Άγιος Αλέξανδρος «Νιέφσκι», Ο Θεός δεν βρίσκεται στη δύναμη αλλά στην αλήθειασχόλιο Γ.Θ : Για όποιον δεν κατάλαβε τον τίτλο... Με την Χάρη του Θεού, εμφανίστηκαν στρατιώτες από το παρελθόν με επικεφαλείς δύο Ρώσους Αγίους και έστειλαν τους Παπικούς Σουηδούς από εκεί που ήρθαν...
Το 1240 ο σουηδικός στρατός έκανε επιδρομή στη ρωσική γη, με στόχο να αποκτήσει τον έλεγχο του Νέβα και της Λάντογκα, ενώ ο ευσεβής κνέζης Αλέξανδρος Νιέφσκι, περιτριγυρισμένος από μια μικρή ομάδα στρατιωτών, δεν είχε χρόνο να συγκροτήσει τον στρατό του. Προσευχήθηκε στον ναό της Αγίας Σοφίας λέγοντας τον ψαλμό του Δαβίδ: « Δίκασον, Κύριε, τους αδικούντας με• πολέμησον τους πολεμούντας με. Επιλαβού όπλου και θυρεού και ανάστηθι εις την βοήθειαν μου. ΄Εκχεον ρομφαίαν και σύγκλεισον εξ εναντίας των καταδιωκόντων με• είπον τη ψυχή μου Σωτηρία σου εγώ είμι. Αισχυνθήτωσαν και εντραπήτωσαν οι ζητούντες την ψυχήν μου• αποστραφήτωσαν εις τα οπίσω και καταισχυνθήτωσαν οι λογιζόμενοι μοι κακά. Γενηθήτωσαν ωσεί χνούς κατά πρόσωπον ανέμου και άγγελος Κυρίου εκθλίβων αυτούς. Γενηθήτω η οδός αυτών σκότος και ολίσθημα και άγγελος Κυρίου καταδιώκων αυτούς Ότι δωρεάν έκρυψαν μοι διαφθοράν παγίδος αυτών, μάτην ωνείδισαν την ψυχήν μου. Ελθέτω αυτώ παγίς, ήν ού γινώσκει και η θήρα, ήν έκρυψε, συλλαβέτω αυτόν και εν τη παγίδι πεσείται εν αυτή. Η δε ψυχή μου αγαλλιάσεται επί τω Κυρίω, τερφθήσεται επί τω σωτηρίω αυτού. Πάντα τα οστά μου ερούσι• Κύριε, Κύριε, τίς όμοιος σοι;» (Ψαλμ. 34). Έχοντας εμπιστοσύνη στην Αγία Τριάδα ο κνέζης είπε στον ολιγάριθμο στρατό του πριν από τη μάχη, «Ο Θεός δεν βρίσκεται στην δύναμη αλλά στην αλήθεια». «Ούτοι εν άρμασι, και ούτοι εν ίπποις` ημείς δε εν ονόματι Κυρίου Θεού ημών επικαλεσόμεθα». (Ψαλμός ιθ΄8).
Τα
ξημερώματα στις 15 Ιουλίου, πριν από την έναρξη της μάχης, η φρουρά
είδε στο ποτάμι ένα καράβι με στρατιώτες των περασμένων αιώνων με
επικεφαλείς τους αγίους Μπόρις και Γκλέμπ, οι οποίοι
κατέφθαναν για να βοηθήσουν τον Αλέξανδρο Νιέφσκι. Οι Σουηδοί δεν
πρόλαβαν καλά-καλά να βγουν από τα πλοία τους (ο Νέβας είναι πλωτός
ποταμός) συνετρίβησαν, έπαθαν καταστροφή ακόμη και από την άλλη μεριά
του ποταμού, όπου δεν βρισκόταν ούτε ένας Ρώσος στρατιώτης.
Αυτήν ήταν η μάχη του ποταμού Νέβα που έγινε στις 15 Ιουλίου 1240 μ. Χ. Από την ημέρα εκείνη ο Αλέξανδρος πήρε το προσωνύμιο Νιέφσκι που σημαίνει «από τον Νέβα». Οι σουηδικές επεκτατικές βλέψεις σταμάτησαν για πολλά χρόνια, μέχρι την εποχή του Μεγάλου Πέτρου.
Δύο χρόνια αργότερα οι Τεύτονες Ιππότες αφού είχαν καταλάβει τη Λιβονία, δηλαδή τη σημερινή Λετονία και Εσθονία, πήραν την ευλογία του πάπα και επιτέθηκαν στο Πσκόβ, τη δεύτερη μεγαλύτερη πόλη της Δημοκρατίας του Νόβγκοροντ, όταν το κατέλαβαν, εξόντωσαν όλο τον πληθυσμό της, χωρίς να λυπηθούν παιδιά, γυναίκες και γέρους. Έπειτα κινήθηκαν απειλητικά προς την πρωτεύουσα. Ο ρωσικός λαός ξεσηκώθηκε και θορυβημένος από τη χειρότερη εισβολή που είχε γνωρίσει ανάγκασε τους βογιάρους να επαναφέρουν στη διοίκηση του πριγκιπάτου τον Αλέξανδρο Νιέφσκι. Οι βογιάροι φοβούμενοι τη λαϊκή αποδοχή του Νιέφσκι, μετά τη μάχη του Νέβα, τον είχαν αναγκάσει σε παραίτηση. Ο Αλέξανδρος Νιέφσκι κήρυξε παλλαϊκή επιστράτευση εναντίον των καθολικών Γερμανών που έρχονταν ως καταστροφείς της ορθόδοξης πίστης και της ρωσικής ψυχής. Αρχηγός των Τευτόνων ιπποτών ήταν ο Χέρμαν Φον Μπουξχέβντεν, θεωρούμενος ως αήττητος. Αυτός είχε υποσχεθεί στους καθολικούς ιερωμένους που τον ακολουθούσαν ότι θα παρέδιδε τη ρωσική γη στην καθολική εκκλησία. Ο Νιέφσκι γνώριζε ότι δεν μπορούσε να αντιμετωπίσει κατά μέτωπο τους σιδερόφρακτους γερμανούς ιππότες, γι’ αυτό τους παρέσυρε στην παγωμένη λίμνη Πέιπους, όπου δόθηκε ”η Μάχη των Πάγων”, στις 5 Απριλίου του 1242 μ. Χ., μια μάχη-τέχνασμα, αφού τα άλογα των σιδερόφρακτων ιπποτών ακινητοποιήθηκαν και αχρηστεύτηκαν.Όσοι προσπάθησαν να σωθούν πνίγηκαν από το βάρος των όπλων τους.
Η νίκη στη Μάχη των Πάγων εδραίωσε την ελευθερία των Ρώσων, ανέκοψε κάθε επέκταση των Λατίνων και του παπισμού προς την ανατολική Ευρώπη και διέσωσε ολόκληρο τον Ορθόδοξο Ρωσικό αλλά και σλαβικό κόσμο από τον εκλατινισμό και την επέκταση αυτής της έννοιας του «μεσαίωνα». Το έτος 1242 θεωρείται από πολλούς, ως το έτος εκκίνησης για να γίνει η Ρωσία το μεγάλο έθνος που ξέρουμε σήμερα. Ο Αλέξανδρος Νιέφσκι και ο αδελφός του Αντρέι έγιναν κύριοι ολόκληρης της Ρωσίας το 1248 μ.Χ. Δίκαια θεωρείται ως ο σπουδαιότερος Ρώσος όλων των εποχών. Λέγεται πως ο Αλέξανδρος κατάφερε τον Σαρτάκ (γιο και διάδοχο του Μεγάλου Μπατού Χαν) να βαπτισθεί χριστιανός, αλλά δεν υπάρχουν επαρκείς αποδείξεις. Η ρωσική ορθόδοξη εκκλησία ανακήρυξε τον Αλέξανδρο Νιέφσκι άγιο, το 1547. Η μνήμη του γιορτάζεται στις 23 Νοεμβρίου.
Χαρακτηριστικό της μεγάλης τιμής που απολάμβανε ο Νιέφσκι επί Σοβιετικής Ένωσης, ήταν και το γεγονός πως η καλύτερη ταινία της σοβιετικής περιόδου θεωρείται ο «Αλέξανδρος Νιέφσκι » του διάσημου Ρώσου σκηνοθέτη Σεργκέι Αϊζενστάιν, (1938 ) δημιουργού των κλασικών ταινιών, όπως το Θωρηκτό Ποτέμκιν, Οκτώβρης, Απεργία, Ιβάν ο Τρομερός κ.ά.. Την ταινία είχε παραγγείλει ο ίδιος ο Στάλιν, για να τονώσει το ρωσικό φρόνημα, εν αναμονή της χιτλερικής εισβολής (1941). Σε μουσική επένδυση Σεργκέι Προκόφιεφ, που αναγνωρίστηκε από τους κριτικούς, ως ένα από τα μεγαλύτερα αριστουργήματα του παγκόσμιου κινηματογράφου.
Ψαλμός ΛΔ΄. 34
Δίκασον,
Κύριε, τους αδικούντας με· πολέμησον τους πολεμούντας με. Επιλαβού
όπλου και θυρεού και ανάστηθι εις την βοήθειαν μου. ΄Εκχεον ρομφαίαν και
σύγκλεισον εξ εναντίας των καταδιωκόντων με· είπον τη ψυχή μου Σωτηρία
σου εγώ είμι. Αισχυνθήτωσαν και εντραπήτωσαν οι ζητούντες την ψυχήν μου·
αποστραφήτωσαν εις τα οπίσω και καταισχυνθήτωσαν οι λογιζόμενοι μοι
κακά. Γενηθήτωσαν ωσεί χνούς κατά πρόσωπον ανέμου και άγγελος Κυρίου
εκθλίβων αυτούς. Γενηθήτω η οδός αυτών σκότος και ολίσθημα και άγγελος
Κυρίου καταδιώκων αυτούς Ότι δωρεάν έκρυψαν μοι διαφθοράν παγίδος αυτών,
μάτην ωνείδισαν την ψυχήν μου. Ελθέτω αυτώ παγίς, ήν ού γινώσκει και η
θήρα, ήν έκρυψε, συλλαβέτω αυτόν και εν τη παγίδι πεσείται εν αυτή. Η δε
ψυχή μου αγαλλιάσεται επί τω Κυρίω, τερφθήσεται επί τω σωτηρίω αυτού.
Πάντα τα οστά μου ερούσι· Κύριε, Κύριε, τίς όμοιος σοι; Ρυόμενος πτωχόν
εκ χειρός στερεωτέρων αυτού και πτωχόν και πένητα από των διαρπαζόντων
αυτόν. Αναστάντες μοι μάρτυρες άδικοι, ά ουκ εγίνωσκον ηρώτων με.
Ανταπεδίδοσαν μοι πονηρά αντί αγαθών και ατεκνίαν τη ψυχή μου. Εγώ δε,
εν τω αυτούς παρενοχλείν μοι, ενεδυόμην σάκκον και εταπείνουν εν νηστεία
την ψυχήν μου και η προσευχή μου εις κόλπον μου αποστραφήσεται. Ως
πλησίον, ως αδελφώ ημετέρω, ούτως ευηρέστουν· ως πενθών και σκυθρωπάζων,
ούτως εταπεινούμην. Και κατ΄εμού ευφράνθησαν και συνήχθησαν· συνήχθησαν
επ΄εμέ μάστιγες και ουκ έγνων. Διεσχίσθησαν και ού κατενύγησαν.
Επείρασαν με, εξεμυκτήρισαν με μυκτηρισμώ, έβρυξαν επ΄ εμέ τους οδόντας
αυτών. Κύριε, πότε επόψει; αποκατάστησον την ψυχήν μου από της
κακουργίας αυτών, από λεόντων την μονογενή μου. Εξομολογήσομαι σοι εν
εκκλησία πολλή, εν λαώ βαρεί αινέσω σε. Μη επιχαρείησαν μοι οι
εχθραίνοντες μοι αδίκως, οι μισούντες με δωρεάν και διανεύοντες
οφθαλμοίς. Ότι εμοί μεν ειρηνικά ελάλουν και επ΄οργήν δόλους
διελογίζοντο. Και επλάτυναν επ΄εμέ το στόμα αυτών· είπον· Εύγε, εύγε,
είδον οι οφθαλμοί ημών! Είδες, Κύριε, μη παρασιωπήσης· Κύριε, μη αποστής
απ΄εμού. Εξεγέρθητι, Κύριε και πρόσχες τη κρίσει μου, ο Θεός μου και ο
Κύριος μου, εις την δίκην μου. Κρίνον με, Κύριε, κατά την δικαιοσύνην
σου, Κύριε, ο Θεός μου και μη επιχαρείησαν μοι. Μη είποισαν εν καρδίαις
αυτών· Εύγε, εύγε τη ψυχή ημών· μη δε είποιεν· Κατεπίομεν αυτόν.
Αισχυνθείησαν και εντραπείησαν άμα οι επιχαίροντες τοις κακοίς μου·
Ενδυσάσθωσαν αισχύνην και εντροπήν οι μεγαλορρημονούντες επ΄εμέ.
Αγαλλιάσθωσαν και ευφρανθήτωσαν οι θέλοντες την δικαιοσύνην μου και
ειπάτωσαν διαπαντός. Μεγαλυνθήτω ο Κύριος, οι θέλοντες την ειρήνην του
δούλου αυτού. Και η γλώσσα μου μελετήσει την δικαιοσύνην σου, όλην την
ημέρα τον έπαινον σου.