 |
| Η ψηλάφηση του Θωμά, Μοσχόπολη 1730 (Μουσείο Κορυτσάς). |
Ονομάζεται
έτσι διότι κατά την Θεία λειτουργία, διαβάζεται η Ευαγγελική περικοπή (Ιω. 20,
19-31), η οποία εξιστορεί την δεύτερη εμφάνιση του Κυρίου στους μαθητές του
οκτώ ημέρες μετά την Ανάστασή Του, κατά την οποίαν καλείται ο Θωμάς... να
ψηλαφίσει τα χέρια και την πλευρά του Χριστού, προκειμένου να κατανικήσει την
αμφιβολία που εξέφρασε - με την θέα και μόνο του Αναστημένου Ιησού - για την
Ανάστασή Του, με την ομολογία: «ο Κύριός μου και ο Θεός μου».
Ακόμη, καλείται
και Καινή εορτή, καθότι κατ΄ αυτήν τελούνται τα εγκαίνια της καθ΄ εβδομάδα
ανακυκλούμενης εορτής της Αναστάσεως, καθώς και Κυριακή του Αντίπασχα, διότι η
απόδοσις της εορτής του Πάσχα, γίνονταν την Κυριακή αυτή.
Πρέπει να τονιστεί το
γεγονός ότι ο Θωμάς, πίστεψε στην Ανάσταση χωρίς να ψηλαφήσει τον Χριστό, αλλά μόνον με την θέα Του, όπως
διαβάζουμε στην σχετική περικοπή: «λέγει αὐτῷ ὁ ᾿Ιησοῦς· ὅτι ἑώρακάς με,
πεπίστευκας·» (Ιω. 20, 29).
Το γεγονός αυτό υπογραμμίζει ο Ε. Ζιγαβηνός
ερμηνεύοντας την περικοπή: «επίστευσεν,
μη αναμείνας ψηλαφείσαι» (Τρεμπέλα Παν., Υπόμνημα εις το Κατά Ιωάννην Ευαγγέλιο, Αθήναι 1954, σσ. 711-712).
Η
απόδοσις της Δεσποτικής εορτής της Κυριακής του Θωμά γίνεται μια εβδομάδα
αργότερα, το επόμενο Σάββατο.
ΠΗΓΗ: ΘΗΕ, τομ 6, Αθήναι
1965, στ. 577 κ.ε.