Θα «πεινάσει» η Ελλάδα λόγω της κρίσης στον εφοδιασμό των αγορών από τον πόλεμο στην Ουκρανία; Το ερώτημα αυτό πλέον αρχίζει να απασχολεί παράγοντες της αγοράς, ενώ το κυβερνητικό επιτελείο καθησυχάζει ότι υπάρχει επαρκές απόθεμα σε βασικά προϊόντα, όπως είναι τα σιτηρά, το οποίο όμως δεν προκύπτει από την ανάλυση τω δεδομένων
Επιμέλεια ρεποτράζ Γιάννης Κολλάτος
Τα κράτη σε όλο τον πλανήτη όμως αρχίζουν να υψώνουν τείχη προστατευτισμού λόγω του πολέμου στην Ουκρανία και περιορίζουν τις εξαγωγές δημητριακών, ενώ παρά τις απαγορεύσεις της Ε.Ε. και χώρες που παράγουν σιτάρι και καλαμπόκι , συγκεντρώνουν εντός των συνόρων τους αποθέματα, φοβούμενες οι κυβερνήσεις τους επισιτιστική κρίση.
Το φάσμα της επισιτιστικής κρίσης λοιπόν πλανάται πλέον πάνω από την υφήλιο μετά την επέμβαση των Ρώσων στην Ουκρανία. Πόσο μπορούν να επηρεαστούν οι τιμές των τροφίμων από τον πόλεμο Ρωσίας- Ουκρανίας, τις δύο χώρες που κατά τεκμήριο αποτελούν το «σιτοβολώνα της Ευρώπης», ιδιαίτερα σε μαλακό σιτάρι, καλαμπόκι, ηλιέλαιο, ρύζι και άλλα διατροφικά προϊόντα και γιατί ο Πούτιν απειλεί τη Δύση με πείνα, πέρα από την «ενεργειακή φτώχεια» αν επιμείνουν τα κράτη της στο εμπάργκο;
Πόσο αυτάρκης σε τρόφιμα είναι η Ελλάδα;
Η Ελλάδα δείχνει να αντέχει φαινομενικά σε αυτή τη νέα κρίση που έρχεται να προστεθεί στην ενεργειακή, ωστόσο τα νούμερα τη διαψεύδουν. Η χώρα μας κάνει εισαγωγή αγελαδινού γάλατος κυρίως από Ευρώπη κατά 60% για την παραγωγή γαλακτοκομικών προϊόντων (π.χ. γιαούρτι), εισάγει πάνω από το 80% το κόκκινου κρέατος (βοδινού), το 80% του μαλακού σίτου (κυρίως από Ρωσία και Ουκρανία), το 100% της ζάχαρης από Σερβία, το 50% του καλαμποκιού, το 50% των χοιρινών, το 95% των λιπασμάτων (κυρίως από Ουκρανία), το 70% των οσπρίων (από Καναδά μέχρι Μεξικό). Επίσης κάνουμε εισαγωγή ζωοτροφών (κυρίως σόγια μεταλλαγμένη σε ποσοστό 100%!) αλλά και κριθάρι κτηνοτροφικό και κτηνοτροφικό καλαμπόκι.
Η Ελλάδα ως γνωστόν από την άλλη, είναι πλεονασματική σε παραγωγή σκληρού σίτου και ένα ποσοστό πάνω από το 50% των παραγόμενων σιτηρών της εξάγεται στην Ιταλία και σε χώρες της Βόρειας Αφρικής αλλά και Αραβικές χώρες. Είναι επίσης πλεονασματική σε φρούτα και λαχανικά, αλλά και σε ξηρούς καρπούς, σε τυρί φέτα, λάδι και ελιές (όλα αυτά είναι εξαγώγιμα). Το μεγάλο πρόβλημα πάντως για τη χώρα είναι το μαλακό σιτάρι και το ηλιέλαιο, που προέρχονται από Ρωσία και Ουκρανία, καθώς τα υπόλοιπα τα προμηθεύεται από χώρες κυρίως της Ε.Ε (με εξαίρεση τη ζάχαρη).
Και όμως κάποτε η Ελλάδα, μέχρι τις αρχές της δεκαετίας του ’80 ήταν αυτάρκης σε μαλακό σιτάρι, το οποίο καλλιεργούνταν μαζί με το σκληρό σε μεγάλες εκτάσεις και στη Θεσσαλία (πάνω από 1 εκατομμύριο στρέμματα), ενώ στη συνέχεια περιορίστηκε κυρίως στη Δυτική Μακεδονία και σε επικλινείς εκτάσεις ημιορεινών περιοχών της χώρας, (της Θεσσαλίας συμπεριλαμβανομένης). Ο λόγος ήταν η σημαντική επιδότηση που δόθηκε στο σκληρό σιτάρι, προκειμένου να διασφαλιστεί πρώτη ύλη για τις βιομηχανίες ζυμαρικών της Ευρώπης…
Για την εξάρτηση της Ελλάδας από τη Ρωσική και Ουκρανική αγορά σιτηρών μίλησε ο πρόεδρος των ερτοποιών Ελάδας Μιχάλης Μούσιος στη Θεσσαλία τηλεόραση, τονίζοντας ότι οι ελλείψεις θα φέρουν αυξήσεις στο ψωμί και τα αρτοσκευάσματα. Πέρα από Ρωσία και Ουκρανία και οι υπόλοιπες χχώρες, όπως η Ρουμνία, η Σερβία, η Ουγγαρία, η Μολδαβία, η Γαλλία, η Γερμανία και ο καναδας, έχουν κελίσει τα συνορά τους σε εξαγωγές σιτηρών, με αποτέλεσμα η τιμή του μαλακού σίτου να έχει εκτιναχθεί, ενώ οι μύλοι στην Ελλάδα, έχουν αλεύρι για λιγότερο από δύο μήνες και τα αλώνια για τα ελληνικά σιτηρά είναι μετά από 3 με 4 μήνες, ανέφερε ο κ. Μούσιος:
Ήδη τις πρώτες παρενέργειες από τη διακοπή εφοδιασμού σιτηρών από Ρωσία και Ουκρανία αρχίζουν να αντιμετωπίζουν και θεσσαλικές επιχειρήσεις στον τομέα των αλεύρων, με έλλειψη πρώτης ύλης, όπως ανέφερε στο Μαγκαζίνο της Θεσσαλίας ο διδάκτορας Χωροταξίας του Πανεπιστημίου Θεσσαλίας και δημοτικός σύμβουλος Βόλου Απόστολος Παπαδούλης
Αξίζει πάντως να τονιστεί ότι η παγκόσμια παραγωγή μαλακού σταριού είναι περί τα 700 εκατομμύρια τόνοι ετησίως, ενώ του σκληρού γύρω στους 35 εκατομμύρια τόνους, εκ των οποίων 6 εκατομμύρια τόνοι περίπου ετησίως προέρχονται από Καναδά, ενώ 4 εκατομμύρια τόνους παράγει η Ιταλία, το οποίο όμως δεν της αρκεί και κάνει και εισαγωγές άλλα 2 εκατομμύρια τόνους, για τις μεγάλες βιομηχανίες ζυμαρικών της. Η Ελλάδα παράγει κατά μέσο όρο 1.300.00 τόνους σκληρού και κάτι λιγότερο πλέον από 200.00 τόνους μαλακού. Το μαλακό πέρα από Ρωσία Ουκρανία το εισάγει (πάνω από 800.00 τόνους) και από Ουγγαρία, Μολδαβία και Ρουμανία, οι οποίες ωστόσο κλείνουν τα σύνορά τους σε εξαγωγές, παρά από τις πιέσεις που ασκούνται από την Ε.Ε. για να αφήσουν τα σύνορα ανοιχτά για σιτάρι και καλαμπόκι…
Πάντως το υπουργείο Αγροτικής Ανάπτυξης στην πρόταση που απέστειλε για τη νέα ΚΑΠ προτείνει να δοθεί συνδεδεμένη σε μαλακό σιτάρι και κριθάρι, αλλά και καλαμπόκι. Οι εγχώριοι μύλοι πάντως έχουν επάρκεια σε μαλακό αλεύρι για ένα με δύο μήνες ακόμη και τα αλώνια στο σκληρό θα ξεκινήσουν σε τρεις με τέσσερις μήνες από τώρα. Το ενδεχόμενο δηλαδή για το μήνα Μάιο να «πούμε το ψωμί-ψωμάκι» είναι ορατό, αν δεν σταματήσει ο πόλεμος στην Ουκρανία.
Με τον πληθωρισμό να τρέχει με 7,2% το Φεβρουάριο και τις τιμές καταναλωτή να «καίνε» πέρα από την ενέργεια και τη θέρμανση και στα τρόφιμα, θα ανέμενε κανείς μία χώρα όπως η Ελλάδα, που δεν γνώρισε επί της ουσίας βιομηχανική επανάσταση και συστηνόταν στις διεθνείς αγορές μέχρι πρότινος ως χώρα τουριστική και αγροτική, να μην φαίνεται να αντιμετωπίζει προβλήματα επισιτιστικής κρίσης. Όσο όμως η πολιτική μας ελίτ αδυνατεί να κατανοήσει ότι με τέτοια κόστη παραγωγής κινδυνεύουν μεγάλες εκτάσεις να μείνουν ακαλλιέργητες, ή με χαμηλές εισροές , χωρίς την απαραίτητη λίπανση στα χωράφια και με το ζωικό της κεφάλαιο να υποσιτίζεται, τόσο η «πραγματική οικονομία» θα εκδικείται της μεταπρατικής… Τόσο θα λιγοστεύει η παραγωγή τροφίμων και η ζήτηση θα υπερισχύει της προσφοράς.
Tαΐζουν με το δελτίο οι Έλληνες κτηνοτρόφοι
Το ΥπΑΑΤ έχει αποφασίσει, σύμφωνα με πληροφορίες από οργανώσεις κτηνοτρόφων, να θεσπίσει συνδεδεμένη στο καλαμπόκι, κάτι που ζήτησε και η Ομοσπονδία κτηνοτροφικών Συλλόγων στην πρόσφατη επίσκεψή της στο νέο υπουργό κ. Γεωργαντά.
Η απόφαση αυτή έρχεται, λίγο πριν τις σπορές, σε μια προσπάθεια να ενισχυθεί η παραγωγή κι ενώ ήδη, σύμφωνα με το ρεπορτάζ μας, οι κτηνοτρόφοι που αναζητούν καλαμπόκι (καρπό), αναγκάζονται να ταΐζουν με το... δελτίο, λόγω της γενικότερης αναταραχής στο παγκόσμιο εμπόριο, ως αποτέλεσμα του πολέμου στην Ουκρανία. Η κατάσταση μάλιστα αυτή έχει ήδη οδηγήσει σε μείωση των αποδόσεων σε γάλα, λόγω του υποσιτισμού των ζώων.
Την ίδια ώρα και χώρες της Ε.Ε. υψώνουν τείχη στις εξαγωγές δημητριακών ενώ τις επόμενες ημέρες αναμένεται ομαλοποίηση της κατάστασης, καθώς οι υπηρεσίες της Ευρωπαϊκής Επιτροπής παρενέβησαν στις κυβερνήσεις Βουλγαρίας και Ρουμανίας ώστε να αρθούν τα εμπόδια στις εξαγωγές δημητριακών από τις χώρες αυτές.
Μιλώντας στο Μαγκαζίνο της Θεσσαλίας ο πρόεδρος της Ομοσπονδίας Κτηνοτροφικών Συλλόγων Θεσσαλίας Γιάννης Γκουρομπίνος, σημείωσε ότι η κρίση ζωοτροφών που αντιμετωπίζει φέτος ο κλάδος είναι πρωτοφανής, ενώ οι τιμές τους έχουν ξεφύγει στα ύψη, καθώς δεν βρίσκεις κάτω από 35 λεπτά το κιλό, ούτε κριθάρι, ούτε καλαμπόκι, ούτε μηδική.