Προς έκπληξη όλων Η καρδιακή προσευχή του ιερομόναχου Ιωάννη έγινε ανάρπαστη, αν και τυπώθηκε σε χιλιάδες αντίτυπα μόλις τον Μάιο. Επόμενο ήταν να επανεκδίδεται σήμερα. Στην εποχή των κοινωνικών δικτύων, ότι ένα μικρό βιβλίο θεολογίας, γραμμένο από έναν «σκοτεινό» ορθόδοξο μοναχό από τις Cévennes - που ζει σε ένα μικρό μοναστήρι σκαρφαλωμένο στα βουνά - γίνεται εκδοτικό γεγονός, φανερώνει, από μόνο του, ότι δεν όλα είναι τόσο «σάπια σε αυτό το βασίλειο της Δανιμαρκίας» για να παραφράσω τον Άμλετ…
Δίψα για πνευματική ζωή
Υπήρχε έτσι, και μάλιστα υπάρχει, σίγουρα, δίψα για κάτι άλλο, δίψα, ας τολμήσουμε να το πούμε, για πνευματική ζωή. Ο ιερομόναχος Ιωάννης μιλάει καθαρά και γράφει καθαρά. Αυτός ο πρώην φωτογράφος, που μεταστράφηκε σε ένα ρεπορτάζ που έκανε στο Άγιο Όρος το 1982, είναι ένας ολοκληρωμένος άνθρωπος, έχει γνωρίσει και έχει ζήσει τα πάντα πριν μπει στη ζωή που έχει επιλέξει. Αυτά τα χρόνια άσκησης σε ένα μοναστήρι χαμένο στην έρημο της Νεκράς Θάλασσας τον εξάγνισαν και τον διαμόρφωσαν σαν σπαθί σφυρηλατημένο στο καμίνι. Επιστρέφοντας στη γενέτειρά του Cévennes, ο ιερομόναχος Ιωάννης ζει από το 1996 στη σκήτη της Αγίας Πίστεως, ένα μικρό μεσαιωνικό μοναστήρι το οποίο έχει ανακαινίσει πλήρως, περίπου τριάντα χιλιόμετρα από το Alès. Αυτή η ακόμα άγρια περιοχή των Cévennes ήταν πάντα καταφύγιο: για τους Ουγενότους που υπήρξαν θύματα διώξεων υπό τον Λουδοβίκο τον 14ο, για τους Δημοκρατικούς που ήταν αντίθετοι στον Ναπολέοντα τον Γ', για τους Κομμουνάρους, τους Εβραίους, τους αγωνιστές της Αντίστασης και σήμερα, για όλους εκείνους που έχουν χάσει το μπούσουλά τους και νιώθουν την ανάγκη να προσανατολιστούν αφήνοντας το κινητό τους στην είσοδο του μοναστηριού: αυτούς, ο ιερομόναχος Ιωάννης τους καλωσορίζει, τους ταΐζει, και τους ακούει
Όταν η Ρωμαϊκή Αυτοκρατορία άρχιζε να διασπάται, κλονιζόμενη εξωτερικά από επιδρομές βαρβάρων και μεταμορφωμένη εσωτερικά από την εξάπλωση του Χριστιανισμού, δύο στωικοί φιλόσοφοι, κοινωνικά σε αντίθεση μεταξύ τους, ο αυτοκράτορας Μάρκος Αυρήλιος και ο δούλος Επίκτητος, προσπάθησαν, ο καθένας τους, να σκεφτούν τον κόσμο διαφορετικά, πεπεισμένοι ότι η Ιστορία προσαρμοζόταν μπροστά στα μάτια τους και ότι το μόνο που είχαν να κάνουν ήταν να αποδεχτούν και να υποχωρήσουν στη θέληση των Θεών… Η σοφία τους λοιπόν συνίστατο στο να μάθουν να παρασύρονται από το ρεύμα της Ιστορίας.
Ο ιερομόναχος Ιωάννης έχει δύο ζωές. Στην πρώτη, ήταν ο Gérard Gascuel, ο μοντέρνος playboy, ο φωτογράφος διασημοτήτων και ο ανέμελος ταξιδιώτης. Η δεύτερη ξεκίνησε σε ηλικία 33 ετών κατά τη διάρκεια παραμονής του στο Άγιο Όρος…
Ένα βάλσαμο
Είμαστε στην ίδια κατάσταση με αυτούς, το 2023. Ο κόσμος μας ραγίζει από όλες τις πλευρές. Πράγματι, κανείς μας δεν είναι ικανός, ατομικά, να αφομοιώσει και να συνθέσει όλες τις ανατροπές που πέφτουν στο κεφάλι μας, μέσω των ΜΜΕ. Δεν έχουμε το κλειδί. Το άγχος μας κυριεύει. Γι' αυτό ο λόγος ενός απλού μοναχού μπορεί να είναι βάλσαμο. Με τον ιερομόναχο Ιωάννη έχουμε πρόσβαση σε μια άλλη διάσταση, που είναι η διάσταση της στοχαστικής ζωής. Ερωτηθείς από την France Inter TV, στις αρχές Ιουνίου, ο ιερομόναχος Ιωάννης, που ξέρει να αντιμετωπίζει τους δημοσιογράφους, και που δεν είναι άπειρος, απέφυγε όσο μπορούσε να προφέρει το όνομα του Θεού ή του Χριστού: αυτός ο φίλος θα σας μιλήσει ειδικά για την ομορφιά της φύσης Cévennes, τον λαχανόκηπό του, τις ντομάτες του, τις συνταγές μαγειρικής του, τους λιθότοιχους που κτίζει χωρίς τσιμέντο, τις σχέσεις του με τους γείτονές του χωρικούς οι οποίοι του φέρνουν κάπου-κάπου λαγό ή αγριογούρουνο…
Στο μικρό του βιβλίο, ο ιερομόναχος Ιωάννης μας μιλά για τη δική του προσευχή, όπως άλλοτε οι Ρώσοι προσκυνητές που διέσχιζαν τη στέπα και την τάιγκα ενώ προσεύχονταν. Για αυτόν η προσευχή δεν είναι μια τεχνική, ούτε μια φόρμουλα που μαθαίνεται, αλλά ένα άνοιγμα, ένας τρόπος βίωσης και πρόσληψης της ομορφιάς. Ο θάνατος, για αυτόν, δεν είναι το τέλος της ζωής αλλά της επίγειας ύπαρξης. Η Ζωή συνεχίζεται, μετά το θάνατό μας, με άλλη μορφή. Το γεγονός ότι οι κοινωνίες μας έχουν θέσει αυτή την ουσιαστική διάσταση «υπό το μόδιο» εξηγεί επίσης γιατί είμαστε μόνοι, παραδομένοι στην αγωνία μας. Το φαινόμενο της χρήσης ναρκωτικών, που θέτει σε κίνδυνο τα θεμέλια του πολιτισμού μας, στηρίζεται εξ ολοκλήρου σε αυτό το μεταφυσικό κενό. Στη ρίζα όλων των κοινωνικών και πολιτικών καταστροφών υπάρχει πάντα ένα πρωταρχικό πνευματικό κενό. Ταπεινό και ανεπιτήδευτο, το μικρό βιβλίο του ιερομόναχου Ιωάννη μπορεί να βοηθήσει τον καθένα μας να γεμίσει αυτό το κενό...
