Και για να μην υπάρχει αμφιβολία, διακήρυττε:
"Ο εθνικός πλούτος της χώρας μας, η κληρονομιά των νοτιοαφρικανών, θα επιστραφεί στο λαό.
Η ιδιοκτησία του ορυκτού πλούτου του υπεδάφους, των τραπεζών και των μονοπωλιακών βιομηχανιών πρέπει να μεταβιβαστεί στο λαό. Κάθε άλλη παραγωγική δραστηριότητα και το εμπόριο πρέπει να ελέγχονται ώστε να συμβάλλουν στην ευημερία του λαού".
Ο Μαντέλα, στο τελευταίο σημείωμα του από τη φυλακή, εξακολουθούσε να πιστεύει ότι δεν μπορεί να υπάρξει ελευθερία χωρίς αναδιανομή του πλούτου. Δύο βδομάδες μετά αποφυλακίστηκε: 11 Φεβρουαρίου 1990.
Στα ψιλά γράμματα της συμφωνίας για την αλλαγή του καθεστώτος κρύφτηκε η ακύρωση όλων των διακηρύξεων του Χάρτη της Ελευθερίας. Έγινε αποδεκτό πως υπήρχε μόνο ένας δρόμος στην οικονομία και αυτός ήταν η ελευθερία του εμπορίου και η ανεξαρτησία της κεντρικής τράπεζας. Παράλληλα, συμφωνήθηκε να υπάρξουν μια σειρά πολιτικά εργαλεία, όπως η αλλαγή του συντάγματος, διεθνείς εμπορικές συμφωνίες και προγράμματα διαρθρωτικών αλλαγών, ο έλεγχος των οποίων ανατέθηκε σε δήθεν ανεξάρτητους ειδικούς, οικονομολόγους και αξιωματούχους του ΔΝΤ, της Παγκόσμιας Τράπεζας, της Γενικής Συμφωνίας Δασμών και Εμπορίου και του Εθνικού Κόμματος των λευκών, εν ολίγοις, σε οποιονδήποτε άλλον εκτός από τους αγωνιστές του Αφρικανικού Εθνικού Κογκρέσου.
Ο λαός , τελικά, κυβέρνησε, αλλά η εξουσία της οικονομίας ήταν στα χέρια άλλων.
Το κλειδί ήταν η "ανεξαρτησία της κεντρικής τράπεζας". Ανεξάρτητη από την κυβέρνηση σε ποιον λογοδοτούσε; Μα, στους μετόχους της, τους ίδιους σε όλο τον κόσμο. Η ανεξαρτησία της κατωχυρώθηκε συνταγματικά. Η ανεξαρτησία των κεντρικών τραπεζών είναι κατωχυρωμένη σε όλο σχεδόν τον κόσμο και στην Ελλάδα.
Ο Ρασούλ Σνάιμαν, επί πολλά χρόνια ακτιβιστής εναντίον του απαρτχάιντ, περιέγραψε την παγίδα με ωμό τρόπο: "Δεν μας άφησαν ποτέ ελεύθερους. Απλώς έβγαλαν την αλυσίδα από το λαιμό μας και την έβαλαν στους αστραγάλους μας".
Τα υπόλοιπα είναι ιστορία: Αυτό που ζούμε σήμερα στην Ελλάδα έζησε η Νότια Αφρική στη δεκαετία του 90.
Νέλσον Μαντέλα: "Δεν έχουμε για να χτίσουμε σπίτια, όπως σχεδιάζαμε, για να διασφαλίσουμε ότι τα παιδιά μας θα πηγαίνουν στα καλύτερα σχολεία, για να αντιμετωπίσουμε την ανεργία, για να έχουν όλοι δουλειά, ένα αξιοπρεπές εισόδημα, να μπορούν να παρέχουν στέγη στους αγαπημένους τους, να τους τρέφουν... Μας περιορίζει το χρέος που κληρονομήσαμε". (Από τα αρχεία του Αφρικανικού Κογκρέσου και από αδημοσίευτη συνέντευξη του Μαντέλα)
Τι Μαντέλα, τι Παπανδρέου, Σαμαράς, Ραχόι και ούτω καθ' εξής.
Λεφτά υπήρχαν, αλλά τα χρωστούσαν.
Ας μην απορεί σήμερα κανείς γι' αυτό που συνέβη στα ορυχεία της Αφρικής. Οι σκοτωμένοι δεν χρωστούν, πια. Στην Ελλάδα, το κάνουν αλλιώς (για την ώρα). Κόβουν την περίθαλψη, με σκοπό να πέσει το όριο ηλικίας κάτω από το όριο σύνταξης. Στη Ρωσία της εποχής του ΔΝΤ στο τέλος της δεκαετίας του 90, το όριο ηλικίας είχε κατέβει στα 58 χρόνια. Σύνταξη μετά θάνατο. Είτε αυτός είναι βίαιος είτε είναι "από φυσικά αίτια", όπως η αδυναμία να έχεις αξιοπρεπή περίθαλψη.
Εμείς παραμένουμε πιστοί στον Χάρτη της Ελευθερίας.
(Στην εικόνα, ο Χάρτης της Ελευθερίας μας. Σίγουρα, δεν ήθελε να πει αυτό ο ποιητής Δον ΨΥΧΩΤΗΣ. Αλλά, ποιος τον ρωτά; Άλλα τα μάτια του λαγού και άλλα της κουκουβάγιας, πόσο μάλλον του ποιητή, που εκτίθεται γραπτώς ή εικονικώς. Σε όποιον δεν αρέσουν οι ερμηνείες, να μη μιλά, να μην κάνει, να είναι νεκρός ή κάτι σαν νεκρός. Ζόμπι δηλαδή).
Ας μην απορούμε γιατί σκοτώνουν. Ας μιλήσουμε για τους δικούς μας νεκρούς, τα δικά μας θύματα, από το ίδιο όπλο. Αυτό που μας φορτώνουν στα μυαλά:
(Οι πραιτοριανοί της Πραιτόρια)