Ευλαβής παρά τα λάθη του, πίστεψε στην Δύση όχι από ανάγκη και υποταχτικά, αφού ακόμα στις μέρες του η Αγία Ρωμανία ήταν η μεγάλη δύναμη, παρόλο το δεύτερο Ματζικέρτ από τους Σελτζούκους, αλλά ως μια συνεργασία με την Ευρώπη. Έκανε λάθος. Τραγικό, που μέσα από τους αιώνες βροντοφωνάζει στο σήμερα και μας λέει... ότι όποτε εμπιστευτήκαμε την ευρώπη και τους ξένους σωτήρες, καταστραφήκαμε.
Καβάφης Κωνσταντῖνος
Ὁ βασιλεὺς κὺρ Μανουὴλ ὁ Κομνηνὸς
μία μέρα μελαγχολικὴ τοῦ Σεπτεμβρίου
αἰσθάνθηκε τὸν θάνατο κοντά.
Οἱ ἀστρολόγοι (οἱ πληρωμένοι) τῆς αὐλῆς ἐφλυαροῦσαν
ποὺ ἄλλα πολλὰ χρόνια θὰ ζήσει ἀκόμη.
Ἐνῷ ὅμως ἔλεγαν αὐτοί, ἐκεῖνος
παλιὲς συνήθειες εὐλαβεῖς θυμᾶται,
κι ἀπ᾿ τὰ κελλιὰ τῶν μοναχῶν προστάζει
ἐνδύματα ἐκκλησιαστικὰ νὰ φέρουν,
καὶ τὰ φορεῖ, κι εὐφραίνεται ποὺ δείχνει
ὄψι σεμνὴν ἱερέως ἢ καλογήρου.
Εὐτυχισμένοι ὅλοι ποὺ πιστεύουν,
καὶ σὰν τὸν βασιλέα κὺρ Μανουὴλ τελειώνουν
ντυμένοι μὲς στὴν πίστι των σεμνότατα.
http://trelogiannis.blogspot.gr/2014/05/blog-post_6449.html