Η σωστή διατροφή δεν συμβάλλει μόνο στη διατήρηση ενός υγιούς σωματικού βάρους, αλλά μπορεί να ωφελήσει σημαντικά και στην πνευματική λειτουργία. Το τι τρώμε, είναι άμεσα συνδεδεμένο με τη νοητική μας απόδοση, καθώς η έλλειψη σημαντικών θρεπτικών συστατικών μπορεί να οδηγήσει σε πνευματική κόπωση, σε αδυναμία συγκέντρωσης και σε κακή μνήμη...
Τα θρεπτικά συστατικά μπορούν να επηρεάσουν την εγκεφαλική δομή και ακεραιότητα, τη νευροδιαβίβαση, την παροχή ενέργειας και τον μεταβολισμό του εγκεφάλου. Δεν υπάρχει καμιά αμφιβολία ότι η διατροφή έχει την ικανότητα να επηρεάζει την εγκεφαλική λειτουργία.
Η γλυκόζη, το βασικό συστατικό της ζάχαρης και όλων των υδατανθράκων, αποτελεί το αποκλειστικό καύσιμο του εγκεφάλου. Η στέρηση της γλυκόζης, διαταράσσει την ομαλή λειτουργία του εγκεφάλου με άμεση επίπτωση στη μνήμη. Ιδιαίτερες ευεργετικές ιδιότητες έχει το μέλι και η σοκολάτα και θα πρέπει να προτιμώνται στη θέση της λευκής ζάχαρης. Έτσι, η συχνή και σωστή κατανάλωση των υδατανθράκων μέσα από τρόφιμα όπως ψωμί, πατάτα, ρύζι και ζυμαρικά μπορεί να μας εφοδιάσει με κατάλληλη ποσότητα ενέργειας αλλά και καύσιμου για σκέψη.
Αρκετές έρευνες συσχετίζουν τη διατροφή με την κατανάλωση συγκεκριμένων τροφών και την ενίσχυση της μνήμης. Θρεπτικά συστατικά που κατά καιρούς έχουν συνδεθεί με τη διατήρηση της μνήμης είναι οι βιταμίνες C, Β12, Β6, Ε, η θειαμίνη, ο σίδηρος, το σελήνιο, το καροτένιο και τα ω-3 λιπαρά οξέα, καθώς και ορισμένα από τα απαραίτητα αμινοξέα.
Η συχνή κατανάλωση φρούτων και λαχανικών προστατεύει την υγεία μας. Οι αντιοξειδωτικές ουσίες που βρίσκονται στα τρόφιμα αυτά, μπορούν να βελτιώσουν τη διαδικασία της μάθησης αλλά και τη μνήμη, αφού οι ουσίες αυτές μειώνουν την επίδραση της γήρανσης στον εγκέφαλο. Έτσι, φρούτα όπως μούρα, μπρόκολο, βατόμουρα, δαμάσκηνα και ξερά βερίκοκα μπορούν να ενισχύσουν την μνήμη.
Το πράσινο τσάι είναι επίσης πλούσιο σε αντιοξειδωτικές ουσίες, οι οποίες συμβάλλουν στην προστασία του εγκεφάλου και τη διαδικασία της μάθησης.
Τρόφιμα όπως το άπαχο γάλα, το γιαούρτι αλλά και τα δημητριακά ολικής άλεσης, που περιέχουν βιταμίνες του συμπλέγματος Β όπως Β12, Β6 και φολικό οξύ έχουν αντίστοιχες ιδιότητες για τη μνήμη.
Τα ω-3 λιπαρά οξέα που βρίσκονται στα ψάρια (κυρίως στο σολομό, στον τόνο, στο σκουμπρί, στον κολιό, στις σαρδέλες), στη σόγια, στα καρύδια, στην αντράκλα και σε άλλα τρόφιμα, προστατεύουν τον οργανισμό από εξασθένηση της μνήμης και από τη νόσο Αλτσχάιμερ, σύμφωνα με σύγχρονες μελέτες. Πειράματα έδειξαν ότι διατροφή πλούσια σε ω-3 λιπαρά οξέα προστατεύει τον εγκέφαλο από την απώλεια μνήμης και την καταστροφή των κυττάρων που προκαλεί η γήρανση.
Τροφές πλούσιες σε χολίνη ενδυναμώνουν τη μνήμη και ενισχύουν τη δυνατότητα συγκέντρωσης. Η χολίνη συναντάται στα αυγά, σοκολάτα και το συκώτι. Χαρακτηριστικό είναι ότι τα άτομα που παρουσιάζουν έλλειψη αυτού του θρεπτικού συστατικού εμφανίζουν ασθενή μνήμη και είναι επιρρεπή στην εκδήλωση της νόσου Αλτσχάιμερ.
Μια νέα μελέτη εντόπισε σχέση μεταξύ σωματικού βάρους και μνήμης, με αποτέλεσμα η παχυσαρκία να θεωρείται ένας μείζον προλήψιμος παράγοντας στην εκδήλωση της άνοιας.
Πέρα από την κατανάλωση συγκεκριμένων τροφών στην ενίσχυση της μνήμης παίζει ρόλο και το πλάνο των γευμάτων. Η καθημερινή κατανάλωση πρωινού αυξάνει την μνήμη και γενικά βελτιώνει την πνευματική απόδοση. Έρευνες που μελέτησαν την απόδοση μαθητών σε πρωινά τεστ στο σχολείο, μετά τη λήψη ή μη πρωινού, έδειξαν ότι η απόδοση τους ήταν σαφώς υψηλότερη όταν τα παιδιά είχαν πάρει πρωινό στο σπίτι.
Αξίζει να κάνουμε ξεχωριστή αναφορά στο ginseng. Πρόκειται για ένα βότανο με θετική δράση στη διάθεση, στην προσοχή και στην πνευματική απόδοση. Εκτός του ότι βοηθάει στην καλύτερη απορρόφηση ορισμένων βιταμινών, η κατανάλωσή του έχει συνδεθεί με την ενίσχυση της μνήμης και της ικανότητας συγκέντρωσης.
Καθίσταται λοιπόν φανερό ότι το είδος της διατροφής μας μπορεί να συμβάλει στην ενίσχυση της μνήμης μας, η οποία με το πέρασμα του χρόνου μειώνεται, ως φυσικό επακόλουθο της γήρανσης. Γι’ αυτό το λόγο, η προσεγμένη επιλογή τροφίμων, αλλά και η καθιέρωση πρωινού, μπορεί εμπράκτως να μας βοηθήσει να θυμόμαστε καλύτερα.
Υπάρχουν σημαντικές επιστημονικές αποδείξεις, ειδικά μετά τα 50 χρόνια ζωής ότι ο βαθμός διατήρησης των πνευματικών ικανοτήτων, εξαρτάται από μερικούς απλούς περιβαλλοντικούς παράγοντες. Τα άτομα που παραμένουν σωματικά δραστήρια, αποφεύγουν τα υψηλά επίπεδα άγχους και έχουν πλούσια κοινωνική ζωή, είναι καλύτερα εξοπλισμένα να αντιμετωπίσουν την πνευματική γήρανση.
Η πνευματική διέγερση, η εκμάθηση νέων πραγμάτων και η νεανικότητα στη σκέψη επίσης συμβάλλουν στην πρόληψη της απώλειας της μνήμης. Και φυσικά η υγιεινή διατροφή είναι το στοιχείο κλειδί στην πνευματική εγρήγορση.
Γράφει η: Γεωργία Ίσαρη, Κλινική Διαιτολόγος-Διατροφολόγος, Πτυχιούχος Χαροκοπείου Πανεπιστημίου, Επιστημονικός Συνεργάτης Ενδοκρινολογικής Μονάδας ΒΠΠΚ ΓΠΝ «Αττικόν»