Στη σκέψη και στο υποσυνείδητο όλων μας ασφαλώς υπάρχει η επιθυμία να είμαστε πλούσιοι και με αποστροφή σκεφτόμαστε τη φτώχεια, ιδιαίτερα μάλιστα αυτή την περίοδο της οικονομικής ,όπως τη λέμε, κρίσεως έχουμε την αίσθηση ότι όλοι έχουμε γίνει πτωχότεροι και εξαιτίας αυτής της κρίσης και πολλούς από μας αυτή η κατάσταση έχει αγγίξει. Φτωχός όμως δεν είναι αυτός που έχει τα λίγα, αλλά αυτός που του χρειάζονται τα περισσότερα.
Η κατάσταση, λοιπόν, αυτή οδηγεί σε μελαγχολίες, σε απογοητεύσεις, σε αγωνίες: τι θα γίνει στο μέλλον, πώς θα τα βγάλουμε πέρα, γιατί γίνονται αυτές οι αδικίες, γιατί επιτρέπει ο Θεός ορισμένους να πλουτίζουν; και μάλιστα αθέμιτα, όχι με νόμιμους τρόπους, και γιατί επιτρέπει ο Θεός ορισμένοι να είναι πτωχοί και να υποφέρουν στη ζωή τους μέσα στη φτώχεια και μέσα στη δυσκολία;
Η σημερινή ευαγγελική περικοπή η οποία μας παρουσιάζει την παραβολή του πλουσίου και του Λαζάρου, όπως επίσης και πολλά άλλα κείμενα μέσα από την Καινή Διαθήκη, από τη διδασκαλία και του Κυρίου και των Αποστόλων και στη συνέχεια και από ερμηνευτικές και θεολογικές αναλύσεις των Αγίων Πατέρων της Εκκλησίας μας, μας δίνουν ικανοποιητικές απαντήσεις στο πρόβλημα αυτό, το κοινωνικό λεγόμενο πρόβλημα, της υπάρξεως πλουσίων και της υπάρξεως πτωχών.
Δικαιολογεί ο χριστιανισμός τον πλούτο; Τι λένε οι Άγιοι Πατέρες της Εκκλησίας για τον πλούτο; Πρέπει να επιδιώκουμε στη ζωή μας να γίνουμε πλούσιοι, να είμαστε πλούσιοι;
Αλλά ακόμα κι αν συμβεί να είμαστε πτωχοί, πώς πρέπει να αντιμετωπίζουμε από τη μία πλευρά τη δική μας την φτώχεια κι από την άλλη πλευρά τους πλουσίους; πρέπει να τους ζηλεύουμε, να τους φθονούμε, να τους μισούμε, να κάνουμε κοινωνικές επαναστάσεις, να ανατρέπουμε κυβερνήσεις και καθεστώτα έτσι ώστε να απολαύσουμε κι εμείς αυτά που απολαμβάνουν οι πλούσιοι, οι οιοδήποτε πλούσιοι; Γνωρίζουμε όλοι μας πόσο ταλαιπωρήθηκε η ανθρωπότητα από τέτοιου είδους εξεγέρσεις πτωχών εναντίον των πλουσίων;
Άνθρωπός τις ην πλούσιος και ενεδιδύσκετο πορφύραν και βύσσον ευφραινόμενος καθ’ ημέραν λαμπρώς. (Λουκ. ιστ’ 19). Κι εμείς ντυνόμασταν και αγοράζαμε και ρούχα και φορέματα και ευφραινόμασταν και τρώγαμε και πίναμε, στα συμπόσια και στο σπίτι μας και στα κέντρα, ευφραινόμενοι καθ’ ημέραν λαμπρώς.
Πλούσιοι λοιπόν κι εμείς, σαν τον πλούσιο της σημερινής ευαγγελικής περικοπής. Είναι κακό λοιπόν να είναι κανείς πλούσιος;
Ποια λοιπόν είναι η διδασκαλία της Εκκλησίας μας, των Αγίων Πατέρων σχετικά με το πρόβλημα του πλούτου και της φτώχειας; Πώς πρέπει κι εμείς σύντομα να τοποθετηθούμε απέναντι σ’ αυτές τις δύο καταστάσεις της ζωής;
Αν οι άνθρωποι είχαν ακολουθήσει τη διδασκαλία του Ευαγγελίου δεν θα υπήρχαν προβλήματα στον κόσμο, θα είχε επιλυθεί το κοινωνικό πρόβλημα του πλούτου και της φτώχειας. Αλλά επειδή οι άνθρωποι ακολουθούν δικές τους σκέψεις, δικές τους διδασκαλίες, δικές τους επιθυμίες, δικά τους συμφέροντα γι’ αυτό υπάρχει αυτή η κοινωνική αναστάτωσις.
Σήμερα, δεν υπάρχουν δικαιολογίες για να μένει κάποιος στην αθεΐα του, θεωρητική και πρακτική, παρά μόνο αν με τη θέλησή του ιδιοτελώς το επιζητεί. Ο Ιησούς δίδαξε, έκανε πλήθος θαυμάτων, ανέστησε νεκρούς, μίλησε για την αιώνια ζωή.
Οι αλήθειες της πίστης μας βρίσκονται στην ιερή Παράδοση, την Αγία Γραφή, στις αποφάσεις των Οικουμενικών Συνόδων, στα έργα των Εκκλησιατικών Πατέρων. Οι απόστολοι θυσιάστηκαν, κηρύσσοντας Χριστόν εσταυρωμένον και αναστάντα. Οι μάρτυρες της πίστεως, έως και σήμερα, ανέρχονται σε εκατομμύρια. Τα θαύματα των αγίων είναι αμέτρητα. Λείψανα αγίων ευωδιάζουν, θαυματουργούν και μένουν ως “σημείον” πίστεως άφθορα.
Ο ερευνών βρίσκει και, σε εκείνον που αναζητεί, ο Χριστός τού απαντά καρδιακά και αληθινά. “Τι ποιήσω λοιπόν ίνα ζωήν αιώνιον κληρονομήσω;”, αναρωτιέται ο σύγχρονος άνθρωπος! Τίποτε άλλο δεν ζητά από εμάς ο Θεός, παρά να ενταχθούμε στην εκκλησιαστική κοινωνία των αγίων, απαρνούμενοι την αμετανοησία.
Διότι αμετανοησία και ατομισμός οδήγησαν και τον σκληρό πλούσιο εντός των τειχών της φυλακής που ο ίδιος ο εγωισμός του ύψωσε, δηλαδή στην κόλασή του.
Από την Παραβολή αυτή παίρνουμε όλοι μας ένα μεγάλο δίδαγμα, ότι ο τόπος της αιώνιας κατοικίας μας προσδιορίζεται από τις επίγειες επιλογές μας.
Ό,τι κάναμε θα το βρούμε μπροστά μας. Διότι ο καθένας μας προετοιμάζει την ψυχή του για τον αντίστοιχο τόπο. Κι αυτό που έχει μεγάλη σημασία για όλους μας είναι ότι όταν οι άνθρωποι αμαυρώνουμε καθημερινά την ψυχή μας με τις απολαύσεις των αισθήσεων, την καθιστούμε ακατάλληλη για ανώτερες πνευματικές απολαύσεις. Πώς να χωρέσει στον Παράδεισο η ψυχή μας, εάν εδώ στη γη ήταν απορροφημένη στην ύλη;
Πώς να δοκιμάσει τις απερίγραπτες πνευματικές ηδονές του Παραδείσου μία ψυχή που ορέγεται μόνο σαρκικές απολαύσεις και έχει περιορίσει την ευτυχία της στα φαγητά, στα γλέντια, στα ρούχα; Πώς να γευθεί Παράδεισο μία ψυχή σκληρόκαρδη και άπονη ανάμεσα στις εξαγιασμένες ψυχές τόσων ανθρώπων δοκιμασμένων από τον πόνο και τις θλίψεις της ζωής;
Η αιώνια ευτυχία μας ή η ατελεύτητη δυστυχία μας μετά θάνατον καθορίζονται από την πορεία που χαράζουμε πριν το θάνατό μας.
Εννοείται ότι η πραγματική μετάνοια και ταπεινή εξομολόγηση, όσο ο άνθρωπος ζει, και μόνο, στην επίγεια ζωή του, οδηγεί τον άνθρωπο και πάλι στην αγκαλιά του Θεού, από την οποία οικειοθελώς απομακρύνθηκε.
Σήμερα δρομολογούμε το αιώνιο μέλλον μας. Τις επιλογές τις ξέρουμε. Οι προορισμοί ξεκάθαροι. Ας ετοιμαζόμαστε για το αιώνιο ταξίδι μας. Κι ας θυμόμαστε: “Προσδοκώ ανάστασιν νεκρών και ζωὴν του μέλλοντος αιώνος”.
αρχιμ. Θεόφιλος Λεμοντζής