Μὲ ἀπειλές, ἐκβιασμοὺς καὶ ἐξαγορὰ συνειδήσεων ὁ μεγάλος νταβατζὴς τοῦ πλανήτη ἐξηνάγκασε τοὺς ἐθνικιστὲς βουλευτὲς ἑνὸς μικροῦ σλαυϊκοῦ ἔθνους τῶν Βαλκανίων νὰ ἀπαρνηθοῦν τὸ λόγο ὑπάρξεώς τους καὶ νὰ ἀποδεχθοῦν μία ταπεινωτικὴ συμφωνία ποὺ ἀναθεωρεῖ, ἐν καιρῷ εἰρήνης, τὸ Σύνταγμα καὶ τὰ ἐθνικὰ σύμβολά τους. Πρέπει νὰ εἶναι κάποιος τυφλὸς γιὰ νὰ μὴν βλέπῃ τὶς ὁμοιότητες μὲ τὴν Συμφωνία τοῦ Μονάχου (Munich Diktat, 1938).
Ὁ λόγος: ἡ ἀνάσχεσις τῆς ῥωσσικῆς ἐπεκτάσεως. O θεμέλιος λίθος στὴν ἐξωτερικὴ πολιτικὴ τῶν παγκοσμίων νταβατζήδων ἀπὸ τὸ 1946, χρονολογία ποὺ κάποιος Kennan ἔγραψε κάτι ποὺ ἔμεινε στὴν ἱστορία ὡς Long Telegram («Μακρὺ Τηλεγράφημα»).
Μὲ ἀφορμὴ αὐτὰ θυμήθηκα ἕνα παλαιότερο κείμενό μου.
*~*~*~*~*~*~*~*~* Ἡ ῥωσσικὴ ἀπειλὴ εἶναι ὁ μεγαλύτερος πολιτικὸς μύθος τοῦ 20ου αἰῶνος. Ὁ μύθος ἐκλαμβάνεται μὲ τὴν ἀνθρωπολογικὴ ἔννοια: καταστατικὴ ἀφήγησις οἰονεῖ θρησκευτικοῦ χαρακτήρος περὶ τῶν ἀπαρχῶν ἑνὸς πολιτισμικοῦ φαινομένου ἢ ὀντότητος.
Μὲ ἀφορμὴ αὐτὰ θυμήθηκα ἕνα παλαιότερο κείμενό μου.
*~*~*~*~*~*~*~*~* Ἡ ῥωσσικὴ ἀπειλὴ εἶναι ὁ μεγαλύτερος πολιτικὸς μύθος τοῦ 20ου αἰῶνος. Ὁ μύθος ἐκλαμβάνεται μὲ τὴν ἀνθρωπολογικὴ ἔννοια: καταστατικὴ ἀφήγησις οἰονεῖ θρησκευτικοῦ χαρακτήρος περὶ τῶν ἀπαρχῶν ἑνὸς πολιτισμικοῦ φαινομένου ἢ ὀντότητος.
Ὡς κατασκευὴ τοῦ λόγου, ἡ «ῥωσσικὴ ἀπειλὴ» εἶναι μία βιομηχανία παραγωγῆς αὐθεντίας καὶ τὸ ἰδανικὸ παράδειγμα φουκωϊκὴς «γνωσιοεξουσίας».
Πολιτικοί, ἐπιστήμονες καὶ ἀκαδημαϊκοί, δημοσιογράφοι καὶ διαμορφωτὲς γνώμης, ἐκπαιδευτικοὶ καὶ συγγραφεῖς, στρατιωτικοί, γεωγράφοι, τεχνοκράτες καὶ διοικητικοὶ ἀξιωματοῦχοι, εἰδήμονες σὲ θέματα ἀσφαλείας καὶ ἀντικατασκοπείας, ῥωσσομαθεῖς καὶ ἀνατολιστές· μία τεράστια βεντάλια «εἰδικῶν» ποὺ ψωμίζονται ἀπὸ τὸ κατ’ ἐξοχὴν «πρόβλημα» τῆς ἐποχῆς ἀπὸ τὸ 1945 ἔως καὶ σήμερα.
Τὰ συμφέροντα εἶναι τεράστια.
Πολιτικοί, ἐπιστήμονες καὶ ἀκαδημαϊκοί, δημοσιογράφοι καὶ διαμορφωτὲς γνώμης, ἐκπαιδευτικοὶ καὶ συγγραφεῖς, στρατιωτικοί, γεωγράφοι, τεχνοκράτες καὶ διοικητικοὶ ἀξιωματοῦχοι, εἰδήμονες σὲ θέματα ἀσφαλείας καὶ ἀντικατασκοπείας, ῥωσσομαθεῖς καὶ ἀνατολιστές· μία τεράστια βεντάλια «εἰδικῶν» ποὺ ψωμίζονται ἀπὸ τὸ κατ’ ἐξοχὴν «πρόβλημα» τῆς ἐποχῆς ἀπὸ τὸ 1945 ἔως καὶ σήμερα.
Τὰ συμφέροντα εἶναι τεράστια.
Χωρὶς τὴν ἀπειλὴ τῆς «ἀρκούδας», χιλιάδες ἄνθρωποι σὲ ὅλον τὸν κόσμο θὰ ἀπέμεναν χωρὶς ἀντικείμενο ἐργασίας. Εἶναι ἀφελὴς καὶ πρωτόγονος θετικισμὸς νὰ πιστεύουμε ὅτι ἡ γνῶσις καὶ ἡ πληροφορία εἶναι τὸ ὄχημα ποὺ θὰ μᾶς πάη ὀρθολογικὰ ἀπὸ τὸ σημεῖο «πρόβλημα» στὸ σημεῖο «λύσεως».
Τὰ περισσότερα «προβλήματα» δὲν συλλαμβάνονται γιὰ νὰ «λυθοῦν» ἀλλὰ γιὰ νὰ συγκροτήσουν τὸ πεδίο τῆς πολιτικῆς ἀντιπαραθέσεως καὶ τὶς ἀντίστοιχες πολιτικὲς ὑποκειμενικότητες. Ἡ γνῶσις παράγεται κοινωνικά, ὄχι ἐξ ἀποκαλύψεως, καὶ ἐξυπηρετεῖ τὰ συμφέροντα τῶν παραγωγῶν της.
Ἀναμφίβολα οἱ περισσότεροι «εἰδικοί» της βαρειᾶς βιομηχανίας τῆς ῥωσσοφοβίας ξεκινοῦν ἀπὸ ἀγαθὴ προαίρεση. Μόνον στὰ κόμιξ ὑπάρχουν χαρακτῆρες ποὺ πράττουν τὸ κακὸ ἐνσυνείδητα καὶ κομπάζουν γιὰ αὐτό. Στὴν πραγματικὴ ζωὴ οἱ ἄνθρωποι ἐκλογικεύουν τὶς πράξεις τους στὴν βάση ἠθικῶν ἀρχῶν.
Ἀναμφίβολα οἱ περισσότεροι «εἰδικοί» της βαρειᾶς βιομηχανίας τῆς ῥωσσοφοβίας ξεκινοῦν ἀπὸ ἀγαθὴ προαίρεση. Μόνον στὰ κόμιξ ὑπάρχουν χαρακτῆρες ποὺ πράττουν τὸ κακὸ ἐνσυνείδητα καὶ κομπάζουν γιὰ αὐτό. Στὴν πραγματικὴ ζωὴ οἱ ἄνθρωποι ἐκλογικεύουν τὶς πράξεις τους στὴν βάση ἠθικῶν ἀρχῶν.
Δὲν ἰσχυρίζομαι λοιπὸν ὅτι ὁ ἀντί-ῥωσσισμὸς εἶναι ἕνα εἶδος συνωμοσίας διότι τότε θὰ ἔκανα ἀκριβῶς τὸ ἴδιο μὲ τοὺς ἐπαγγελματίες ῥωσσοφάγους ποὺ ἀνακαλύπτουν κόκκινους πράκτορες μέχρι καὶ στὸ καζανάκι τῆς τουαλέτας σου. Οὔτε ἀμφισβητῶ τὶς προθέσεις τῶν ἀνθρώπων ποὺ στελεχώνουν αὐτὸ τὸ τεράστιο φάσμα. Δέχομαι ὅτι στὴν συντριπτική τους πλειοψηφία ἐνεργοῦν καλῇ τῇ πίστει, μὲ τὴν πεποίθηση ὅτι ἀντιμετωπίζουν ἕναν ὑπαρκτὸ κίνδυνο καὶ προσφέρουν τὶς καλές τους ὑπηρεσίες στὴν ἀπειλουμένη πατρίδα.
Ὁ μύθος ποὺ ἔχει κατασκευασθῆ τοὺς ὑπερβαίνει ὅλους ὡς ἀτομικὲς συνειδήσεις, ἀκόμα καὶ τοὺς πλέον ὑψηλὰ ἱσταμένους ἀξιωματούχους.
Δουλειὰ δική μας, ὡς κριτικῶν, δὲν εἶναι νὰ ξεσκεπάσουμε τὸν τάδε ἢ τὸν δείνα πολιτικὸ ἢ καθηγητάκο ἢ «ἀναλυτὴ» ποὺ κτίζει μεθοδικὰ τὴν καριέρα του στὴν ἀρκτοφοβία. Εἶναι λάθος νὰ ἀνάγουμε τὸν μύθο τῆς ῥωσσικῆς ἀπειλῆς σὲ πρόσωπα. Προσωποποίησις σημαίνει φετιχισμός, ὅτι παίζουμε τὸ παιχνίδι μὲ τοὺς κανόνες ποὺ ἐκεῖνοι θέλουν.
Δουλειὰ δική μας, ὡς κριτικῶν, δὲν εἶναι νὰ ξεσκεπάσουμε τὸν τάδε ἢ τὸν δείνα πολιτικὸ ἢ καθηγητάκο ἢ «ἀναλυτὴ» ποὺ κτίζει μεθοδικὰ τὴν καριέρα του στὴν ἀρκτοφοβία. Εἶναι λάθος νὰ ἀνάγουμε τὸν μύθο τῆς ῥωσσικῆς ἀπειλῆς σὲ πρόσωπα. Προσωποποίησις σημαίνει φετιχισμός, ὅτι παίζουμε τὸ παιχνίδι μὲ τοὺς κανόνες ποὺ ἐκεῖνοι θέλουν.
Ἀποδομοῦμε τὶς διαλογικὲς στρατηγικές, ἀναδεικνύουμε ζητήματα κοινωνιολογίας τῆς γνώσεως, ἐντοπίζουμε σχολαστικὰ τὴν μονομέρεια, τὴν προκατάληψη, τὰ διπλὰ κριτήρια, τὴν ἐπιλεκτικὴ ὅραση καὶ τὶς ἀντιφάσεις στὸν λόγο τους.