Πέμπτη 14 Ιουνίου 2012

Η ζωή στην "τεμενούπολη" του Ερντογάν

Του Μichael Dickinson
για το ιστολόγιο Counterpunch

Απόδοση: Ας Μιλήσουμε Επιτέλους

Kωνσταντινούπολη.

Έτυχε να φιλοξενήσω μια κυρία από την Ιρλανδία στην αρχή της περασμένης εβδομάδας και της έκανα μια περιήγηση της Κωνσταντινούπολης.
Στεκόμασταν και οι δύο στη μέση της γέφυρας του Γαλατά. Τέντωσα το χέρι μου πάνω από τα νερά του Βοσπόρου για να της δείξω τον κατάφυτο λόφο Τσάμλιτσα, το ψηλότερο σημείο της πόλης, που ξεπροβάλλει πάνω από τα κτίρια που το περιζώνουν.

"Βλέπετε το λόφο εκεί πάνω, με τον πύργο του τηλεοπτικού σταθμού, στην ασιατική πλευρά"; την ρώτησα. "Σε δύο μήνες θα ξεκινήσουν τα έργα για να χτίσουν ένα τεράστιο τζαμί στην κορυφή του. Το τζαμί θα δεσπόζει στον ορίζοντα και θα είναι ορατό από οπουδήποτε στην πόλη. Λέγεται ότι κατά πάσα πιθανότητα θα έχει χρυσό τρούλο".

"Τι μου λέτε; Aδιανόητο"... είπε αυθόρμητα η φιλοξενούμενή μου. "Θα χαλάσει την όμορφη θέα"!

Με αυτό δεν συμφωνεί, ωστόσο, ο πρωθυπουργός της Τουρκίας, Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν, που ο ίδιος ήταν κάποτε δήμαρχος της Κωνσταντινούπολης. Θεωρεί ότι το τζαμί του λόφου Τσάμλιτσα θα είναι η πιο σημαντική προσθήκη στη συλλογή από άλλα έξι νέα τζαμιά που η κυβέρνησή του σχεδιάζει να χτίσει στην ασιατική πλευρά των στενών του Βοσπόρου. Το τζαμί θα καταλαμβάνει έκταση 15 τετραγωνικών χιλιομέτρων και θα περιλαμβάνει, εκτός από το τέμενος, και μια μαντράσα (ισλαμικό σχολείο). Εκτός από την ανέγερση αυτού του οικοδομήματος, υπάρχει ένας μακρύς κατάλογος ανακαινίσεων για άλλα τζαμιά στην Κωνσταντινούπολη. Η πρόσφατη ανακαίνιση ήταν αυτή του Φατίχ Τζαμί, που χτίστηκε από τον Σουλτάνο Μεχμέτ τον Πορθητή και άνοιξε ξανά για να συμπέσει με την 559η επέτειο της κατάκτησης της πόλης από τους Οθωμανούς. Και όλα δείχνουν ότι ο Ερντογάν ήδη κάνει την δική του ύπουλη κατάκτηση με την οικοδομική έκρηξη της "τεμενούπολής" του.

Όταν ήταν δήμαρχος της Κωνσταντινούπολης, ο Ερντογάν φέρεται ότι δήλωσε:


"Δόξα τω Θεώ, είμαι υπέρ της Σαρία. Δεν μπορεί να είναι κανείς υπέρ του κοσμικού κράτους και να δηλώνει μουσουλμάνος ταυτόχρονα. Δεν υπάρχει μετριοπαθές ή υπέρμετρο Ισλάμ. Το Ισλάμ είναι το Ισλάμ. Τελεία και παύλα".
Και έχει αναλάβει την αποστολή του. Φροντιζει ώστε η κοσμική Τουρκία να εξισλαμιστεί σωστά και με όλη τη σημασία της λέξης. Κάθε προσβολή προς την "αληθινή θρησκεία" θα θεωρείται σοβαρό αδίκημα.
Ο διεθνούς φήμης Τούρκος πιανίστας Φαζέλ Σάι το εμπέδωσε αυτό με τον δύσκολο τρόπο, πρόσφατα, όταν του απαγγέλθηκε επίσημα η κατηγορία για εξύβριση των ισλαμικών αξιών λόγω δύο μηνυμάτων που ανέβασε στο Τwitter, εκφράζοντας κάποιες σκέψεις του. Σε ένα από αυτά, σύμφωνα με το κατηγορητήριο, είχε γράψει:

"Κι αν έχει ρακί στον παράδεισο, και όχι στην κόλαση, ενώ η κόλαση έχει ουίσκι αντί για τον παράδεισο, τι θα γίνει; Αυτό είναι το πιο σημαντικό ερώτημα"...
Στο άλλο του μήνυμα παρέθεσε απόσπασμα από ένα ποίημα του κλασικού Πέρση ποιητή, Ομάρ Καγιάμ:

"Λέτε ότι στον παράδεισο τρέχουν ποτάμια από κρασί. Είν' ο παράδεισος κρασοταβέρνα για σάς; Λέτε ότι δυό ώρες ολόκληρες θα περάσουν οι πιστοί εκεί. Είν' ο παράδεισος πορνείο για σάς";

Ο Σάι ανέφερε στην αρχική κατάθεσή του κατά τη διάρκεια της ανάκρισης ότι δεν είχε καμιά πρόθεση να ταπεινώσει καμιά θρησκεία. Ουσιαστικά επέκρινε εκείνους που εκμεταλλεύονται τη θρησκεία για δικό τους όφελος. Πού να φανταστεί ότι η άσκηση του δικαιώματος της ελεύθερης έκφρασης, ενώ επικοινωνούσε με μερικούς φίλους στο Twitter, θα τον οδηγούσε σε σύλληψη για ποινικό αδίκημα. Η δίκη θα γίνει τον Οκτώβριο. Εάν καταδικαστεί, αντιμετωπίζει ποινή φυλάκισης 18 μηνών.

Ο Ερντογάν θεωρείται ισχυρή μορφή της πολιτικής, αφού το Reuters τον κατέταξε στην τρίτη θέση της λίστας των μουσουλμάνων ηγετών με την ισχυρότερη επιρροή σήμερα.

Αλίμονο σας αν τύχει και σας δει το μάτι του. Σοκαρίστηκα όταν έμαθα αυτή την εβδομάδα ότι οι δύο φοιτητές που πριν από δύο χρόνια ξεδίπλωσαν ένα πανό διαμαρτυρίας που έγραφε "Θέλουμε δωρεάν παιδεία" μέσα σε ένα αμφιθέατρο, την ώρα που γινόταν μια εκδήλωση που παρακολουθούσε ο Ερντογάν, έχουν καταδικαστεί σε 8 χρόνια φυλάκιση ο καθένας, βάσει της κατηγορίας ότι "είναι μέλη τρομοκρατικής οργάνωσης και διαδίδουν τρομοκρατική προπαγάνδα". Και είχαν περάσει άλλους 19 μήνες στη φυλακή πριν δικαστούν.

Περίπου 600 φοιτητές παραμένουν φυλακισμένοι στην Τουρκία βάσει του αντιτρομοκρατικού νόμου που αφορά τη συμμετοχή σε δραστηριότητες όπως αντικυβερνητικές διαδηλώσεις και συλλαλητήρια, εκφώνηση συνθημάτων, μεταφορά πολιτικών πανό και συγγραφή πολιτικών άρθρων.

Σε μια πρόσφατη γραπτή διαμαρτυρία, κάποιοι ακτιβιστές φοιτητές ανακοίνωσαν:

"Ζητούμε από την κυβέρνηση να λάβει τα αναγκαία μέτρα για να σταματήσουν αυτές οι συλλήψεις, να βελτιωθούν οι συνθήκες διαβίωσης των ατόμων που φυλακίστηκαν, να αναγνωριστεί το δικαίωμά τους στην εκπαίδευση, να συντομευθεί το διάστημα της εκδίκασης των υποθέσεων, που ουσιαστικά έχουν μετατραπεί σε έκτιση ποινής, και να απελευθερωθούν όλοι οι κρατούμενοι φοιτητές αμέσως".

Η αντιπροσωπεία των φοιτητών έκανε έκκληση για άρση της πολιτικής καταπίεσης σε όλους τους τομείς της κοινωνικής αντιπολίτευσης στη χώρα, καλώντας τόσο την τουρκική όσο και τη διεθνή κοινή γνώμη να εκφράσουν την αλληλεγγύη τους και να στηρίξουν τον αγώνα τους.

Ο Ερντογάν έχει κατά καιρούς τονίσει τη σημασία του δίνουν οι Τούρκοι στα παιδιά τους "θρησκευτική ανατροφή", αναμφίβολα με σκοπό να προωθήσει το στόχο της ίδρυσης ενός ισλαμικού κράτους.

Αντιδρώντας σε μια ογκώδη διαδήλωση φοιτητών στην πλατεία Ταξίμ πριν από λίγους μήνες, για ένα σκάνδαλο διαρροής θεμάτων σε εξετάσεις, στο οποίο σκάνδαλο ακούστηκε το όνομα ενός ισχυρού προσώπου του ισλαμιστικού κινήματος και μέλους του κυβερνώντος κόμματος, AKP, ο Ερντογάν δήλωσε:

"Θα μπορούσαμε να είχαμε υπερδιπλασιάσει τον αριθμό των φοιτητών στην πλατεία, προσθέτοντας δικούς μας, αλλά επιλέξαμε να μην το πράξουμε, για να αποφευχθεί η ένταση"!

Η Τουρκία εξακολουθεί να είναι κοσμικό κράτος στα χαρτιά, αλλά αν η επίκριση του Ισλάμ είναι αδίκημα, τότε ας αλλάξουν την επίσημη ονομασία αυτού του κράτους. Δεν μπορεί να θεωρείται μια χώρα δημοκρατική όταν οι φυλακές της είναι γεμάτες από αθώους πολίτες που κρατούνται χρόνια ολόκληρα, χωρίς να έχει προηγηθεί δίκη, και με χαλκευμένες κατηγορίες για προδοσία και τρομοκρατία.

Ο ίδιος ο Ταγίπ Ερντογάν έχει κάνει φυλακή. Το 1997 καταδικάστηκε σε δεκάμηνη φυλάκιση (αλλά εξέτισε μόνο τους 6 μήνες) επειδή απήγγειλε ένα ποίημα, το οποίο, σύμφωνα με το άρθρο 312/2 του τουρκικού ποινικού κώδικα, θεωρείται προτροπή σε θρησκευτικό μίσος.

Φαντάζομαι ότι ίσως να εμπνευστεί και να το απαγγείλει ξανά, στα εγκαίνια του γιγαντιαίων διαστάσεων τεμένους στον λόφο Τσάμλιτσα, όταν θα έχει ολοκληρωθεί η ανέγερσή του. Μόνο που αυτή τη φορά σίγουρα θα εισπράξει ενθουσιώδη χειροκροτήματα αντί να συλληφθεί. Να τι έλεγε το ποίημα που τον οδήγησε κάποτε στο κελλί.

"Τα τζαμιά είναι στρατώνες μας, οι τρούλοι τα κράνη μας, οι μιναρέδες οι ξιφολόγχες μας και οι πιστοί οι στρατιώτες μας".
Εν τω μεταξύ, νομίζω ότι καλό θα ήταν να έριχνε μια ματιά σε αυτό το απόσπασμα από τα λόγια του Μουσταφά Κεμάλ Ατατούρκ, του αποκαλούμενου ιδρυτή της Τουρκικής Δημοκρατίας, μήπως κάτι μάθει από αυτά:

"Ο λαός μου θα μάθει τις αρχές της δημοκρατίας, τις επιταγές της αλήθειας και τις διδασκαλίες της επιστήμης. Η δεισιδαιμονία είναι καιρός να εκλείψει. Αφήστε τους να λατρεύουν με όποιο τρόπο θέλουν αυτοί. Kάθε άνθρωπος μπορεί να ακολουθήσει τη συνείδησή του, με την προϋπόθεση ότι αυτά που πιστεύει δεν θα αντιτίθενται στην λογική και δεν θα τον παρoτρύνουν να κάνει κάτι που παραβιάζει την ελευθερία των συμπολιτών του".