Mikhail Tyurkin, Odnako (Ρωσία) (μτφ. Κριστιάν)
Το λυκόφως της βρετανικής ισχύος
Τις τελευταίες δεκαετίες, το
Ηνωμένο Βασίλειο θεωρήθηκε ως εγκέφαλος μιας παγκόσμιας αυτοκρατορίας της
οποίας οι Ηνωμένες Πολιτείες θα ήταν οι μύες. Όμως, ο χρόνος περνά και «η
αυτοκρατορία στην οποία «ποτέ δεν έδυε ο ήλιος» βρίσκεται σε πλήρη σύγχυση.
Με
απίστευτό κυνισμό, οι Βρετανοί ευγενείς ετοιμάζονται να πουλήσουν τα εθνικά
περιουσιακά στοιχεία για να σώσουν τον τρόπο ζωής τους σε βάρος του λαού τους. Οι
κτήσεις της Κοινοπολιτείας επιδιώκουν την ανεξαρτησία τους, ενώ το ίδιο το
Ηνωμένο Βασίλειο επιδιώκει να καθυστερήσει αυτές τις απόσχισεις.
Στις 10 Μαΐου, ο Βρετανός
πρωθυπουργός Ντέιβιντ Κάμερον έκανε μια απροσδόκητη επίσκεψη στο Σότσι για να
αναζητήσει μια συμφωνία με τον Βλαντιμίρ Πούτιν. Τα ενεργειακά σχέδια της
κυβέρνησης συνασπισμού στη μεγάλη Βρετανία καθώς και η βρετανική πολιτική στη
Μέση Ανατολή εξαρτώνται κατά πολύ από τη θέση της Ρωσίας. Ωστόσο, ό, τι και
να κάνει ο Κάμερον, δεν θα μπορεί μάλλον να εμποδίσει τη συντριβή μιας
αυτοκρατορίας που παρέμενε μία από τις πιο ισχυρές χώρες της παγκόσμιας αγοράς
για αιώνες, ακόμη και μετά την επίσημη διάλυση της.
Ο θάνατος της Μάργκαρετ Θάτσερ, η
οποία ταυτίζόταν με την τελευταία ορμή του βρετανικού ιμπεριαλιστικού πνεύματος,
η απώλεια του ΑΑΑ από το Ηνωμένο Βασίλειο, οι ζημιές των «ισλαμικών πολιτοφυλακών»
στους δρόμους του Λονδίνου, η άρνηση της βασίλισσας Ελισάβετ Β ' να συμμετάσχει
στη σύνοδο κορυφής της Κοινοπολιτείας, ο θάνατος μιας από τις πιο ηλικιωμένες αγγλικές
βελανιδιές, η οποία φυτεύτηκε στο έτος 806 ... Εδώ είναι μια σύντομη επισκόπηση
των ειδήσεων που μας έρχονται από την Γηραιά Αλβιόνα κατά τους τελευταίους
μήνες. Η Βρετανική Αυτοκρατορία χάνει κάθε μέρα τα λείψανα του αριστοκρατικού
λούστρου και γίνεται όλο και περισσότερο μια καταθλιπτική επαρχία ενός
παγκοσμιοποιημένου κόσμου. Γιατί φτάνει η καταστροφή της Pax
Britannica στη τελική της φάση ακριβώς επί των ημερών μας;
Η επιστροφή του μπούμερανγκ
Μάλλον καμία άλλη χώρα στον κόσμο
δεν έχει περισσότερο ενσαρκώσει τη σύγχρονη εποχή από τη Μεγάλη Βρετανία.
Το πάθος ενός γεωπολιτικού έμπειρου
παίκτη, μια εκπλικτική αυτοπειθαρχία, ο μακιαβελισμός της βασιλικής οικογένειας
και της αριστοκρατίας, όλα πολλαπλασιαζόμενα με το τυπικό αγγλικό πνεύμα μετέτρεψε
στους δέκατο όγδοο και δέκατο ένατο αιώνες ένα μικρό νησιωτικό βασίλειο σε «Αυτοκρατορία,
στην οποία ο ήλιος δεν δύει ποτέ». Η Μεγάλη Βρετανία εφάρμοσε πάντα μια
σκληρή και κυνική πολιτική, αλλά το έκανε με τη κομψότητα ενός τζέντλεμαν.
Ολόκληρα βιβλία έχουν γραφτεί για
τους λόγους που την οδήγησαν να γίνει ο ηγέτης της βιομηχανικής εποχής, ακόμη
και μέρος της μετα-βιομηχανικής εποχής.
Ας σημειώσουμε, ωστόσο, ότι η
ανάπτυξη της Βρετανίας στη νέα εποχή οφείλεται σε μεγάλο βαθμό στη
γεωγραφία. Έτσι, το θερμό ρεύμα του Gulfstream (το ρεύμα του Κόλπου)
λειτούργησε για αιώνες ως «καμίνι» για την Αλβιώνα που πνίγεται στις ομίχλες, θερμαίνοντας
την το χειμώνα και κάνοντας ήπια τα καλοκαίρια. Πώς, υπό αυτές τις τόσο «βασιλικές»
συνθήκες να μη δημιουργηθεί μια οικονομία υψηλής επίδοσης και να μην γίνει ένας
από τους ηγέτες της βιομηχανικής επανάστασης;
Πρέπει να προστεθεί η νησιωτική
ιδιότητα που επέτρεψε στην Αγγλία να απόσχει να συμμετέχει πραγματικά η ίδια
στις ευρωπαϊκές συγκρούσεις, και να συντάξει μία κατά της άλλης τις ηπειρωτικές
δυνάμεις σύμφωνα με τη κλασική ρωμαϊκή αρχή «διαίρει και βασίλευε».
Άνετα εγκαταστημένο στις
Βρετανικές Νήσους, το αγγλικό καταστημένο αναπτύχτηκε με το αίσθημα της
μοναδικότητας του. Και αν η Αγγλία αποδυνάμωσε τα κράτη που την αγωνίζονταν με
διάφορες προοδευτικές ιδέες και επαναστατικά κινήματα, στο σπίτι της, φρόντιζε προσεκτικά
το κοσμικό «αριστοκρατικό γκαζόν» της.
Σημειώστε ότι είναι ακριβώς η Μεγάλη
Βρετανία που βοήθησε τις Ρωσική, Αυστρο-Ουγγρική, Γερμανική και Οθωμανική
Αυτοκρατορίες να καταρρεύσουν κατά τη διάρκεια του Πρώτου Παγκοσμίου
Πολέμου.
Αλλά στο σπίτι της, παραιτήθηκε ποτέ
από τον παράξενο χαρακτήρα της; Ποτέ.
Η ευγενή αγγλική ελίτ γνώριζε
πάντα την αξία των καλά εδραιωμένων παραδόσεων που έδωσε πλεονεκτήματα σε κάθε
κράτος.
Ωστόσο, στον εικοστό αιώνα,
η ισχύ της Βρετανίας πέρασε το ζενίθ της και άρχισε να φθίνει. Εκείνη την
εποχή, η ευεξαπτή κόρη της, οι Ηνωμένες Πολιτείες, ενηλικιώθηκε. Οι τελευταίες,
στέκοντας μακριά από την αριστοκρατία της μητέρας τους, κληρονόμησαν σε μεγάλο
βαθμό από τη βαθιά και πρακτική νοημοσύνη της.
Παρά τη συμμετοχή της στο αντιχιτλερικό
συνασπισμό, στην πραγματικότητα, η Αγγλία έχασε τον Δεύτερο Παγκόσμιο Πόλεμο, δίνοντας
τη πρώτη θέση της Δύσης στις Ηνωμένες Πολιτείες της Αμερικής.
Ωστόσο,
η Βρετανία κατάφερε να διατηρήσει
την ιδιαιτερότητά της και μέρος της αυτοκρατορίας της μέσω της μετάβασης
σε άτυπη μορφή, υπό την κάλυψη του δικτύου που σχηματίζεται από την
Κοινοπολιτεία.
Τυπικά αγγλικά πλεονεκτήματα,
όπως η χρηματοπιστωτική ισχύ, η εξαιρετική ποιότητα των πληροφοριών και μια υψηλού
επιπέδου εκπαίδευση στις ανθρωπιστικές επιστήμες της επέτρεψαν να κρατήσει μια
τεράστια επιρροή στην παγκόσμια πολιτική.
Είναι ακριβώς η Αγγλία που έγινε
ένας από τους κορυφαίους δημιουργούς μόδας στον τομέα της μουσικής ποπ, του design,
της μόδας, του κινηματογράφου και της λογοτεχνίας.
Μετά τη θριαμβευτική πορεία των
Beatles και του James Bond, οι Βρετανοί προσέλκυσαν όλο τον κόσμο στην μαζική
κουλτούρα τους και έφεραν τους δικούς τους πολιτιστικούς κώδικες στη συνείδηση εκατομμυρίων ανθρώπων.
Και εξακολουθεί να έχει
διατηρήσει τη θέση της ως κύριο χώρο του παγκοσμιοποιημένου χρηματοπιστωτικού
συστήματος στο City of London προς τον οποίον
κατευθύνονται όλες οι ελίτ όλων των χωρών με τα κεφάλαιά τους.
Μπορούμε να έχουμε διαφορετικές
απόψεις σχετικά με την οικογένεια Windsor και το αγγλικό κατεστημένο, αλλά δεν
μπορούμε να μην αναγνωρίσουμε το προφανές: είναι αυτοί οι οποίοι έχουν
δημιουργήσει ένα μεγάλο μέρος της πραγματικότητας στην οποία ζούμε.
Υπάρχει μόνο μία ατυχία: αυτή η
πραγματικότητα θα αλλάξει αργά ή γρήγορα τον ίδιο τον δημιουργό της, ακόμα και
αν θα προσκολληθεί στις παραδόσεις του και θα προσπαθήσει να διατηρήσει το ιδιαίτερο
ανάστημα του.
Οι Βρετανοί οι οποίοι αποίκισαν
την Αυστραλία γνωρίζουν πολύ καλά πώς λειτουργεί το όπλο των τοπικών Αβοριγίνων,
το μπούμερανγκ. Ρίχνεται προς τον εχθρό, και γυρίζει αργά ή γρήγορα στο
σημείο εκκίνησης. Αυτό είναι ακριβώς που συμβαίνει τώρα στην Αγγλία,
η οποία αρχίζει να πέσει η ίδια στα δίχτυα που έστηνε παλιά στους στρατηγικούς
ανταγωνιστές της.
Ορισμένα στοιχεία δείχνουν ότι ο
ήλιος της Βρετανικής Αυτοκρατορίας θα βυθίσει σύντομα κάτω από τη γραμμή του
ορίζοντα.
Η κρίση του οικονομικού μοντέλου
Το κύριο σύμβολο της παρακμής του
Ηνωμένου Βασιλείου έγινε μάλλον ο θάνατος της Μάργκαρετ Θάτσερ. Η «Σιδηρά Κυρία»
ήταν γνωστή ως μία από τους δημιουργούς του νεοφιλελεύθερου οικονομικού
μοντέλου, το οποίο εγκαταστάθηκε στην κλασσική του μορφή στις ακτές της Αλβιώνα.
Αυτή η κόρη ενός μικρού
καταστηματάρχη, προφήτισσα μιας θρησκείας βασισμένης στην αποτελεσματικότητα του
μπίζνες, άλλαξε ριζικά το πρόσωπο της χώρας από όπου κάποτε ξεκίνησε η
βιομηχανική επανάσταση. Έκλεισε και ιδιωτικοποίησε ό, τι, κατά τη γνώμη
της, δεν αποφέρε κέρδη. Τα ορυχεία και τα εργοστάσια ήταν τα πρώτα που
έπεσαν κάτω από το τσεκούρι και μεταφέρθηκαν σε μεγάλο βαθμό στην Ασία.
Μπορείτε στη συνέχεια να ρωτήσετε:
μα πώς να κάνω χρήματα; «από το ίδιο το χρήμα», απάντησε η Θάτσερ.
Και έτσι, το πρώην παγκόσμιο εργοστάσιο
έγινε μόνιμα πλέον ένα παγκόσμιο καζίνο, οι χρηματιστηριακές κερδοσκοπίες και οι
τραπεζικές υπηρεσίες του Σίτυ έγιναν η μοναδική παραγωγική μηχανή της χώρας.
Στη δεκαετία του 1990, παρά την
αύξηση της κοινωνικής έντασης, το νεοφιλελεύθερο μοντέλο πράγματι επέτρεψε στη
Βρετανία την βελτίωση των οικονομικών δεικτών της και να γίνει η οικονομική
καρδιά του παγκοσμιοποιημένου κόσμου. Παρεμπιπτόντως, η δόλια Αλβιώνα οφείλει
μεγάλο μέρος της γιορτής της κερδοσκοπικής ζωής της στην κατάρρευση της ΕΣΣΔ:
από το ερειπωμένο σοσιαλιστικό στρατοπέδο, ποτάμια υλικών περιουσιακών
στοιχείων κατευθύνθηκαν προς τη Δύση.
Όμως, τα πάντα έχουν ημερομηνίας λήξης.
Σήμερα, το νεοφιλελεύθερο μοντέλο
για τη δημιουργία του οποίου η κυρία Θάτσερ έφερε το σιδερένιο σήμα της, βυθίζεται
σε μια φοβερή κρίση.
Πολλοί ειδικοί υποστηρίζουν ότι
αυτό το μοντέλο δεν θα επιβιώσει επί μακρόν στη δημιουργό του. Ήδη σήμερα
το χρέος της Μεγάλης Βρετανίας (9.800 δις. δολάρια) είναι το δεύτερο σε μέγεθος
στον κόσμο μετά τις ΗΠΑ και το ποσό των τόκων του είναι δεκαοκτώ φορές
μεγαλύτερο από εκείνο των Ελλήνων.
Δηλαδή είναι σαν να πούμε ότι έφεραν
την Αγγλία στον κατάλογο των οικονομικών γιγάντων μόνο μέσω αδράνειας.
Θα ήταν πιο τίμιο να της χορηγήσουν
ένα άλλο γράμμα στο ακρωνύμιο PIGS (Πορτογαλία, Ιταλία, Ελλάδα, Ισπανία ).Ίσως τότε
το Ηνωμένο Βασίλειο, όπως ο βαρόνης Munchausen, θα έβγαινε από τον βάλτο μέσω μιας εξαιρετικής οικονομικής ανάπτυξης; Ούτε
αυτό. Η Guardian ειρωνεύεται γι 'αυτό:
« Η κυβέρνηση του Κάμερον
είναι ήδη πολύ χαρούμενη που η χώρα διαφεύγει από την ύφεση το πρώτο τρίμηνο
του 2013». Από τον Ιανουάριο έως το Μάρτιο
η βρετανική οικονομία –δεν ακούω
τα χειροκρότημά σας- αυξήθηκε με 0,3%».
Ακόμη και οι οίκοι αξιολόγησης
έχουν συνειδητοποιήσει την πραγματικότητα της οικονομικής κατάστασης στο
Ηνωμένο Βασίλειο.
Στην αρχή του έτους, η Moody στέρησε τη Βρετανία της
διαβάθμισης ΑΑΑ και η Fitch ακολούθησε τον Απρίλιο.
Τι σημαίνει αυτό; Αν οι
ειδικοί των οργανισμών αξιολόγησης χαμηλώνουν τη βαθμολογία τους, τότε το πλοίο
της βρετανικής οικονομίας έχει σοβαρή διαρροή.
Πώς τα καταφέρουν τότε, σε αυτές
τις συνθήκες, οι Βρετανοί «καπετάνιοι» και «πιλότοι»;
Ενεργούν με τον πιο παραδοσιακό
τρόπο, προσπαθώντας να πετάξουν στη θάλασσα ό, τι θεωρούν περιττό. Ο
καγκελάριος του θησαυρού George Osborne διαφημίζει τη λιτότητα εδώ και πολύ καιρό.
Όμως, το έλλειμμα του
προϋπολογισμού δεν πέφτει: ανήλθε στο 12%, ένα ρεκόρ.
Η The Spectator έγραψε
γι 'αυτό:
«Είναι ένα πραγματικό θέαμα (show):
οι ελάχιστοι περιορισμοί θεωρούνται δραματικοί. Οι κρατικές δαπάνες μειώθηκαν
μόνο κατά 0,9% σε σύγκριση με την εποχή του [Gordon] Brown, οι υπουργοί
δανείζονται ως αληθινοί κεϋνσιανοί. Μάχονται με το χρέος που αυξάνει κατά
τον ίδιο τρόπο όπως ο διάσημος ποδοσφαιριστής George Best πάλευε με τον
αλκοολισμό του: πήγαινε να μεθύσει».
Τέλος πάντων, οι Βρετανοί πολίτες
έχουν ήδη αισθανθεί τις συνέπειες της εξαντλητικής οικονομικής διαίτης στην
καθημερινή τους ζωή: η ανεργία έφθασε το 8% ταχύτερα από ό, τι σε άλλες χώρες
της G8, οι μισθοί πέφτουν, ενώ ο ζυγός του φόρου αυξάνεται ταχύτερα για τη
μεσαία τάξη από το ανάλογο στους χρηματοπιστωτικούς ομίλους.
Για πρώτη φορά από τη δεκαετία
του '50, οι κάτοικοι διάφορων αγγλικών πόλεων αναγκάστηκαν να επανέλθουν σε μια
καινοτομία της μεταπολεμικής εποχής: τα δελτία για συσσίτιο.
Υπό αυτές τις συνθήκες, η
κυβέρνηση επιδιώκει πυρετωδώς να βρει νέες οικονομικές πηγές. Η εγχώρια
αυτοκινητοβιομηχανία έχει ήδη περάσει στα χέρια των Γερμανών, των Αμερικανών
ακόμη και Ινδών -το εργοστάσιο της Jaguar πέρασε πριν από λίγο
κάτω υπό τον έλεγχο της εταιρείας Tata Motors. Έχουμε φτάσει στο σημείο όπου
οι βουλευτές έχουν αρχίσει να συζητήσουν σοβαρά την πώληση, για ένα και μισό δισεκατομμύριο
λίρες, του Παλατιού του Westminster και του Μπιγκ Μπεν. Δεδομένου ότι τα
μέσα για την αποκατάσταση τους απλά δεν είναι διαθέσιμα, οι υπερόπτες Βρετανοί
είναι πρόθυμοι να τα πουλήσουν σε οποιονδήποτε, συμπεριλαμβανομένων των
επιχειρηματιών από τη Ρωσία ή τη Κίνα, οι οποίοι όμως θα πρέπει να επενδύσουν ένα
δισεκατομμύρια λίρες για τις εργασίες ανακαίνισης.
Το πρόβλημα είναι ότι το παλάτι
του Westminster βυθίζεται στο έδαφος, γεγονός που δίνει κλήση στο Μπιγκ Μπεν που
σταδιακά μετατρέπεται σε δίδυμο πύργο της Πίζας. Πρόκειται για μια προφανή
μεταφορά για τη βρετανική οικονομία που πνίγεται στο βάλτο της κρίσης, χάνοντας
την ισορροπία της, λόγω της πολύ μεγάλης επιρροής του χρηματοπιστωτικού τομέα.
Ίσως τότε να υποστηρίξει την
πυραμίδα του χρέους στη Βρετανία, ένα νέο ρεύμα υλικών περιουσιακών στοιχείων που
θα προέρχονται από μια περιοχή του πλανήτη ανέγγιχτη στην παγκόσμια
οικονομία; Δυστυχώς, μετά τη διάλυση της ΕΣΣΔ και τη δημιουργία της
παγκόσμιας οικονομίας, δεν υπάρχει ουσιαστικά καμία πια «παρθένα γη» στον
πλανήτη.
Και η Ρωσία δεν είναι πλέον μια
αγελάδα για άρμεγμα τόσο δελεαστική: η δίκη μεταξύ των Μπερεζόφσκι και
Αμπράμοβιτς και ο θάνατος στο Λονδίνο του «φυγά κομπιναδόρου» [Μπερεζόφσκι] τράβηξαν
μια γραμμή κάτω από ολόκληρη εποχή που δώρισε για είκοσι χρόνια μια σχετική
ευημερία στην Αγγλία.
συνεχίζεται
Mikhail Tyurkin
Μετάφραση ρωσικά-γαλλικά : Louis-Benoît Greffe
Πηγή : Odnako
(Fédération de Russie)
http://infognomonpolitics.blogspot.gr/2013/07/1_15.html#.UeQyV222V_4