Σκάνδαλα με διαρροές προσωπικών δεδομένων σε εταιρείες… Σενάρια παρακολούθησης μέσω του υπολογιστή… Χειραγώγηση των απόψεων ακόμη και σε ζητήματα άκρως σοβαρά και κρίσιμα, όπως η ψήφος σε μία εκλογική διαδικασία… Εγκλωβισμός σε μία εικονική πραγματικότητα… Όλα τα παραπάνω όχι μόνο έχουν αποδειχθεί, αλλά έχουν αναδειχθεί σε μείζονα θέματα της παγκόσμιας επικαιρότητας τον τελευταίο χρόνο.
Κοινός παρονομαστής όλων των παραπάνω, δεν είναι άλλος από τον διαδικτυακό κολοσσό που ονομάζεται… Facebook. Παρόλα αυτά, πάνω από δύο δισ. άνθρωποι σε όλον τον πλανήτη παραμένουμε εντός του γιγαντιαίου διαδικτυακού μέσου, με ένα μεγάλο ποσοστό να εξαρτά τη ζωή και την καθημερινότητά του από την ενασχόληση με το Facebook. Η έρευνα του Πανεπιστημίου Στάνφορντ και του Πανεπιστημίου της Νέας Υόρκης, έρχεται να ανατρέψει τα δεδομένα και να προτείνει το εξής: Φύγετε -τρέχοντας- από το Facebook. Θα γίνετε περισσότερο ευτυχισμένοι…
Η έρευνα συμπεριέλαβε κριτήρια που ανταποκρίνονται σε όλους τους τομείς της συμπεριφοράς και των αναγκών -σωματικών, συναισθηματικών και ψυχολογικών- ενός ανθρώπου. Το μεγάλο ερώτημα που τίθεται, λοιπόν, ευθύς εξ αρχής, είναι το εξής: Θέλουμε να αισθανθούμε καλύτερα; Η απάντηση στο ερώτημα αυτό, είναι ακόμη πιο απλή: Διαγράψτε το Facebook.
Όπως αναφέρουν οι ειδικοί που ασχολήθηκαν με τη μεγάλη αυτή έρευνα, η εξάρτηση που αποκτά ο χρήστης του Facebook -κυρίως- αλλά και άλλων social media, είναι ανάλογη εκείνων που κάνουν χρήση απαγορευμένων ουσιών (ναρκωτικών) ή των ατόμων που έχουν εθιστεί στον τζόγο. Μπαίνοντας στο Facebook δημιουργείται η ψευδαίσθηση ότι θα αισθανθούμε καλύτερα, ότι θα διασκεδάσουμε, θα ψυχαγωγηθούμε. Λάθος.
Το αποτέλεσμα είναι εκ διαμέτρου αντίθετο, σε σημείο που να καθιστά τον χρήστη παθητικό και έρμαιο των διαθέσεων οποιουδήποτε θελήσει να τον χειραγωγήσει. Ταυτόχρονα, η εμμονή στη χρήση του Facebook καθιστά το άτομο αντικοινωνικό στην πραγματική ζωή και σε πιο προχωρημένες περιπτώσεις, εκτός πραγματικότητας, καθώς αρχίζει να βιώνει έναν διαφορετικό κόσμο, συγχέοντας τους ρόλους που αναλαμβάνει στο διαδίκτυο, με την πραγματική ζωή.
Όλα τα παραπάνω έχουν αποδειχθεί από μελέτες. Σύμφωνα με τα αποτελέσματα των ερευνών που προηγήθηκαν, η εξάρτηση από το Facebook είναι επιβλαβής για τον άνθρωπο και η λύση είναι να… το κόψει. Να διαγράψει τον λογαριασμό του και να φύγει. Να επιστρέψει στην πραγματικότητα, στην κανονική ζωή. Εδώ είναι το κομβικό σημείο, όπως σε κάθε περίπτωση εθισμένου στα ναρκωτικά ή στον τζόγο. Τι συμβαίνει αν κάποιος αποφασίσει να «κόψει» το Facebook από την καθημερινότητά του; Τη συγκεκριμένη καμπή μελέτησε η έρευνα του Στάνφορντ και της Νέας Υόρκης. Η απάντηση από τα στοιχεία που συγκεντρώθηκαν; Αν «κόψετε» το Facebook, θα γίνετε πιο ευτυχισμένοι και πιο λειτουργικοί!
Τι θα πάθω -Θεέ μου- αν… πατήσω το κουμπί;
Γιατί και πώς (;), θα ρωτούσε ο μέσος εθισμένος χρήστης του Facebook, αρνούμενος να… πατήσει το κουμπί και να αλλάξει την καθημερινότητά του. Οι λόγοι είναι πολλοί. Ο βασικότερος όλων; Θα έχεις περισσότερο χρόνο να περνάς με την οικογένεια και τους φίλους σου. Η σχεδόν αρρωστημένη κοινονικοποίηση μέσω… πληκτρολογίου, θα αντικατασταθεί από την απευθείας επαφή. Η εικονική -φανταστική- πραγματικότητα, θα δώσει τη θέση της στον ρεαλισμό και στη συνείδηση. Το μίσος για τον εαυτό μας και το κορμί μας, όντας σε κατάσταση άρνησης να εμφανίσουμε την πραγματική εμφάνιση και χαρακτήρα μας, θα «αποσυρθούν», αυξάνοντας τον δείκτη εκτίμησης και αγάπης για τον εαυτό μας και τον μοναδικό μας χαρακτήρα.
Επίσης, θα τερματιστεί η… παράνοια στην παρακολούθηση των ειδήσεων -fake και… μη fake-, γεγονός που θα βοηθήσει πολλούς από εμάς -τους λεγόμενους επαγγελματίες δημοσιογράφους- να κάνουμε καλύτερα και πιο ψύχραιμα τη δουλειά μας, αξιοποιώντας τον χρόνο μας στις πραγματικές ειδήσεις και όχι στις λεγόμενες… μη ειδήσεις!
Η έρευνα του Στάνφορντ και της Νέας Υόρκης χρησιμοποίησε 2.844 χρήστες και τους… έσπασε στη μέση! Δεν τους… έσφαξε, αρκέστηκε στο να καταργήσει τους μισούς λογαριασμούς και να διατηρήσει τους άλλους μισούς, για διάστημα μόλις ενός μήνα. Μάλιστα, όσοι βγήκαν… off, τέθηκαν σε καθεστώς στενής παρακολούθησης για το ίδιο διάστημα, προκειμένου να εντοπιστούν και αποφευχθούν τυχόν… παρατυπίες.
«Η απενεργοποίηση προκάλεσε μικρές αλλά σημαντικές βελτιώσεις στην ευημερία των ατόμων και ειδικότερα στην ευτυχία, στην ικανοποίηση για τη ζωή, στη μείωση της κατάθλιψης και στην ελαχιστοποίηση του άγχους», δήλωσε ο επικεφαλής της έρευνας. Ένας ικανός αριθμός, μάλιστα, κατάφερε να απεξαρτηθεί και να διατηρήσει την αποχή από το Facebook ακόμη και μετά την ολοκλήρωση της έρευνας.
Το υγιές Facebook στην υπηρεσία του ανθρώπου
Το Facebook αποτελεί ένα παγκόσμιο δίκτυο κοινωνικών επαφών και παρέχει δυνατότητες και οφέλη που σε άλλες περιπτώσεις δεν θα ήταν δυνατόν να υπάρξουν. Επαφές με ανθρώπους που βρίσκονται στην άλλη άκρη της Γης, ψυχαγωγία, διασκέδαση, γνωριμίες, είναι μόνο ορισμένα από τα οφέλη της τεράστιας αυτής φόρμουλας. Έστω και με τις ατέλειες και τους κινδύνους του, παραμένει ένα μέσο κοινωνικής δικτύωσης που όμοιό του δεν έχει βιώσει η ανθρωπότητα.
Το ζητούμενο είναι να αποφεύγεται η υπερβολή. Το ζητούμενο είναι να διαχωρίζεται η εικονική, από την πραγματική… πραγματικότητα. Το ζητούμενο είναι να μην καθορίζει το καθημερινό μας πρόγραμμα και εν πολλοίς τη ζωή μας, αλλά να είναι ένα κομμάτι της απόλυτα ελεγχόμενο, σαν ηλεκτρονικό παιχνίδι, σαν μία συζήτηση με τον φίλο ή τον συγγενή μας. Το ζητούμενο είναι να έχει τον χρόνο του, αλλά όχι να καθορίζει τον χρόνο των υπολοίπων δραστηριοτήτων μας.
Τα άτομα με έφεση στον εθισμό, θα πρέπει να σκέφτονται δύο και τρεις φορές την ενασχόλησή τους με το Facebook. Εφόσον εγκλωβιστούν σε αυτό το «τρυπάκι», η επίσκεψη σε έναν ειδικό, κρίνεται απολύτως απαραίτητη. Εφόσον κάποιος διαπιστώσει ότι έχει εθιστεί, οφείλει, για τον ίδιο και τους δικούς του ανθρώπους, να καταφύγει σε ειδικευμένα άτομα και να ζητήσει βοήθεια.
Η εναλλακτική είναι απλή και προκύπτει από την έρευνα των δύο αμερικανικών πανεπιστημίων. Φύγετε από το Facebook… θα γίνετε πιο ευτυχισμένοι!