Νίκου Χειλαδάκη
τουρκολόγου-δημοσιογράφου
Μία καταπληκτική ιστορία που δείχνει...
Η ιστορία αναφέρεται στην κλοπή ένδεκα πολύτιμων χριστιανικών εικόνων επενδυμένες με χρυσό από τον ναό της Αγίας Σοφίας πριν από πενήντα πέντε χρόνια και η επιστροφή τους, μετά από έναν μεγάλο συνειδησιακό πόλεμο στον πραγματικό τους κάτοχο, δηλαδή στον μεγαλύτερο σύμβολο της Ορθοδοξίας που και σήμερα δεσπόζει στην Βασιλίδα των πόλεων.
Ο πρωταγωνιστής της ιστορίας είναι μία Αμερικανίδα, η Eliza Β. Chrystie, η οποία βρέθηκε ως επισκέπτρια πριν από πενήντα πέντε χρόνια και συγκεκριμένα το 1956 στον ναό της Αγίας Σοφίας. Την περίοδο εκείνη γίνονταν μεγάλες εργασίες ανακαίνισης του ναού και κάποιες εικόνες βρίσκονταν στο δάπεδο για καταγραφή και επεξεργασία από τους υπεύθυνους της ανακαίνισης.
Η Eliza Β. Chrystie βρήκε τότε την ευκαιρία να κλέψει κάποιες εικόνες από τους ανυποψίαστους εργάτες της ανακαίνισης του ναού.
Περιχαρής η Αμερικανίδα τουρίστρια μόλις επέστρεψε στις Ηνωμένες Πολιτείες παρουσίασε στους φίλους της το μεγάλο της«λάφυρο» από τον ιστορικό ναό της Κωνσταντινούπολης. Καθώς όμως περνούσαν τα χρόνια, η Eliza Β. Chrystie άρχισε να αισθάνεται ότι οι εικόνες σαν να είχαν φωνή, της μιλούσαν και της τόνιζαν πως δεν της ανήκουν και πως πρέπει να τις επιστρέψει στον φυσικό του χώρο, δηλαδή στην Αγία Σοφία.
Σταδιακά οι φωνές αυτές αυξήθηκαν και η παρουσία αυτών των χριστιανικών εικόνων μετατράπηκε σε εφιάλτη για την Αμερικανίδα τουρίστρια η οποία τώρα μετανοιωμένη όλο και περισσότερο άρχισε να σκέπεται πως θα μπορούσε να τις επιστρέψει πίσω στον ιερό ναό.
Επειδή όμως είχε ήδη γεράσει και δεν μπορούσε να πάει μόνη της στην Κωνσταντινούπολη, ζήτησε τη βοήθεια της νεότερης αδελφής της και έτσι μετά από 55 χρόνια μαζί με τα ιερά κλοπιμαία ξαναβρέθηκε στην Κωνσταντινούπολη. Εκεί όμως προβληματίστηκε με ποιο τρόπο θα γινόταν η παράδοση των εικόνων χωρίς να δημιουργηθεί πρόβλημα και παράλληλα να ηρεμήσει ψυχικά από όλη αυτήν την ιστορία.
Οι δύο αδελφές επισκέφτηκαν τότε έναν Τούρκο χρυσοχόο, τον Adil Birsen, δήθεν για να αγοράσουν κοσμήματα. Στον Τούρκο του έκανε εντύπωση ότι έδειχναν πως κάτι τους απασχολούσε, αλλά δεν το φανέρωναν.
Την επομένη μέρα ξαναήρθαν στο μαγαζί του και η Αμερικανίδα του ζήτησε να την εξυπηρετήσει σε κάτι το πολύ σοβαρό ενώ καθώς μιλούσε, όπως διηγείται ο Τούρκος χρυσοχόος, άρχισε να κλαίει αφήνοντας άναυδο τον Adil Birsen ο οποίος δεν είχε καταλάβει το τι ακριβώς ήθελε.
Τελικά η Eliza Β. Chrystie του φανέρωσε τον λόγο της επίσκεψής της και του ζήτησε τη βοήθειά του να επιστρέψει στην Αγία Σοφία τις κλεμμένες εικόνες τονίζοντας πως αυτό είναι μία συνειδησιακή ομολογία ως μία εξομολόγηση για τη μεγάλη της αμαρτία.
Φυσικά ο Τούρκος χρυσοχόος δέχτηκε να βοηθήσει τις δυο Αμερικανίδες και τότε η Eliza Β Chrystie, αφού του παρέδωσε τις εικόνες είπε με μεγάλη συγκίνηση ότι: «Επιτέλους τώρα θα ησυχάσω και θα μπορέσω να πεθάνω ήσυχα, αφού επιτέλεσα το καθήκον μου να εξομολογηθώ τη μεγάλη μου αμαρτία και να την επανορθώσω με αυτόν τον τρόπο».
Το νέο έγινε γνωστό από τον τουρκικό τύπο ενώ ο διευθυντής του Μουσείου της Αγίας Σοφίας, Hayrullah Cengiz, επαίνεσε δημόσια την ενέργεια της Αμερικανίδας τονίζοντας πως αποτελεί μία κίνηση ομολογίας και κάθαρσης μιάς πράξης που έγινε πριν από 55 χρόνια, ενώ τόνισε πως με τον ίδιο τρόπο θα πρέπει να αποδοθούν στην Αγία Σοφία και άλλα πολύτιμα αντικείμενα που κατά καιρούς έχουν αφαιρεθεί παράνομα από το μεγάλο αυτό χριστιανικό θρησκευτικό σύμβολο.
Πηγή: περιοδικό «Ερώ», Ιανουάριος-Μάρτιος 2012, τ. 9, Θεσσαλονίκη 2008
http://vatopaidi.wordpress.com/2013/03/23