Δενδρολίβανο. Φυτά και Βότανα τῆς Ἑλληνικῆς Γῆς και Θεραπευτική Χρήση αὐτῶν Δενδρολίβανο

Το δενδρολίβανο ή Αρισμαρί (Αρχαία ονομασία: απόσπληνος) ,  (Λατινική ονομασία: Rosmarinus officinalis L), είναι ένας πολυετής, αειθαλής θάμνος που φτάνει σε ύψος μέχρι τα δυο μέτρα και ανήκει στην οικογένεια των χειλανθών. Είναι φυτό ιθαγενές της μεσογείου και είναι αυτοφυές σε ολόκληρη την νότια Ευρώπη. Σήμερα το δενδρολίβανο καλλιεργείται σε ολόκληρο τον κόσμο ως καλλωπιστικό φυτό αλλά και για τις αρωματικές του ιδιότητες. Πολλαπλασιάζεται με μοσχεύματα ή με σπόρους την άνοιξη και οι κλώνοι με τα φύλλα συλλέγονται το καλοκαίρι αμέσως μετά την ανθοφορία. Η λατινική του ονομασία μεταφράζεται ως «δάκρυ της θάλασσας» και προκύκτει από την ικανότητα του φυτού να φύεται κοντά στην θάλασσα.

            Στα ενεργά συστατικά του βοτάνου είναι τα πτητικά έλαια ( βορνεόλη, καμφένιο, καμφορά, κινεόλη) , τα φλαβονοειδή ( απιγενίνη, διοσμίνη), οι ταννίνες, το ροζμαρινικό οξύ, τα διτερπένια, και η ροζμαρικίνη.

ΧΡΗΣΕΙΣ:

            Το δενδρολίβανο αναφέρεται από τον Διοσκουρίδη ως «τέταρτη λιβανωτίς», το χρησιμοποιούσε ως κατάπλασμα για την θεραπεία των αιμορροΐδων, των κονδυλωμάτων και το συνιστούσε ως εμμηναγωγό και διουρητικό.

            Το λεγόμενο «νερό της βασίλισσας της Ουγγαρίας» (14^ος αιώνας) ήταν ένα απόσταγμα δενδρολίβανου και άλλων βοτάνων αναμεμιγμένο με κρασί και χρησιμοποιούνταν δια πάσα νόσο την εποχή εκείνη. Πήρε το όνομά του από την θεραπεία της τότε βασίλισσας της Ουγγαρίας που έπασχε από πονοκεφάλους και μερική παράλυση. Αργότερα (17^ος αι.) τροποποιήθηκε η συνταγή και διαδόθηκε περισσότερο το γιατρικό, αλλά ως κύριο συστατικό της συνταγής παραμένει το δενδρολίβανο.

            Το βότανο είναι θερμαντικό, διεγείρει την κυκλοφορία του αίματος προς τον εγκέφαλο, βελτιώνοντας την συγκέντρωση και την μνήμη. Επίσης καταπραύνει τους πονοκεφάλους και τις ημικρανίες και ενισχύει την ανάπτυξη της τριχοφυίας, ενισχύοντας την κυκλοφορία του αίματος στο τριχωτό της κεφαλής.

            Το δενδρολίβανο χρησιμοποιείται για την θεραπεία της επιληψίας, της σκοτοδίνης, νευρικών διαταραχών  και βοηθάει στην καταπράυνση των συμπτωμάτων της νόσου αλσχαίμερ. Επίσης βοηθάει στην αποθεραπεία από μακροχρόνιο άγχος. Μελέτες¹ έχουν δείξει πως το δενδρολίβανο θεραπεύει και την κατάθλιψη, βελτιώνοντας την διάθεση του ασθενούς ιδιαίτερα όταν συνυπάρχουν προβλήματα αδύναμης κυκλοφορίας του αίματος ή δυσπεψίας.

Βασικά Παρασκευάσματα:

Το σημαντικότερο παρασκεύασμα για εσωτερική χρήση είναι το έγχυμα σε νερό. Σε ένα ποτήρι νερό που έβρασε και απομακρύνθηκε από την εστία θερμότητας, ρίχνουμε περίπου 1κτ.΄του γλυκού αποξηραμένο βότανο ή ένα κλωναράκι 6-7 εκατοστών νωπού βοτάνου . Αφήνουμε για 10 λεπτά , στραγγίζουμε, κρυώνουμε και κατόπιν πίνουμε 50ml κάθε τρεις ώρες.

Μπορούμε να χρησιμοποιήσουμε το έγχυμα και για την ανάπτυξη των μαλλιών εάν το ρίξουμε στο κεφάλι και το τρίψουμε.

Το βάμμα από δενδρολίβανο είναι πολύ ισχυρό τονωτικό και βοηθάει στην αντιμετώπιση του άγχους. Για την παρασκευή του βάμματος χρησιμοποιούμε τεμαχισμένο νωπό ή αποξηραμένο φυτό ( υπέργεια μέρη) το οποίο τοποθετούμε μέσα σε αλκοόλ (αναλογία 1/5 , ένα μέρος φυτού σε 5 μέρη αλκοόλ) σε γυάλινο σκεύος με καπάκι. Προσοχή το αλκοόλ πρέπει να είναι πόσιμο. Αφού καλύψουμε πλήρως το φυτό με αλκοόλ περιμένουμε αναδεύοντας ελαφρώς καθημερινά για 14 ημέρες. Έπειτα περνάμε το υγρό μίγμα από διηθητικό χαρτί πιέζοντας και τα στερεά μέρη του εμβαπτιζόμενου φυτού μέχρι να αποδεσμεύσουν όλο το υγρό περιεχόμενό τους. Το βάμμα φυλάσσεται σε σκουρόχρωμα μπουκάλια για περίπου 2 χρόνια, και θεωρείται το ισχυρότερο από τις  μεθόδους παρασκευής για εσωτερική χρήση. Για το άγχος εφαρμόζουμε 2ml με νερό δυο φορές την ημέρα.

Γ.Π.

πηγή