Στη Νάνσι Χόρτον αρέσει η οργάνωση και η τάξη. Ιδιαίτερα ότι αφορά το συγγραφικό αρχείο του πατέρα της, Τζορτζ. Στη βιβλιοθήκη του σαλονιού της, οι εκδόσεις των έργων του - στα αγγλικά και στα ελληνικά - είναι τοποθετημένες σχολαστικά σε δεκάδες αντίτυπα: ανά τίτλο και τόμο. Σε έναν πράσινο φάκελο αποκόμματα από άρθρα ελληνικών και ξένων εφημερίδων είναι προσεκτικά ξεχωρισμένα με συνδετήρες. Το μοναδικό εν ζωή παιδί του προξένου των Ηνωμένων Πολιτειών στη Σμύρνη το 1922 ζει τα τελευταία δέκα χρόνια στην Ελλάδα. Τον Αύγουστο γιόρτασε τα 100ά της γενέθλια, έχοντας αφιερώσει περισσότερες από τρεις δεκαετίες στη διάδοση των ιδεών του πατέρα της.
«Ενα από τα δυνατότερα συναισθήματα που πήρα μαζί μου από τη Σμύρνη ήταν το συναίσθημα της ντροπής γιατί ανήκα στο ανθρώπινο γένος», γράφει ο Τζορτζ Χόρτον στο βιβλίο του «Η μάστιγα της Ασίας» (εκδ. Βιβλιοπωλείο της Εστίας) - το γνωστότερο ίσως έργο του - περιγράφοντας τις φλόγες που μαίνονταν στην παραλία πίσω από το τεράστιο και εγκλωβισμένο πλήθος, που έψαχνε τρόπο διαφυγής. Οπως αναφέρει στην εισαγωγή του βιβλίου η ιστορικός και ερευνήτρια Βάνα Σολομωνίδου - η οποία επιμελήθηκε την πιο πρόσφατη μετάφρασή του από τα αγγλικά - ο Χόρτον συνέβαλε στο να σωθούν χιλιάδες Ελληνες. Παρέμεινε ως πρόξενος στη Σμύρνη μέχρι το βράδυ της 13ης Οκτωβρίου 1922 και μεταχειρίστηκε διάφορα τεχνάσματα (όπως το να πολιτογραφήσει ως αμερικανούς πολίτες τριακόσια μέλη της παροικίας του που έφτασαν στην Ελλάδα ως πρόσφυγες), ενώ παράλληλα φρόντισε προσωπικά για την περίθαλψη και την προσωρινή εγκατάστασή τους στην Αθήνα.
ΔΙΑΔΟΣΗ ΙΔΕΩΝ. Η Νάνσι Χόρτον είναι η μικρότερη κόρη του αμερικανού διπλωμάτη. Την απέκτησε με την Ελληνίδα, τρίτη κατά σειρά σύζυγό του, Αικατερίνη Σακοπούλου. Στην Καταστροφή της Σμύρνης ήταν 10 ετών. Τότε ο πατέρας της είχε φροντίσει η κόρη του να βρίσκεται στην Ελλάδα, λένε άνθρωποι του περιβάλλοντός της. Σήμερα - αναφέρει η ίδια σε άπταιστα ελληνικά στα «ΝΕΑ» - δεν θυμάται λεπτομέρειες από τότε. Αντίθετα, γνωρίζει λεπτομερέστατα το έργο του, μέσα από το οποίο προσπαθεί να κρατήσει τη μνήμη του ζωντανή. Θεωρεί πως ο πατέρας της ήταν τότε ένας αντικειμενικός παρατηρητής των γεγονότων. Το 1969 δόθηκε στη δημοσιότητα η έκθεση που ο Χόρτον έστειλε το 1922 στο Στέιτ Ντιπάρτμεντ σχετικά με τις βαρβαρότητες ενάντια στους χριστιανικούς πληθυσμούς της περιοχής. Το ιστορικό αυτό ντοκουμέντο παρέμεινε μέχρι τότε απρόσιτο στους μελετητές των αμερικανικών κρατικών αρχείων, εξηγεί η κ. Σολομωνίδου.
tanea.gr/ΡΕΠΟΡΤΑΖ ΚΑΤΕΡΙΝΑ ΒΟΥΤΣΙΝΑ
http://proskynitis.blogspot.gr/2013/01/1922.html