(...)Μπορει ο διάβολος σήμερα να έχει τόσα όπλα στην διάθεση του, που ποτέ άλλοτε δεν τα είχε. Αλλά και οι χριστιανοί για πρώτη φορά έχουνε τόσα όπλα να αμυνθούν που ποτέ άλλοτε άλλοτε δε τα είχαμε.
Τού π. Νίκωνα, Νέα Σκήτη
Ο διάβολος δε
φοβάται ούτε την εξυπνάδα μας, ούτε τις γνώσεις μας.
Έχει
περισσότερες. Ούτε τις αρετές μας φοβάται, έχει περισσότερες. Μια
δεν έχει κι αυτή τον σκοτώνει και με αυτήν σωζόμαστε. Ποια αρετή δεν
έχει, κι αυτή τον σκοτώνει;
Μιά φορά κατάφερα
κάτι και πάω όλο καμάρι στον γέροντά μου. Μόλις με είδε εκείνος
κατάλαβε ότι κάποια πεπονόφλουδα πάτησα, και πρίν προλάβω να του πω
πολλά - πολλά μου λέει:
Γιατί να καυχηθούμε
εμείς αγόρι μου; Για τι πράγμα να περηφανευτούμε; Επειδή νηστεύουμε;
Τρώμε λίγο; Ο διάολος νηστεύει πιό πολύ από μας, δεν τρώει ποτέ.
Επειδή αγρυπνάμε, ξυπνούμε την νύχτα; Κοιμόμαστε λίγο; Ο διάολος
ξαργυπνά πιό πολύ απο εμάς, δε κοιμάται ποτέ. Επειδή εγκρατευόμαστε;
Παρθενεύουμε και είμαστε καθαροί; Ο διαβολος είναι πιο παρθένος από
εμας. Γιατί και να θέλει να πορνεύσει δε μπορεί, είναι πιο παρθένος
από μας, δεν έχει σώμα.
Και μου έπεσαν τα
αυτιά. Ό,τι αρετες και να αποκτήσουμε τις έχει και ο διάολος. Όσες
αρετές και να αποκτήσουμε, τις αρετές που είχε ο διάβολος όταν ήταν
αρχάγγελος, δε θα τις αποκτήσουμε ποτέ. Και όλες πήγανε χαμένες,
γιατί; Γιατί του έλλειπε μία. Αυτήν θα κοιτάξουμε να αποκτήσουμε
αυτήν την μία αρετή για να σωθούμε.
Και να έχετε τον νου
σας, μη νομίσετε ότι ο διάβολος μας πολεμά μόνο με αμαρτήματα, μας
πολεμά με αρετές πιο πολύ παρά με αμαρτήματα. Τα αμαρτήματα τα
βλέπουμε, μπορούμε να τα αποφύγουμε, αλλά τις αρετές μας τις
αγωνιζόμαστε να τις αποκτήσουμε.
Λέει ένας άγιος
της εκκλησίας: “Θέλεις να νηστεύεις, σε βοηθάει ο διάβολος, θέλεις
να κάνεις ελεημοσύνες, σε βοηθάει ο διάβολος, να κτίσεις εκκλησίες,
σε βοηθάει ο διάβολος, γιατί σε βοηθάει; Γιατί ξέρει, ότι με όλα
αυτά που καταφέρνουμε μπορεί να μας ρίξει στην υπερηφάνεια και να
πάνε όλα χαμένα”. Θα έχουμε λοιπόν αυτήν την αρετή που δεν έχει ο
διάβολος, θα είμαστε ταπεινοί.
Αυτό ακριβώς έκανε ο Χριστός και τι λέει η Γραφή; «Εταπείνωσε εαυτόν
γινόμενος υπήκοος μέχρι θανάτου, έκλινε ουρανούς και κατέβη». Θα
γίνουμε ταπεινοί, θα μάθουμε να έχουμε ταπεινό φρόνημα.
Να
ταπεινοφρονούμε, να μην ταπεινολογούμε. Όχι στα λόγια. Στο φρόνημα
ταπεινό, σκέψη ταπεινή, και σκέψη ταπεινή θα πει να μην θεωρούμε
τους άλλους κατώτερους από εμάς, να μη θεωρούμε τον εαυτό μας τόσο
σπουδαίο. Θα βλέπουμε ότι έχουμε κάποιο καλό, θα λέμε: “ο Θεός μου
το έδωσε”.
Έχουμε χαρίσματα; “ο
Θεός μου τα έδωσε”. Κάνουμε κάτι καλό; Θα το κάνουμε βέβαια με τη
βοήθεια του Θεού. Αμέσως θα φυλαγόμαστε, θα βάζουμε μία ασπίδα, θα
τα ρίχνουμε όλα στον Θεό. Ότι χάρις σε Εκείνον τα καταφέρνουμε. Κι
έτσι φυλάμε την ταπείνωσή μας και δεν πέφτουμε σε υπερηφάνεια.
Είχε έλθει ένας στο
κελί μου και μου λέει: Αμάν βρε Γέροντα όλα εσύ τα κάνεις εδώ μέσα;”
“-Τι εννοείς;” του λέω; “-Να, είπα στον υποτακτικό σου, ωραίο το
φαϊ”, “-ο γέροντας, ο γέροντας”. “Καλό αυτό το πράγμα”, “-ο
γέροντας, ο γέροντας”. Ό,τι και να του πω, “ο γέροντας”. Όλα εσύ τα
κάνεις; Είχε πιάσει το νόημα. Έκανε κάτι καλό; “Με την ευχή του
γέροντά μου το έκανα. Με την βοήθεια του Θεού το έκανα”.
Αυτό θα κάνουμε και
εμείς. Ό,τι και να κάνουμε θα έχουμε ταπεινό φρόνημα. Στην σκέψη μας
μέσα δεν είναι ανάγκη να παρασταίνουμε τους ταπεινούς. Και στην
πράξη θα είμαστε ταπεινοί όταν χρειάζεται. Για παράδειγμα όταν
βλέπουμε ότι δημιουργείται μία έκρυθμη κατάσταση. Τσακωνόμαστε με
κάποιον, υποχωρούμε. Υποχώρησε, ας έχεις δίκαιο, όταν δεν είναι κάτι
σοβαρό υποχώρησε.
Να ελεείς και την
ψυχή του άλλου. Δεν τον παραδίδεις στον διάβολο, θέλει προσοχή εδώ.
Άλλο να είσαι ταπεινός και άλλο να είσαι φοβητσιάρης, και να μην
παλεύεις. Άλλο να είσαι ταπεινός και άλλο καρπαζοεισπράκτορας. Όταν
δεις ότι εσύ υποχωρείς, υποχωρείς, υποχωρείς και ο άλλος το βλέπει
αυτό, και του έχουν πάρει τα μυαλά αέρα και θα σου ανέβει και στο
σβέρκο, τότε θα σταθείς στα πόδια σου και θα τον βάλεις στην θέση
του.
Δε σημαίνει ότι δε θα
είσαι ταπεινός. Θα το προσέξουμε αυτό. Όχι με την πολλή
υποχωρητικότητά μας να γινόμαστε αιτία να αμαρτάνει ο άλλος. Είναι
φορές που θα υποχωρούμε και θα είμαστε ταπεινοί, επειδή είμαστε
ταπεινοί από αγάπη για τον άλλον, κι είναι φορές που θα στεκόμαστε
στα πόδια μας και θα βάζουμε τον άλλον στην θέση του, και πάλι θα
είμαστε ταπεινοί.
Το παράδειγμα μάς το
δίνει ο ίδιος ο Χριστός. Ο Χριστός δε δίδαξε μόνο με τα λόγια του.
Δίδαξε και με την ζωή του. Όταν τον είχανε συλλάβει και τον
χτυπούσαν, τον είχανε κάνει ένα ματωμένο κουρέλι από τα χτυπήματα,
και θα σταυρωνόταν. Θα τον παραδίδανε στον σταυρό, πάει και ένας
στρατιώτης και του δίνει ένα χαστούκι.
Ο ίδιος ο Χριστός τι
είχε πει; Αν σε χαστουκίσουνε στο ένα μάγουλο, εσύ γύρνα και το άλλο.
Του δίνει ένας στρατιώτης το χαστούκι, γύρισε και το άλλο μάγουλο;
Δε το γύρισε! Γιατί; Αφού είχε πει οταν σε χτυπάνε από το ένα
μάγουλο γύρνα και το άλλο. Δεν το γύρισε ο ίδιος, αλλά γυρνά και
λέει στον στρατιώτη: “Αν σου έκανα κάτι άσχημο, μαρτύρησον περί
αυτου, διαφορετικά γιατί χτυπάς;”.
Τι ήθελε να μας
δείξει με αυτό; Ακριβώς αυτό. Είναι δυνατόν να μην δεχόταν το
χαστούκι αφού δέχθηκε τον σταυρό; Το χαστούκι τον πόνεσε; Τα καρφιά
δέχθηκε, και την λόγχη δέχθηκε και ένα τέτοιο μαρτυρικό θάνατο
δέχθηκε, για να μας δείξει αυτό ακριβώς:
Άλλο ταπεινός άλλο
δειλός. Να
το έχουμε αυτό κατά νου μας.
Θα είμαστε ταπεινοί
και θα ξέρουμε ταυτόχρονα και να αγωνιζόμαστε. Ξαναγυρνάμε πάλι, να
μη ξεχνάμε την δύναμη που έχουνε οι σκέψεις μας είπαμε. Να μη
ξεχνάμε ποτέ την περίπτωση του διαβόλου. Λέει ο προφήτης Ησαΐας ότι
με την σκέψη του έγινε διάβολος. “Συ είπας εν τη διανοία σου” (λες
μες το μυαλό σου). Σκέφθηκες: “εις τον ουρανό αναβήσσομαι επάνω των
αστέρων του ουρανού στήσω τον θρόνον μου, αναβήσσομαι επάνω των
νεφών, έσομαι όμοιος τω Υψίστω.
Και η πτώση του
διαβόλου έγινε πριν δημιουργηθεί ο κόσμος. Ο Θεός δεν είχε πλάσει
ακόμα τον άνθρωπο, ο διάολος δε σκότωσε κανένα. Ποιόν να σκοτώσει
αφού δεν υπήρχε κανένας; Δεν υπήρχαν άνθρωποι, δεν έχει πει ψέματα
σε κανέναν, δε κορόιδεψε κανέναν δεν είχε δημιουργηθεί ο κόσμος.
Πρώτα έγινε η
δημιουργία του πνευματικού κόσμου, και η πτώση του Εωσφόρου και μετά
δημιουργήθηκε ο υλικός κόσμος. Μόνο λοιπόν με την σκέψη του έγινε
διάβολος. Τι δύναμη έχουνε οι σκέψεις!
Απέναντι από την
σκήτη που μένω σε μία κορυφή ψηλά, μόλις που φαίνεται ένα κελί, Το
είχε ένας πνευματικός παλιά, επιτρέψετέ μου να σας διαβάσω
παραλείποντας πάρα πολλά, κάτι εντυπωσιακό που έγινε σε αυτό το
κελί. Τον πνευματικό τον λέγανε παπά – Σάββα. Στους τόσους που
εξομολογούσε ο παπά-Σάββας λέει το κείμενο, ήτανε και ένας Ρουμάνος
διάκονος.
Νεαρός ακόμη ήρθε
στον Άθω και ησύχαζε κάπου στην έρημο όχι και πολύ μακρυά από την
Αγία Άννα, (πριν αρκετά χρόνια αυτό). “Πνευματικέ μου, (του λέει μία
μέρα ο διάκονος περίλυπος), μη ξεχάσεις να μνημονεύσεις αύριο στην
λειτουργία την μητέρα μου που έχει τα τρίτα της”. (Πέθανε δηλαδή
πριν τρεις μέρες).
Και του λέει χωρίς να
δείξει τώρα την αγωνία του ο πνευματικός: “Για πες μου παιδί μου: Η
μητέρα σου έχει αύριο τα τρίτα της, δηλαδή πέθανε προχθές. Πέθανε
στην Ρουμανία. Πώς εσύ σε δυό μέρες πληροφορήθηκες τον θάνατό της;”
Μεσολάβησε λίγη σιγή, δεν υπήρχαν τηλέφωνα δεν είχαν τηλέφωνα, όπως
εγώ στην σκήτη μου, δεν έχουμε ρεύμα. Δεν είχανε τηλέφωνα.
“Πώς το έμαθα;”
Άρχισε να λέει δειλά ο διάκονος. “Να, μου το είπε...” “-Ποιος σου το
είπε;” “-Μου το είπε ο φύλακας άγγελος μου”. “-Ο φύλακας άγγελος σου;
Έχεις δει τον άγγελο σου;” “-Αξιώθηκα να τον δω. Δεν είναι μια και
δύο φορές, είναι τώρα δύο χρόνια μου παρουσιάζεται και με
συντροφεύει στην προσευχή. Λέμε μαζί τους χαιρετισμούς κάνουμε
μετάνοιες, ανοίγουμε πνευματικές συζητήσεις”.
Εκείνο το “δύο χρόνια”,
πίκρανε πολύ τον παπά-Σάββα. “-Και γιατί παιδί μου τόσο καιρό δε μου
ανέφερες τίποτα;” “-Μού είπε ο άγγελος πως δεν είναι απαραίτητο”.
“-Παιδί μου είσαι βέβαιος πως είναι άγγελος του Θεού αυτός που σου
εμφανίζεται;” “-Βέβαιος; Βεβαιότατος γέροντά μου, μα προσευχόμαστε
μαζί, κάνουμε καθημερινώς χίλιες μετάνοιες, συζητούμε για την
μέλλουσα ζωή, για τον Παράδεισο, ο φύλακας άγγελός μου είναι”.
Ο διάκονος φαινόταν
αμετάπειστος. Εκείνο όμως που τον έκανε δεκτικό ήταν η εμπιστοσύνη
του στον θεοφώτιστο πνευματικό του. Αλλά πάλι έλεγε πώς μπορεί ο
δαίμονας να με ενισχύσει στην προσευχή; Αυτός πολεμεί τους
προσευχομένους. Μετά από πολλά, συμφώνησαν να καταφύγουν σε μερικές
δοκιμασίες, να δοκιμάσουν τον φύλακα άγγελο.
“Ζήτησέ του μόλις
ξανάρθει (λέει ο παπά-Σάββας) να πει το: “Θεοτόκε Παρθένε” , ακόμη
πες του να κάνει το σημείο του Σταυρού”. Τα πράγματα όμως δεν ήταν
τόσο απλά. Όταν δύο ολόκληρα χρόνια σε έχει ο πονηρός τυλιγμένο στην
πλάνη, τότε και τα μάτια σου, και τα αυτιά σου τα πλανεύει και
φαντάζεσαι πως ακούς το Θεοτόκε Παρθένε και νομίζεις ότι τον βλέπεις
να κάνει τον σταυρό του και να σταυροκοπιέται.
Στην επόμενη επίσκεψη
ο διάκονος με κάποια ικανοποίηση ανάγγειλε στον πνευματικό: “Γέροντά
μου τα πράγματα έχουν όπως σου τα έλεγα είναι άγγελος του Θεού,
είναι ο φύλακας άγγελός μου. Και το Θεοτόκε Παρθένε το είπε και τον
σταυρό του τον έκανε”.
Παραλείπω, οι άγιοι
και οι άγγελοι ξέρουνε τι σκεπτόμαστε. Προσέξετε, ο διάβολος δεν
έχει τις δυνάμεις που νομίζουμε. Μη του δίνουμε μεγαλύτερη αξία από
όση έχει, έχει τρομερά μειονεκτήματα, τρομερά μείον, Δε θα
αναφερθούμε σε τίποτε άλλο τώρα, μόνο σε αυτό, το ότι δεν ξέρει τι
σκεπτόμαστε.
Προσέξετε το αυτό, οι
άγγελοι ξέρουν τι σκεπτόμαστε. Οι άγιοι, όχι μόνο όσοι έχουν φύγει
στον ουρανό αλλά και όσοι είναι ανάμεσά μας, μόλις μας δούνε,
ξέρουνε τι σκεπτόμαστε. Ο διάβολος δεν το ξέρει.
Τότε τι συμβαίνει με
τις σκέψεις; Μας αφήνει μια σκέψη. Δεν ξέρει ότι την δεχθήκαμε. Αν
δει ότι αλλάζουμε το πρόγραμμα τότε καταλαβαίνει ότι την δεχθήκαμε.
Μας βάζει μία σαρκική σκέψη. Δε ξέρει αν την δεχθήκαμε. Όταν αρχίζει
και βλέπει ότι ανεβαίνει ο σφυγμός μας ότι αρχίζουμε και αλλάζουμε
τα σχέδιά μας, τότε καταλαβαίνει ότι τη δεχθήκαμε.
Δε ξέρει τι
σκεπτόμαστε. Είναι ένα από τα μεγάλα του μειονεκτήματα. Για τα άλλα
θα πούμε μια άλλη φορά. Του λέει τώρα ο πνευματικός ο παπά-Σάββας:
“Πρόσεξε τι θα κάνουμε: Εγώ αυτή τη στιγμή, ακριβώς αυτή τη στιγμή
κάτι θα σκεφθώ (σκέφθηκε κάτι εις βάρος του διαβόλου), και το αφήνω
κρυφό, μέσα μου. Εσύ το βράδυ θα ζητήσεις από τον άγγελο να σου πει.
Αν το βρει τότε χωρίς αμφιβολία είναι άγγελος από τον Θεό. Και να
έρθεις να με ενημερώσεις”.
Γυρίζοντας ο διάκονος
στην καλύβη του, κάτι σάλευε μέσα του, κάτι σαν αγωνία, κάτι σα
δυσάρεστη προαίσθηση. Από την άλλη μεριά θαύμαζε και την σπουδαία
ιδέα του πνευματικού. Η υπόθεση θα περνούσε την κρίσιμη φάση της.
Μόλις ζητήθηκε την νύχτα από τον άγγελο η λύση του προβλήματος,
κάποια δυσδιάκριτη ταραχή, αυλάκωσε το φωτεινό πρόσωπό του. Φάνηκε
να σαστίζει.
“Μα αγαπητέ μου πάτερ,
γιατί εσύ ανώτερος άνθρωπος να ενδιαφέρεσαι για τους λογισμούς ενός
παπά; Αυτό είναι κατάντημα, φτωχές επιθυμίες. Δε προτιμάς να σου
δείξω απόψε την κόλαση, τον παράδεισο, την δόξα της Κυρίας Θεοτόκου;”
Ο διάκονος που κάτι άρχισε να υποψιάζεται επέμεινε στο θέμα τους.
“-Κάνω υπακοή στον πνευματικό μου, να μου πεις τι σκεφθηκε”. Ο
άγγελος με μερικούς ελιγμούς προσπάθησε να μεταφέρει αλλού την
συζήτηση.
Ο διάκονος όμως με
επιμονή τον μετέφερε στο θέμα. Άλλωστε οι τεχνικές αυτές υπεκφυγές
δε του προξενούσαν καλή εντύπωση. “Να μου πεις τι σκέφθηκε ο
πνευματικός. Το θέμα είναι απλό! Γιατί αποφεύγεις; Το αγνοείς;”
“-Πρόσεξε διάκο, με τον μικροπρεπή τρόπο που μου συμπεριφέρεσαι
κινδυνεύεις να χάσεις την εύνοιά μου”. “-Δε ξέρω, σου ζητώ κάτι το
εύκολο. Γνωρίζεις ή όχι επιτέλους, τι σκεφθηκε ο πνευματικός;”
Την ώρα αυτή
πετάχτηκε το λαμπερό προσωπείο. Μια φρικτή μορφή αποκαλύφθηκε και
σαν από στόμα θηρίου ακούσθηκαν τα λόγια: “-Να χαθείς άθλιε, αύριο
τέτοια ώρα στην κόλαση και στην φωτιά, θα σε κάψουμε και θα σε
καταστρέψουμε, αύριο αυτή την ώρα”. Και ο διάκονος έμεινε μόνος του
και σωστό ερείπιο. Όλη η γλυκύτητα των οπτασιών δυο χρόνια τώρα δεν
αντιστάθμιζε την τωρινή του πικρία.
Εάν δεν τον στήριζαν
από μακρυά οι προσευχές του πνευματικού που ξαγρυπνούσε και
παρακαλούσε για αυτόν, θα είχε παραδώσει το πνεύμα του. Πέρασαν
αρκετές ώρες ώσπου να συνέλθει και να σταθεί στα πόδια του. Η καλύβη
του πια δεν τον χωρούσε. Πουθενά δεν έβλεπε ασφάλεια παρά μόνο κοντά
στον πνευματικό. Σ' όλη την διαδρομή βούιζε στα αυτιά του η απειλή:
“Αύριο τέτοια ώρα στην κόλαση”. Κι ο τρόμος τον διαπερνούσε μέχρι το
μεδούλι.
Έφτασε όπως έφτασε ως
την καλύβη της αναστάσεως. Έπιασε το ράσο του πνευματικού και δεν το
άφηνε ούτε στιγμή, και την ώρα που έπρεπε να κοιμηθεί εκείνος λίγο,
δίπλα του ο τρομοκρατημένος διάκονος. “Μη φοβάσαι παιδί μου,
ηρέμησε!”, “-Πώς να μη φοβηθώ πνευματικέ μου, που πλησιάζει η ώρα;
πλησιάζει η ώρα που θα με πάρουνε! Χριστέ μου σώσε με!” Και πράγματι
την καθορισμένη ώρα, δέχθηκε βίαια επίθεση των πονηρών πνευμάτων.
Τι κραυγές τρόμου και
απελπισίας ήταν αυτές! “Σώσε με πνευματικέ μου, χάνομαι! Με
παίρνουν! Σώσε με!” Γονατίζει ο παπά-Σάββας και γεμάτος πόνο και
δάκρυα, δέεται στον Κύριο να λυπηθεί τον δούλο του και να επιτιμήσει
τους πονηρούς δαίμονες. Εισακούσθηκε η δέησή του. Και ο ταλαίπωρος
διάκονος σώθηκε από στόματος λέοντος.
Παραλείπω, με τον
χρόνο και την καθοδήγηση του παπά-Σάββα ο Ρουμάνος διάκονος ηρέμησε.
Η πνευματική του ζωή πήρε καλή εξέλιξη, χειροτονήθηκε αργότερα και
ιερέας, και διακρινόταν πάντα για την ευλάβειά του. Ωστόσο εκείνα τα
χρόνια της πλάνης του άφησαν κάποια δυσάρεστα ίχνη. Ο διάβολος είχε
αποκτήσει πάνω του δικαιώματα. Δωρεάν θα του προσέφερε τόσα
απολαυστικά οράματα; Έτσι σε όλη την κατοπινή ζωή του, εταλαιπωρείτο
από διαφόρους ενοχλητικούς πειρασμούς, όλοι οι διακριτικοί πατέρες
διέβλεπαν σε αυτούς το κατάλοιπο της διετούς εκείνης συνεργασίας με
τον άγγελο που δεν ήταν άγγελος.
Αδελφοί και πατέρες,
δεν έχουμε άλλη ευκαιρία για να κερδίσουμε την ζωή και την σωτηρία
μας από αυτήν που μας δίνεται τώρα. Δεν έχουμε άλλη ζωή, μόνον αυτήν
εδώ. Και είναι κρίμα να χαθούμε. Ο καλός Θεός μάς έχει δώσει τα
πάντα για την σωτηρία μας. Μπορει ο διάβολος σήμερα να έχει τόσα
όπλα στην διάθεση του, που ποτέ άλλοτε δεν τα είχε. Αλλά και οι
χριστιανοί για πρώτη φορά έχουνε τόσα όπλα να αμυνθούν που ποτέ
άλλοτε άλλοτε δε τα είχαμε. Ποτέ άλλοτε ένας χριστιανός δεν είχε
ραδιοφωνικούς σταθμούς χριστιανικούς όπως έχουμε σήμερα. Ποτέ άλλοτε
δε κυκλοφορούσαν τόσα βιβλία χριστιανικά, και πνευματικά, όχι
θεολογικά, χριστιανικά πνευματικά που μας ωφελούν στην καθημερινή
μας ζωή.
Ποτέ άλλοτε δεν
είχαμε τόσα. Ποτέ άλλοτε δεν υπήρχαν τόσες κασέτες, να μπορεί
κάποιος να ακούσει κάτι πνευματικό, κάποια συμβουλή κάτι πατερικό
και να ωφεληθεί. Έχει ο διάβολος εξοπλίσει τους δικούς του, έχει και
ο καλός Θεός εξοπλίσει τους δικούς του. Έχουμε τα πάντα για να
σωθούμε, και πάνω από όλα έχουμε τα μυστήρια της εκκλησίας μας.
Μην απομακρυνόσαστε
από την ενορία σας. Μην απομακρυνόσαστε από το πετραχήλι του παπά.
Με τόσα που έχουμε, δεν έχουμε δικαιολογία να πάμε στην κόλαση. Μόνο
από την τεμπελιά μας θα πάμε στην κόλαση, από τίποτε άλλο. Και λέει
και ένας πατέρας: Με τόσα που έχουμε, πιο εύκολα πάμε στον Παράδεισο
παρά στην κόλαση, (λέει). Πρέπει να κουραστείς περισσότερο για να
πας στην κόλαση, στον Παράδεισο πας ευκολότερα.
Θα προσέξουμε αυτό το
πράγμα, Όλα ξεκινάνε μέσα από το μυαλό μας. Από πουθενά αλλού. Ο
διάβολος έχει τόση δύναμη όση εμείς του δίνουμε. Γιατί άλλους τους
κάνει ό,τι θέλει και σε άλλους δε μπορεί να κάνει τίποτα. Γιατί
σοφούς σαν αυτόν που σας ανέφερα προηγουμένως, τους ανεβαίνει στο
κεφάλι και τους κάνει να λένε τέτοιες βλακείες και να γελάει όλος ο
κόσμος εις βάρος τους και αυτοί να μη καταλαβαίνουν τίποτα. Και να
λέει: Θέλω εκκλησιές, θέλω οικουμενικές συνόδους. Και όλοι να γελάνε
και εκείνος να μην καταλαβαίνει.
Απομαγνητοφώνηση: Μ. Ο.