Μετά
την πτώση του, ό πρώτος άνθρωπος απορρίφτηκε από τόν Θεό. Στο πρόσωπό του απορρίφτηκε
σύνολο τό ανθρώπινο γένος, του οποίου ό Αδάμ είναι ό γενάρχης. Έτσι, όλοι οι
άνθρωποι, τελειώνοντας μέ τόν σωματικό θάνατο τό επίγειο ταξίδι τους,
κατέβαιναν μέ τίς ψυχές τους στις υποχθόνιες φυλακές του άδη.
Στα έγκατα της γης βρίσκεται ό αδης. Εκεί καίει «ή αιώνια φωτιά, πού έχει ετοιμαστεί γιά τόν διάβολο και τούς δικούς του», οι όποιοι δημιουργήθηκαν αλλά και έπεσαν πριν από τή δημιουργία τού υλικού κόσμου. Εκεί υπάρχει τό σκοτάδι τό εξώτερο, εκεί τά τάρταρα, εκεί τό τρίξιμο των δοντιών, εκεί τό ακοίμητο σκουλήκι, εκεί ό ακατάπαυστος καί μάταιος θρήνος, εκεί τά ποικίλα βάσανα γιά τά ποικίλα αμαρτήματα, ανάλογα με τόν βαθμό της άμαρτωλότητας κάθε ανθρώπου.
Ό ψυχικός θάνατος είναι θάνατος πραγματικός, πού μάς προσέβαλε μέσω των προπατόρων μας. Ό θάνατος έχει εξουσία καί πάνω στο σώμα μας. Ή εξουσία αυτή εκδηλώνεται τόσο στη διάρκεια της επίγειας ζωής μας, με τίς ασθένειες καί με άλλες αναρίθμητες συμφορές, όσο καί στο τέλος της, με τό πιο φοβερό από τά επίγεια φαινόμενα, τόν χωρισμό της ψυχής από τό σώμα.
Στούς αιώνες πού προηγήθηκαν της ενανθρωπήσεως τού Σωτήρα μας, ή εξουσία τού θανάτου πάνω στον άνθρωπο ήταν απόλυτη. Μετά την έξοδο της ψυχής οποιουδήποτε ανθρώπου, είτε ασεβούς-ειδωλολάτρη είτε δικαίου της Παλαιός Διαθήκης, αυτή κατέβαινε στον αδη, ένώ τό σώμα θαβόταν στήν γή, όπου διαλυόταν, όπως συμβαίνει καί σήμερα. Οι ψυχές των ασεβών ρίχνονταν στήν άσβεστη φωτιάκαθώς άνηκαν τελειωτικά στον αιώνιο θάνατο. Οι ψυχές τών δικαίων, πάλι, κλείνονταν στις λιγότερο οδυνηρές φυλακές του άδη, όπου ταλαιπωρούνταν, βέβαια, από τόν περιορισμό καί τό σκοτάδι, άλλά συνάμα καί παρηγορούνταν από την ελπίδα της λυτρώσεως.
Όλες οι συνθήκες της επίγειας ζωής φανερώνουν στον άνθρωπο ότι αυτός είναι εξόριστος πάνω στη γή, εξαιτίας της φρικτής παραβάσεως της θείας εντολής. Άλλά πιο πολύ τού τό φανερώνει ό θάνατος, πού δεν δείχνει σεβασμό καί συμπόνια σε τίποτα τό ανθρώπινο, όσο υψηλό ή σπουδαίο κι αν είναι αυτό. Χτυπά καί τη νιότη καί την ομορφιά καί τή μεγαλοφυΐα καί τή δύναμη καί τόν πλούτο. Μέ κανέναν τρόπο δεν μπορεί ό άνθρωπος ν’ αποτρέψει τόν αδυσώπητο θάνατο, πού
αποτελεί
γιά τό ανθρώπινο γένος την εμπειρική απόδειξη της πτώσεως, της αμαρτίας καί της
τιμωρίας του.
Ό
θάνατος διακηρύσσει ότι ό άνθρωπος είναι πλάσμα καί δούλος πού επαναστάτησε
εναντίον τού Πλάστη και Κυρίου του, ότι καί τά πιο μεγάλα επίγεια έργα των ανθρώπων
δεν έχουν καμιάν αξία γιά την αιωνιότητα, ότι «αυτό πού τιμούν οι άνθρωποι τό
σιχαίνεται ό Θεός».
Ό θάνατος είναι τιμωρία. Πλήττοντας κάθε άνθρωπο, αποδεικνύει ότι κάθε άνθρωπος είναι παραβάτης. Πλήττοντας όλους τούς ανθρώπους χωρίς εξαίρεση, αποδεικνύει ότι ολόκληρη ή ανθρωπότητα ευθύνεται καί τιμωρείται γιά την παράβαση. Μόνο μπροστά στήν ευσέβεια στέκεται μέ σεβασμό ό θάνατος. Έτσι, ή προσευχή ενός δικαίου ανθρώπου μπορεί καμιά φορά να σταματήσει τόν θάνατο καί να μεταθέσει την ώρα του.
ΑΓΙΟΥ ΙΓΝΑΤΙΟΥ ΜΠΡΙΑΝΤΣΑΝΙΝΩΦ.ΑΣΚΗΤΙΚΕΣ ΟΜΙΛΙΕΣ. Β