Τοῦ Νίκου Χειλαδάκη, Δημοσιογράφου –Συγγραφέα-Τουρκολόγου
Τὴν
καταπληκτικὴ ἀποκάλυψη ὅτι ὁ Μωάμεθ ὁ Πορθητὴς δὲν θὰ προχωροῦσε σὲ
πόλεμο μὲ τὸν Κωνσταντῖνο Παλαιολόγο καὶ δὲν θὰ καταλάμβανε τὴν
Κωνσταντινούπολη καταλύοντας τὴν χιλιετῆ βυζαντινὴ αὐτοκρατορία, κάνει ὁ
πολὺ γνωστὸς Τοῦρκος ἱστορικὸς καὶ δημοσιογράφος, Murat Bardakci,
(εἰδικὸς σὲ θέματα Ἀνατολικῆς Ρωμαϊκῆς καὶ Ὀθωμανικῆς αὐτοκρατορίας), σὲ
ἕνα ἀποκαλυπτικὸ δημοσίευμά του στὴν τουρκικὴ ἐφημερίδα, Haberturk.
Σύμφωνα
μὲ τὸν Τοῦρκο ἐρευνητή, ἕνας γάμος ποὺ πάρα λίγο θὰ γίνονταν μεταξύ της
κατὰ ἄλλους φυσικῆς καὶ κατὰ ἄλλους θετῆς μητέρας τοῦ Μωάμεθ τοῦ
Πορθητῆ, δηλαδὴ τῆς Σέρβας πριγκίπισσας, Μάρας, μὲ τὸν τελευταῖο
βυζαντινὸ αὐτοκράτορα, Κωνσταντῖνο Παλαιολόγο θὰ ἀπέτρεπε τὸν Ὀθωμανὸ
ἡγεμόνα νὰ προχωρήσει στὴν πολιορκία καὶ ἅλωση τῆς Πόλης. Ἡ μεγάλη ἀγάπη
τοῦ Μωάμεθ τοῦ Πορθητῆ γιὰ τὴν ὀρθόδοξη χριστιανὴ πριγκίπισσα Μάρα καὶ ἡ
χριστιανικὴ παιδεία ποὺ εἶχε λάβει ἀπὸ αὐτὴν κατὰ τὴν παιδική του
ἡλικία, θὰ ἦταν ὁ κύριος λόγος γιὰ νὰ μὴν προχωρήσει στὴν πολιορκία τῆς
Κωνσταντινούπολης ἀλλάζοντας....
ἔτσι τὴν ροὴ τῆς παγκόσμιας ἱστορίας.
Ὅπως
εἶναι γνωστὸ ἀπὸ τὴν ἱστορία ὁ τελευταῖος βυζαντινὸς αὐτοκράτορας,
Κωνσταντῖνος Παλαιολόγος, (9 Φεβρουαρίου 1404-29 Μαΐου 1453), εἶχε
παντρευτεῖ δύο φορὲς ἀλλὰ καὶ τὶς δύο εἶχε μείνει χῆρος. Ἡ πρώτη του
σύζυγος ἦταν ἡ Μανταλένα Τόκκο, ἀνιψιὰ τοῦ Καρόλου Τόκκο, Δεσπότη τῆς
Ἠπείρου, ἡ ὁποία μετὰ τὸν γάμο τοὺς τὸ 1427, ἢ τὸ 1430, ἔγινε Ὀρθόδοξη
καὶ ἄλλαξε τὸ ὄνομά της σὲ Θεοδώρα. Πέθανε τὸ 1429 ἢ 1430. Ἡ δεύτερη
σύζυγος τοῦ ἦταν ἡ Caterina Gattilusio, κόρη τοῦ Ντορίνο, Ἐνετοῦ ἡγεμόνα
τῆς Λέσβου ἡ ὁποία πέθανε τὸ 1442. Ὁ Κωνσταντῖνος ἀπὸ τὶς δύο αὐτὲς
συζύγους του δὲν ἀπέκτησε παιδιά.
Τὸ
1449, μόλις ὁ Κωνσταντῖνος Παλαιολόγος εἶχε ἀνεβεῖ στὸν θρόνο τῆς
βυζαντινῆς αὐτοκρατορίας ἄρχισε ἀμέσως νὰ ψάχνει γιὰ νὰ βρεῖ σύζυγο,
δηλαδὴ νὰ παντρευτεῖ γιὰ τρίτη φορὰ δίνοντας στὴν αὐτοκρατορία μία
αὐτοκρατόρισσα. Τὸ ἔργο τῆς ἀναζήτησης τῆς συζύγου τοῦ νέου αὐτοκράτορα,
εἶχε ἀναλάβει ὁ ἔμπιστός του σύντροφος, Γεώργιος Φραντζής. Οἱ πρῶτες
ὑποψήφιες ἦταν ἡ κόρη τοῦ Δούκα τῆς Βενετίας καὶ ἡ κόρη τοῦ βασιλιᾶ τῆς
Πορτογαλίας, προφανῶς γιὰ πολιτικοὺς λόγους καθὼς ἐπιδίωκε τὴν βοήθεια
αὐτῶν τῶν βασιλιάδων γιὰ τὴν ἄμυνα τῆς Πόλης. Ἐπίσης ὑποψήφιες νύφες
ἦταν καὶ οἱ κόρες τοῦ αὐτοκράτορα τῆς Τραπεζούντας, ἀλλὰ καὶ τοῦ ἡγεμόνα
τῆς Γεωργίας, ποὺ ἦταν ὀρθόδοξες. Τότε ὅμως ἔγινε γνωστὸ πὼς ὁ
Ὀθωμανὸς σουλτάνος, Μουρὰτ ὁ Δεύτερος, εἶχε πεθάνει καὶ ἡ σύζυγός του, ἡ
γνωστὴ Σέρβα πριγκίπισσα Μάρα, κόρη τοῦ Σέρβου ἡγεμόνα Γεωργίου
Μπράνκοβιτς, εἶχε μείνει χήρα. Μόλις τὸ νέο αὐτὸ ἔγινε γνωστὸ στὴν
Κωνσταντινούπολη, ἀποφασίστηκε νὰ γίνει ἐπίσημη πρόταση στὴν Μάρα νὰ
νυμφευτεῖ τὸν βυζαντινὸ αὐτοκράτορα, καθὼς ἡ ἴδια εἶχε παραμείνει
ὀρθόδοξη καὶ μάλιστα ἦταν πολὺ πιστὴ καὶ εἶχε ἐπηρεάσει ἄμεσα τὸν νεαρὸ
σουλτάνο Μωάμεθ τὸν Δεύτερο ὑπὲρ τῆς Ὀρθοδοξίας. Ὅταν ὅμως ἡ πρόταση
αὐτὴ ἔφτασε καὶ στὴν ἴδια τὴν Μάρα, αὐτὴ θεώρησε ὅτι ἡ ἡλικία της, ἦταν
ἤδη 50 χρονῶν, δὲν τὴν ἐπέτρεπε καινούργιο γάμο ἐνῶ εἶχε ἤδη ἀποφασίσει,
καθὼς εἶχε ἐπιστρέψει στὸν πατέρα της, νὰ κλειστεῖ σὲ ὀρθόδοξο
μοναστήρι καὶ νὰ περάσει τὰ ὑπόλοιπα χρόνια της ζωῆς της σὰν ὀρθόδοξη
μοναχή.
Ὁ
γάμος αὐτὸς ἂν πραγματοποιοῦνταν, σύμφωνα μὲ τὸν ἴδιο τὸν Τοῦρκο
ἱστορικὸ ἐξ αἰτίας τοῦ μεγάλου σεβασμοῦ ποὺ εἶχε ὁ Μωάμεθ ὁ Πορθητὴς γιὰ
τὴν Μάρα, ἡ ὁποία ἀπὸ μικρὸ τὸν εἶχε ἀναθρέψει μὲ τὰ ὀρθόδοξα πιστεύω,
(μάλιστα ὑπάρχει ἡ ὀθωμανικὴ ἱστορία ὅτι ὁ Μωάμεθ ἀπὸ μικρὸς εἶχε μάθει
τὸ Πάτερ ὑμῶν καὶ συχνὰ τὸ ἀπήγγειλε καὶ ὅταν μία φορὰ ὁ πατέρας του, ὁ
σουλτάνος Μουρὰτ τὸν εἶχε ἀκούσει νὰ τὸ ἀπαγγέλει τὸν ἐπίασε ὁ ἴδιος καὶ
τὸν ξυλοκόπησε μὲ τὰ ἴδια τοῦ τὰ χέρια), σίγουρα θὰ τὸν ἀπέτρεπε νὰ
πολεμήσει κατὰ τῆς φυσικῆς ἢ θετῆς του μητέρας, ποὺ τόσο πολὺ ἀγαποῦσε.
Ἔτσι ἡ Κωνσταντινούπολη δὲν θὰ ἔπεφτε στὰ χέρια τῶν Ὀθωμανῶν, δὲν θὰ
καταλύονταν ἡ βυζαντινὴ αὐτοκρατορία, ἐνῶ τὸ πιὸ πιθανὸ θὰ ἦταν μία
συνύπαρξη μεταξὺ Ὀθωμανῶν καὶ Βυζαντινῶν ποὺ θὰ ἔδινε ἴσως νέα ζωὴ στὴν
καταρρέουσα Ἀνατολικὴ Ρωμαϊκὴ Αὐτοκρατορία. Ἄλλωστε οἱ Ὀθωμανοί, ὅπως
καὶ οἱ Σελτζοῦκοι, ἀκολουθοῦσαν τὰ βυζαντινὰ πολιτιστικὰ πρότυπα.
Ὁ
ἴδιος ὁ Κωνσταντῖνος Παλαιολόγος μετὰ τὴν ἀπόρριψη τῆς πρότασής του ἀπὸ
τὴν Μάρα, ἔστειλε τὸν Γεώργιο Φραντζὴ στὴν Γεωργία γιὰ νὰ φέρει ἀπὸ
ἐκεῖ τὴν κόρη τοῦ Γεωργιανοῦ ἡγεμόνα, μία πεντάμορφη πριγκίπισσα, ὅπως
ἀναφέρονταν στὴν Κωνσταντινούπολη, γιὰ νὰ τὴν παντρευτεῖ καὶ νὰ τὴν
στέψει αὐτοκρατόρισσα. Ὁ γάμος αὐτὸς ὅμως δὲν ἔγινε ποτέ, καθὼς τὰ
γεγονότα τὸν πρόλαβαν καὶ στὶς 29 Μαΐου τοῦ 1453 ἡ Πόλη ἔπεφτε στοὺς
Ὀθωμανούς. Εἶναι γνωστὸ πὼς μετὰ τὴν ἱστορικὴ αὐτὴ πτώση, ὁ Μωάμεθ,
Φατὶχ πλέον, ἔψαξε μὲ ἀγωνία νὰ βρεῖ τὴν σωρὸ τοῦ αὐτοκράτορα καὶ
παραλίγο θετοῦ του πατέρα. Γιὰ τοὺς περισσότερους ἱστορικοὺς ἡ σωρὸς
αὐτὴ δὲν βρέθηκε ποτέ.
Ἔτσι
καταλύθηκε ἡ Ἀνατολικὴ Ρωμαϊκὴ Αὐτοκρατορία. Ὅμως ἡ ἐπίδοξη
αὐτοκρατόρισσα, ἡ ἑλληνορθόδοξη Μάρα, συνέχισε καὶ μετὰ τὴν ἅλωση νὰ
ἐπηρεάζει συχνὰ τὸν Μωάμεθ τὸν Πορθητὴ ὑπὲρ τῶν ὀρθοδόξων,
καταπραΰνοντας τοὺς πόνους τῆς πτώσης καὶ δίνοντας κάποια ἐλπίδα πώς,
«πάλι μὲ χρόνια μὲ καιροὺς πάλι δικά μας θάναι». Ὁ ἴδιος ὁ Μωάμεθ ὁ
Πορθητής, μὲ μία μπερδεμένη θρησκευτικὴ συνείδηση, ἄφησε μετὰ τὸν
θάνατό του ἕνα μεγάλο αἴνιγμα γιὰ τὶς πραγματικές του θρησκευτικὲς
πεποιθήσεις, κάτι ποὺ μέχρι σήμερα ἀπασχολεῖ τοὺς ἴδιους τους Τούρκους
ἱστορικούς.