ΤΟΥΡΚΙΚΗ ΣΦΑΓΗ ΑΡΜΕΝΙΩΝ

ΦΩΤΟΓΡΑΦΙΑ : Η Μαρία Ιορδανίδου, είχε γεννηθεί στην Κωνσταντινούπολη το 1897 όπου κι έζησε τα παιδικά της χρόνια.

(Από  βιβλίο Μαρίας Ιορδανίδου  «ΛΩΞΑΝΤΡΑ»)

            Πώς να μην είναι στα κέφια της ! Έστησε τον τετζαρέ στην φωτιά και μόλις πήρε να πλακώσει το πουλί άρχισε να το δοκιμάζει στ αλάτι του. Άξαφνα ακούει στο δρόμο ποδοβολητό και άγριες φωνές.

ΦΩΤΟΓΡΑΦΙΑ : Σφαγή Αρμενίων στην Κωνσταντινούπολη στο περιοδικό "Il Secolo Illustrato" , 27 Οκτ. 1895.

            Μπρέ Ταρνανά, δε σηκώνεσαι να διείς τι γένεται έξω; Λέει στον Ταρνανά.

            Μα ο Ταρνανάς βαριότανε να κοιτάξει γιατί έπρεπε ν ανεβεί πάνω στον νεροχύτη για να δει, επειδή η κουζίνα ήτανε υπόγεια. Έτσι δε φαινούνταν παρά μόνο τα πόδια των ανθρώπων που τρέχανε. Βάζει μάνι μάνι η Λωξάντρα την καρέκλα της κουζίνας, ανεβαίνει, κοιτάζει και τι βλέπει. Ένας Κούρδος με τον μπαλτά στο χέρι πολεμά να σπάσει την αντικρινεί πόρτα του Μουσιού Αρτίν.

            Πα κακό χρόνο νάχει το κοπρόσκυλο!

            Κατεβαίνει απ την καρέκλα κι αρπάζει την μεγάλη κουτάλα της σούπας.

            Κάτσε να διείς τι θα τον κάνω εγώ!

            Μαζεύει τις φούστες της και τρέχει ν ανεβεί τη σκάλα. Στη σκάλα σκουντουφλάει απάνω στην Κλειώ.

            Σκουντάει η Λωξάντρα την Κλειώ :

            Τι σφαή  μαή με λες μπρέ;  Ένας Κιουρτής πολεμά να σπάσει την πόρτα του Μουσιού Αρτίν, φύγε απ εκεί να περάσω.

ΦΩΤΟΓΡΑΦΙΑ : Η τουρκική προπαγάνδα, ούτε λίγο ούτε πολύ υποστήριξε ότι οι αρμένιοι έσφαξαν τους τούρκους στην Κωνσταντινούπολη. Το περιοδικό Illustration "εξηγεί" ότι τούρκοι αστυνομικοί δέχτηκαν επιθέσεις από τους Αρμένιους.

            Καταφτάνει από πάνω και η Σουλτάνα, βοηθά η Κλειώ και ο Ταρνανάς να μπαλουκώσουνε το στόμα της Λωξάντρας για να μη ακουστούν έξω οι φωνές της. Την τραβάνε μακρυά από τα παράθυρα, σφαλνούνε τα στόρια. Κρύβονται όλοι μαζί μέσα το καρβουναριό.

            Μέχρις εκεί έφτανε ο θόρυβος από τα κτυπήματα το ποδοβολητό και τις σπαραχτικές φωνές των ανθρώπων. Κάθε φορά που γινότανε σιγή πετιόταν η Λωξάντρα  απάνω και άρπαζε την κουτάλα της σούπας.

            Καλέ οι Κιουρτήδες είναι, αφήστε με να πάω να διω τι γίνεται. Ο διάβολος θα τους πάρει και θα τους σηκώσει!

            Όταν τελείωσε το κακό ήρθε ο υπάλληλος απ το γραφείο του Θεόδωρου να τους φέρει τρόφιμα και να δει τι γίνουνται. Σφαγή των Αρμενίων, λέει έγινε μα οι Τούρκοι Ρωμιό δεν άγγιξαν, εκτός αν έκρυψε Αρμένη στο σπίτι του, και ο Θεόδωρος μηνά για όνομα του Θεού να μην πάρει κανείς χαμπάρι πως έχουνε τον Ταρνανά.  Μέσα στο σταυροδρόμι, λέει τα πράγματα ησύχασαν, όμως σε πολλά προάστια η σφαγή εξακολουθεί.

ΦΩΤΟΓΡΑΦΙΑ :Σφαγή Αρμενίων στην Κωνσταντινούπολη. Η συλλογή των πτωμάτων των θυμάτων, στους δρόμους του Γαλατά, περιοδικό "Le Petit Parisien" , 13, Σεπτεμβρίου 1896.

            Ύστερα απ αυτό η Λωξάντρα άρχισε να φοβάται  και έχωσε τον Ταρνανά κάτω απ  το κρεβάτι της. Φοβάται να πλησιάσει το παράθυρο, φοβάται να ανοίξει το στόρι.  Οι πουλητές άρχισαν να περνούν κανονικά. Βγήκε ο σαλεπτσής, βγήκε ο τζιερτζής και οι γάτες σαν τον νιώσαν άρχισαν να φωνάζουν. Κλειδαμπαρώνει τις γάτες στο καρβουναριό, «Σκασμός, μπρε, μη βγείτε όξω, θα σας σφάξουν.» Χτυπά ο γαλατάς την πόρτα το πρωί, μιλιά η Λωξάντρα από μέσα. Να λείπει το γάλα, ξύκι νάναι. Πίνουν τσάι. Όμως την έβδομη μέρα σαν ήρθε ο νερουλάς, έπρεπε να  του ανοίξει γιατί δεν είχε πια νερό. Μπαίνει ο Χουσεΐν μέσα κουτσαίνοντας κατεβαίνει στην κουζίνα και αδειάζει δύο κουρουμπάδες νερό στο μεγάλο κιούπι.

            Τη γλυκοχαιρετά ο Χουσεΐν φεύγοντας και σε λίγο περνά ο αυγουλά. Χτυπά το τζάμι της.

            Κοκόνα, δεν θα πάρεις αυγά;

            Ανοίγει η Λωξάντρα χαραμάδα το παράθυρο, τον κοιτάζει και συλλογίζεται «Άραγες αγαρηνό σκυλί είναι ο αυγουλάς της ο Μουσταφάς;»

            Την άλλη μέρα το πρωί περνώντας την καλημερίζει ο μπεχτσής και τη γλυκοκοιτάζει, περιμένει τον καφέ του.

ΦΩΤΟΓΡΑΦΙΑ : Η σφαγή στο Sasun (Αύγουστος 1894)
Η εικονογράφος προσπάθησε να αναπαράγει τα χαρακτηριστικά της νότιας αρμενική παραδοσιακή ενδυμασία, ιδιαίτερα των γυναικών.

            Ψήστον, μπρε Ταρνανά, έναν καφέ.

            Ανοίγει την ξώπορτα και κάθεται στο κατώφλι, και συλλογίζεται πάλι : «Είναι ή δεν είναι» στο τέλος δε βάσταξε.

            Μπρε Μεμέτ, ένα πράγμα θέλω να με πεις : ήσουνα προχτές στους δρόμους στην σφαή ή δεν ήσουνα; Άμα την αλήθεια θέλω να με πεις.

            Βάλλαχ! Μπιλλάχ! Ο Μεμέτ δεν ήτανε.

            Αμέ κ εγώ είπα δα! Και αρχίζει να κλαίει.  Γιατί φρενιάσανε ; Τι τους έφταιξε ο κακομοίρης ο Μουσιού Αρτίν και πιάσαν και τον σφάξαν; Όχι πες με, τι τους έφταιξε;

            Βαχ Βαχ Βαχ είπε ο Μεμέτ.

            Βαχ Βαχ Βαχ ύστερα της είπε ύστερα ο τζιερτζής.

            Βαχ Βαχ Βαχ είπε και ο λεμπλεμπιτζής. Γιαντίς ολντού.

            Σκοτώθηκαν καν δέκα καν είκοσι χιλιάδες άνθρωποι, λεηλατήθηκαν τα σπίτια και εκκλησίες τους, ολόκληρες οικογένειες εξοντώθηκαν «γιαντίς οντλού» .

ΦΩΤΟΓΡΑΦΙΑ : Σφαγές των Αρμενίων  στην Τουρκία στο περιδικό "Le Petit" , 2 Μαΐου, 1909

            Τα αίματα από τα πεζοδρόμια τα γλείψανε οι σκύλοι και η ζωή άρχισε να κυλά σα να μη έγινε τίποτα.

            Βγήκε ο Ταρνανάς από κάτω απ το κρεβάτι, ήρθε η Ελεγκάκη, κι όλοι μαζί στην κουζίνα άρχισαν να ετοιμάζουν γλυκά για τον αρραβώνα της Κλειώς που πλησίαζε. Σκούπισε η Λωξάντρα τα δάκρυά της κ έκανε τα πικρά γλυκά, γιατί εκείνο έτσι είναι. Κι έπειτα να σε πω «το γαρ πολύ της θλίψεως φέρει παραφροσύνην» Α! όλα κι όλα.

ΦΩΤΟΓΡΑΦΙΑ: Σφαγή των Αρμενίων στην Κωνσταντινούπολη, 30, Σεπτεμβρίου 1895
Από ένα βιβλίο του Γερμανικού Συνδέσμου Βοήθειας για τη χριστιανική φιλανθρωπία Εργασία στην Ανατολή (Deines Bruders Blut: Eine Geschichte Aus Armeniens Leidenstagen, με πρόλογο και επίλογο από το διευθυντή F. Schuchardt. 21η έκδοση, Schwerin στο Μεκλεμβούργο: Friedrich Bahn, 1926)

http://pluton22.blogspot.gr/2013/03/blog-post_28.html