίας ἀποδεικνύεται ἀβάσιμη. Ὁ Ὀρθόδοξος Οὐκρανικὸς λαὸς παραμένει ὅπως ἦταν πρὸ τῆς Αὐτοκεφαλίας, διχασμένος. Καὶ οἱ πολλοὶ ἄθεοι παραμένουν ὅπως ἦσαν, ἀδιάφοροι. Ἀντὶ μάλιστα τῆς καταλλαγῆς καὶ τῆς εἰρήνης αὐξήθηκε τὸ ἐμφύλιο μίσος καὶ ἡ καταπίεση σὲ βάρος τῶν πιστῶν στὴν Κανονικὴ Ἐκκλησία Ὀρθοδόξων. Αὐτὰ χωρὶς κάποιο ἐμφανὲς ἀνταποδοτικὸ ὄφελος γιὰ τὸ Φανάρι καὶ τὸν Πρόεδρο τῆς Οὐκρανίας Ποροσένκο, ποὺ ἦσαν οἱ πρωταγωνιστὲς τῆς ἀπόδοσης τῆς Αὐτοκεφαλίας στοὺς σχισματικούς τῆς Οὐκρανίας. Τὸ Φανάρι δὲν φαίνεται νὰ ἔχει ἀποκτήσει καλύτερη ἀντιμετώπιση στὴν Τουρκία καὶ ὁ Ποροσένκο κινδυνεύει νὰ μὴν μπεῖ στὸν δεύτερο γύρο τῶν προεδρικῶν ἐκλογῶν, ποὺ διεξάγονται στὴν Οὐκρανία στὶς 31 Μαρτίου. 

Σύμφωνα μὲ τὶς πρόσφατες δημοσκοπήσεις τὸ ποσοστό του κυμαίνεται στὸ 14-15%. Οἱ Οὐκρανοὶ βάζουν στὴν πρώτη θέση τῶν ἐνδιαφερόντων τους τὴ βελτίωση τοῦ ἐπιπέδου ζωῆς τους καὶ στὴν τελευταία τὰ ἐσωτερικὰ τῆς Ἐκκλησίας, τὰ ὁποῖα οἱ περισσότεροι δὲν ἀντιλαμβάνονται.
. Παρὰ τὸ ὅτι ὁ Ποροσένκο καὶ ὁ κρατικὸς μηχανισμὸς μὲ ὅλους τοὺς τρόπους ἐνισχύει τὴν «Αὐτοκέφαλη» Ὀρθόδοξη Ἐκκλησία καὶ προκαλεῖ μεγάλες δυσκολίες στὴν λειτουργία καὶ δραστηριότητα τῆς κανονικῆς Ἐκκλησίας τῆς Οὐκρανίας, λίγες εἶναι οἱ προσχωρήσεις ἐνοριῶν τῆς Κανονικῆς Ἐκκλησίας σὲ αὐτήν. Σύμφωνα μὲ ἀνακοίνωση τῆς ὑπὸ τὸ Πατριαρχεῖο τῆς Μόσχας κανονικῆς Ὀρθόδοξης Ἐκκλησίας τῆς Οὐκρανίας μόνο 36 ἐνορίες ἀπὸ τὶς 12.000 ποὺ διαθέτει στὴ χώρα προσχώρησαν στὴν «Αὐτοκέφαλη» Ἐκκλησία. Ἀλλὰ καὶ ἂν ὁ ἰσχυρισμὸς τοῦ Ποροσένκο εἶναι ἀληθής, ὅτι ἀπὸ τὶς 12.000 εἶναι 320 οἱ ἐνορίες ποὺ προσχώρησαν στὴν κρατικὴ Ἐκκλησία πάλι εἶναι πολὺ λίγες. 

Σημειώνεται ὅτι τὸ Οἰκουμενικὸ Πατριαρχεῖο παλαιότερα ἦταν κατὰ τῶν κοσμικῶν καὶ κρατικῶν ἐπεμβάσεων στὰ ἐσωτερικὰ τῆς Ἐκκλησίας. Τώρα δέχεται τὶς παρεμβάσεις τοῦ Προέδρου Ποροσένκο στὰ ἐσωτερικὰ τῆς Οὐκρανικῆς Ὀρθόδοξης Ἐκκλησίας.
. Ἐν τῷ μεταξὺ οἱ καταγγελίες γιὰ βανδαλισμοοὺς σὲ βάρος ἱερῶν ναῶν καθὼς καὶ γιὰ διωγμοὺς κατὰ κληρικῶν καὶ λαϊκῶν τῆς κανονικῆς Ἐκκλησίας αὐξάνονται. 

Στὶς 14 Φεβρουαρίου ὁ Ἐπίσκοπος τῆς Κανονικῆς Ἐκκλησίας Γεδεών, ὑπεύθυνος τοῦ Μοναστηριοῦ Τὶθ στὸ Κίεβο, ὅταν τὸ ἀεροπλάνο, στὸ ὁποῖο ἐπέβαινε, προσγειώθηκε στὴν οὐκρανικὴ πρωτεύουσα ἀπὸ τὴ Νέα Ὑόρκη, συνελήφθη ἀπὸ ὁπλισμένους οὐκρανοὺς ἀστυνομικούς, «ὡς ἐγκληματίας», ὅπως ἔγραψε στὸ λογαριασμό του στὸ Facebook. Αὐτοὶ τὸν ἐπιβίβασαν σὲ ἄλλο ἀεροπλάνο καὶ τὸν ἔστειλαν πίσω στὴν ἀμερικανικὴ πόλη! Αἰτιολογία, ὅτι δὲν ἦσαν ἐν τάξει τὰ χαρτιά του…
. Προβλήματα ἐκ τοῦ Οὐκρανικοῦ ἐκκλησιαστικοῦ ζητήματος προέκυψαν καὶ στὸ Ἅγιον Ὄρος, ποὺ εἶναι ὑπὸ τὴν ἄμεση πνευματικὴ δικαιοδοσία τοῦ Οἰκουμενικοῦ Πατριαρχείου. Οἱ Ἱερὲς Μονὲς ἔχουν διχασθεῖ ὡς πρὸς τὴν ἀναγνώριση τῆς Οὐκρανικῆς Ἐκκλησίας, ποὺ προέκυψε ἀπὸ τοὺς σχισματικοὺς τῆς χώρας. Στὴν πρόσκληση τοῦ Οἰκ. Πατριαρχείου νὰ συμμετάσχει ἀντιπροσωπεία Του στὴν ἐνθρόνιση τοῦ Προκαθημένου Παρθενίου ἡ Ἱερὰ Κοινότητα κατὰ πλειονοψηφία πῆρε ἀπόφαση νὰ μὴν ἀποσταλεῖ ἀντιπροσωπεία. 

Τὸ Φανάρι τότε ἐπεστράτευσε τοὺς ἡγουμένους τῶν Μονῶν Βατοπαιδίου καὶ Ξενοφῶντος νὰ συμμετάσχουν στὴν ἐνθρόνιση. Ἐξ αὐτῶν ὁ ἡγούμενος τῆς Βατοπαιδίου Ἐφραὶμ ὑπέστη καρδιακὸ ἐπεισόδιο στὸ Κίεβο καὶ πρὶν λάβει μέρος στὴν ἐνθρόνιση.
. Ὁ Μητροπολίτης Ὀδησσοῦ Παῦλος μὲ τὴ συνοδεία του, τῆς κρατικῆς Ἐκκλησίας τῆς Οὐκρανίας, μὲ τὴν εὐλογία τοῦ Οἰκ. Πατριάρχου ἐπισκέφθηκε Ἁγιορείτικες Μονές. 

Ἦταν μία δοκιμασία γι’ αὐτές. Στὴ Μονὴ τοῦ Ἁγίου Παντελεήμονος δὲν ἔγινε δεκτός, διότι, ὅπως τοῦ εἶπαν, δὲν τὸν ἀναγνωρίζουν. Σημειώνεται ὅτι ὁ ἡγούμενος Εὐλόγιος εἶναι ρωσικῆς καταγωγῆς καὶ ὅτι στὴ Μονὴ ἐγκαταβιοῦν Οὐκρανικῆς (στὴν πλειονοψηφία) καὶ Ρωσικῆς καταγωγῆς μοναχοί. Δεκτοὶ δὲν ἔγιναν ἐπίσης οἱ κληρικοὶ τῆς κρατικῆς οὐκρανικῆς Ἐκκλησίας στὶς Μονὲς Δοχειαρίου καὶ Ζωγράφου (ἐγκαταβιώνουν βουλγαρικῆς καταγωγῆς μοναχοί). 
Ἡ Μονὴ Σίμωνος Πέτρας τοὺς ἐπέτρεψε νὰ προσκυνήσουν τὰ ἱερὰ λείψανα. Ἀντίθετα ἔγιναν δεκτοὶ στὶς Μονὲς Βατοπαιδίου, Ἰβήρων, Σταυρονικήτα, Ξενοφῶντος, Κουτλουμουσίου, Παντοκράτορος καὶ NέοἘσφιγμένου.
Ἄλλο παρεμπῖπτον στὸ Οὐκρανικὸ ζήτημα, ποὺ προέκυψε, εἶναι τῶν Ρωσικῆς Παράδοσης Ὀρθοδόξων Ἐνοριῶν τῆς Δυτικῆς Εὐρώπης. 

Μὲ αἰφνίδια ἀπόφασή του, στὶς 27 Νοεμβρίου 2018, καὶ χωρὶς νὰ ἐνημερώσει ἐκ τῶν προτέρων καὶ νὰ ζητήσει τὴ γνώμη τους τὸ Οἰκουμενικὸ Πατριαρχεῖο ἀποφάσισε τὴ διάλυση τῆς Ἀρχιεπισκοπῆς τους καὶ τὴν ὑπαγωγὴ ὅλων αὐτῶν τῶν ἐνοριῶν στοὺς κατὰ τόπους Ἕλληνες Μητροπολίτες τοῦ Οἰκουμενικοῦ Πατριαρχείου. Ἕως τὴν ἀπόφαση αὐτὴ ἡ ἐν λόγῳ Ἀρχιεπισκοπή, μὲ ἀπόφαση τοῦ ἰδίου Πατριάρχου Βαρθολομαίου, ἀπὸ τὸ 1999 εἶχε πλήρη αὐτονομία καὶ ὑπαγόταν ἀπ’ εὐθείας στὸν Οἰκουμενικὸ Πατριάρχη. 
Ἡ ἀπόφαση τοῦ Φαναρίου προκάλεσε τὴν ἔντονη ἀντίδραση τῶν κληρικῶν καὶ τῶν λαϊκῶν μελῶν τῶν ρωσικῆς καταγωγῆς καὶ παράδοσης ἐνοριῶν τῆς Δυτικῆς Εὐρώπης. Στὶς 23 Φεβρουαρίου 2019 συνῆλθαν ἐκπρόσωποί τους σὲ Γενικὴ Συνέλευση στὸ Παρίσι καὶ μὲ ψήφους 191 ἔναντι 15 ἀποφάσισαν νὰ μὴν ὑπακούσουν στὴν ἀπόφαση τοῦ Οἰκ. Πατριαρχείου, νὰ μὴν διαλυθεῖ ἡ Ἀρχιεπισκοπή τους, νὰ μὴν δεχθοῦν ἄλλον Ἐπίσκοπο πλὴν τοῦ δικοῦ τους Ἀρχιεπισκόπου Χαριουπόλεως Ἰωάννου.
. Κατὰ τὴν ὁμιλία του ὁ Ἀρχιεπίσκοπος Ἰωάννης τόνισε τὴν κρισιμότητα τῆς ἀποφάσεως, ποὺ θὰ ἔπαιρναν. Ὅπως εἶπε, πρέπει νὰ διατηρήσουν τὴν ἑνότητά τους οἱ Ρῶσοι ἐμιγκρέδες τῆς Δυτικῆς Εὐρώπης, ποὺ διέφυγαν τοῦ ἄθεου σοβιετικοῦ ὁλοκληρωτισμοῦ καὶ κατέφυγαν σ᾽ αὐτὴν καὶ ὅσοι δυτικοευρωπαῖοι τοὺς ἀκολούθησαν στὴν ρωσικῆς παράδοσης Ὀρθοδοξία καὶ νὰ ἐπιλέξουν μεταξὺ τοῦ θανάτου ἢ τῆς ζωῆς τῆς ἐκκλησιαστικῆς τους ζωῆς. 

Φυσικὰ τὸ Πατριαρχεῖο τῆς Μόσχας τοὺς προσήγγισε ἀμέσως καὶ τοὺς δήλωσε ὅτι εὐχαρίστως τοὺς δέχεται στοὺς κόλπους του, ἀποδεχόμενο νὰ διατηρήσουν τὸ σημερινὸ ἐκκλησιαστικὸ καθεστὼς τῆς ἀνεξαρτησίας καὶ τῆς αὐτονομίας τους.-

https://christianvivliografia.wordpress.com