τοῦ Robert Redeker, φιλόσοφου
Μετάφραση: Εὐάγγελος Δ. Νιάνιος
Ὁ κορωνοϊὸς ἀπέδειξε ὅτι ἡ ἐπίκληση ὕψιστης ὑγειονομικῆς ἀνάγκης, μὲ τὴ βοήθεια τῆς τηλεόρασης, εἶναι ἐγγύηση γιὰ τὴν ἐπιβολὴ δικτατορίας, καὶ μάλιστα παγκόσμιας σὲ περίπτωση πανδημίας…
Ἡ ἄνοιξη τοῦ 2020 εἶδε νὰ ἐμφανίζεται μία νέα μορφὴ παγκοσμιοποίησης: ἡ ἀναγωγή, σὲ ὅλη τὴ Γῆ, ὅλων τῶν πολιτικῶν ζητημάτων σὲ ἕνα, τὸ ὁποῖο δὲν εἶναι ἕνα, τὸ ὑγειονομικὸ ζήτημα. Ὡστόσο, τὰ κράτη κυριαρχήθηκαν ἀπὸ αὐτὸ τὸ ζήτημα, τὸ ἐνσωμάτωσαν στὸ σύστημά τους, γιὰ νὰ καταστρέψουν τὴν πολιτική. Ὅλες οἱ ἀερολογίες γιὰ τὸ τέλος τῆς παγκοσμιοποίησης, γιὰ τὸν «κόσμο μετά», παραμερίστηκαν μπροστὰ σὲ αὐτὸ τὸ σημαντικὸ γεγονός: τὰ κράτη, μὲ σπάνιες ἐξαιρέσεις, ἐπιδόθηκαν στὸν ἴδιο τύπο διαχείρισης τῆς ὑγειονομικῆς κρίσης. Όλα περιόρισαν τὶς θεμελιώδεις ἐλευθερίες. Ὅλα τους ἔκαναν σχέδια τεχνολογικῆς παρακολούθησης - τὴν περίφημη "ἰχνηλάτηση" - ἀνθρώπων σὰν νὰ ἦταν ζῶα. Πολλὰ χρησιμοποίησαν drones σε ρόλο μηχανικῶν τσοπανόσκυλων. Όλα μεταμόρφωσαν τοὺς κατοίκους τους σὲ ἐργαστηριακοὺς ποντικούς, στοὺς ὁποίους πειραματίστηκαν νέες μορφὲς διακυβέρνησης. Μέσα σὲ λίγους μῆνες, ἐμφανίστηκε ἕνα εἶδος ἀντιπολιτικοῦ παγκόσμιου κράτους, ὅπου τὸ δίκαιο παραβιάστηκε πλήρως ἀπὸ τὸ νόμο.
Ἡ «Θεολογία» τοῦ COVID-19
Μία ἀνατροπὴ ἔγινε ἀπὸ τὴ μία μέρα στὴν ἄλλη: ὑπὸ κράτηση στὸ σπίτι τους, οἱ λαοί αποπολιτικοποιηθηκαν. Ξαφνικά, μετατραπήκαμε σὲ ἕναν ἄλλο κόσμο, ὅμοιο σὲ μεγάλο βαθμὸ μὲ...
τὰ ἀστυνομικὰ κράτη, λὲς καί, ἀπροειδοποίητα μία παγίδα ανοιξε κάτω ἀπὸ τὰ πόδια μας. Ἕνα χαρακτηριστικὸ δὲν τονίστηκε ἀρκετά: οἱ λαοὶ σὲ κατ' οἶκον περιορισμό, χωρισμένοι σὲ μεμονωμένα ἄτομα, δὲν εἶχαν ἄλλη σχέση μὲ τὴ συλλογικὴ ζωὴ παρὰ μέσω τηλεόρασης. Μὲ ἄλλα λόγια: εἶχαν μόνο εἰκονικὴ ζωή, στὶς ὀθόνες. Ἡ τηλεόραση τοὺς κοινοποιοῦσε τὶς παραγγελίες, τὶς ὁδηγίες, τὴν ἐπισημη «ἀλήθεια». Λίγα πράγματα στὴν κοινωνία εἶναι τόσο δραματικὰ ὅσο ἄνθρωποι ἢ οἰκογένειες μόνοι τους μὲ τὴν τηλεόραση, ὅταν κάποιοι προβαίνουν σὲ τεχνητὴ ἐξαφάνιση ὅλης της ἐξωτερικῆς πραγματικότητας. Ἡ τηλεόραση διπλασίαζε τὴ σωματικὴ φυλάκιση, ποὺ ἐξασφάλιζε ἡ ἀστυνομία, μὲ μία διανοητικὴ φυλάκιση.
Τί νὰ πῶ γιὰ μία περίοδο – τὸν πλανητικὸ περιορισμὸ - ποὺ ξεχώρισε ὡς αὐτὴ τῆς καταστροφῆς ὅλων τῶν ἐλευθεριῶν, ἀκόμα καὶ τῆς γελοιογραφίας (στὴ Γαλλία, οἱ δημιουργοὶ τῶν πανὸ ποὺ γελοιοποιοῦν τὸν Ἐμμανουὲλ Μακρόν, ὁδηγούνταν συστηματικα στὸ ἀστυνομικὸ τμῆμα, λὲς καί, ἀντὶ νὰ προστατεύει τοὺς Γάλλους, ἡ ἀστυνομία πολεμοῦσε μαζί τους), κάθε ἐλευθερίας λόγου καὶ κάθε ἀντιπολίτευσης; Αὐτό: οἱ ἄνθρωποι ὑπῆρξαν ἀντικείμενο τῆς προσομοίωσης μίας νέας μορφῆς ὁλοκληρωτικοῦ κράτους, τοῦ παγκοσμιοποιημένου ὑγειονολογικοῦ ὁλοκληρωτισμοῦ. Είναι σημαντικὸ νὰ ἐννοήσουμε τὴ λέξη προσομοίωση μὲ τὴν ἔννοια ἑνὸς ἐπιστημονικοῦ πειράματος ποὺ ἀσκεῖται σὲ μεγάλη κλίμακα σὲ ὁλόκληρο τὸν πληθυσμό, ποὺ μετατρέπεται σὲ ἰνδικὸ χοιρίδιο.
Εἶναι σαφὲς ὅτι, γιὰ ὅλους τους ἐπίδοξους δικτάτορες, δὲν εἶναι πλέον πολὺ δύσκολο - χάρη στὸ μηχάνημα ποὺ συνθλίβει τὰ μυαλά, ὅπως ἔγινε ἡ τηλεόραση, ποὺ κατασκευάζει συγκατάθεση, ἐθελοντικὴ δουλεία - νὰ καταργήσουν ὅλες τὶς ἐλευθερίες. Δὲν ὑπάρχει πλέον ἀνάγκη γιὰ πραξικόπημα τύπου Pinochet, ποὺ πάντα εἶναι ἐπικίνδυνο: ἡ δήλωση ἔκτακτης ὑγειονομικῆς ἀνάγκης στηριζόμενη στὴν τηλεόραση φαίνεται πλέον πιὸ ἀποτελεσματική. Ας καταλάβουμε τὴν προσομοίωση σὰν μία πρόβα τζενεράλε. Ναί, ὁ περιορισμὸς ἦταν ἡ «πρόβα τζενεράλε», ὅπως λένε οἱ ἄνθρωποι τοῦ θεάτρου, ἑνὸς νέου ὁλοκληρωτισμοῦ. Ἦταν ἕνα πείραμα γιὰ ἀνθρώπους - ζῶα, καὶ οἱ περισσότερες χῶρες, γιὰ τὴν περίσταση, μετατράπηκαν σὲ καλὰ φρουρούμενα ἀνθρώπινα πάρκα.
«Ἐποχὴ τοῦ Σιδήρου»
Στὴν «ὁμιλία γιὰ τὴ φύλαξη καὶ τὴ διαποίμανση τοῦ ἀνθρώπου», μὲ θέμα «μία εὐρωπαϊκὴ ποιμενικὴ πολιτική», ὁ Peter Sloterdijk ἐπισημαίνει αὐτοὺς τοὺς «λόγους ποὺ θεωροῦν τὴν κοινότητα τῶν ἀνθρώπων ὡς ἕνα ζωολογικὸ πάρκο ποὺ εἶναι ἐπίσης πάρκο μὲ ἑνότητες" [Peter Sloterdijk, Rules for the human park (1999), p. 44-45]. Ἀπὸ τὴν ἀρχὴ τοῦ περιορισμοῦ στὰ σπίτια, αὐτὰ τὰ λόγια χρησιμοποιοῦνται χωρὶς ντροπὴ ἀπὸ πολιτικούς, δημοσιογράφους καὶ γιατρούς. Εἶναι ἡ μήτρα τῆς λογοδιάρροιας ποὺ ξεχύνεται, ὅλη αὐτὴ τὴν κρίση, ἀπὸ τὰ μέσα ἐνημέρωσης ἀπὸ τὸ πρωὶ ἕως τὸ βράδυ. Ὅμως, μποροῦμε νὰ ἀναρωτηθοῦμε, ποιὰ εἶναι ἡ χρήση καὶ ὁ σκοπός τους; Ἀνακύπτει μία ἀπάντηση: αὐτὴ τῆς δημιουργίας τῶν ἐπαγωγικῶν συνθηκῶν δυνατότητας, αὐτὸ ποὺ ὁ Michel Foucault ὀνόμασε «ἐπιστήμη», μίας προσομοίωσης.
Παρίσι, Ἀπρίλιο 2020: Ἔρημοι δρόμοι καὶ οἱ ἄνθρωποι κλεισμένοι στὸ «μαντρί». Ὁ ὑγειονομικὸς ὁλοκληρωτισμὸς ἐπιβάλλει ὁ ἔνοχος νὰ ἀπομονωθεῖ, καὶ ἔνοχος εἶναι ὁ ἴδιος ὁ λαός!…
Ἡ ὑγειονομικὴ κρίση ἦταν ἡ εὐκαιρία μίας προσομοίωσης ἰσάξιάς της φύσης: αὐτὴ τῆς οὐτοπίας τοῦ ἀνθρώπινου πάρκου. Ἄγρια ἢ κατοικίδια, τὰ ζῶα δὲν ἔχουν πλέον τίποτε τὸ ὄντως φυσιολογικό: οἱ κινήσεις τοὺς παρακολουθοῦνται ὅλο καὶ συχνότερα ἀπὸ τσίπ, ποὺ ἐμφυτεύονται στὸν ὀργανισμό τους. Ὁ ζωολογικὸς κόσμος ἐξαρτᾶται τότε ἀπὸ τὴν τεχνική. Ἡ προσπάθεια ἐπιταχύνεται γιὰ νὰ μετατρέψει τοὺς ἀνθρώπους σὲ ὑψηλῆς τεχνολογίας, ζωοτεχνολογικᾶ, ὄντα που κυκλοφοροῦν σὲ περιοχὲς - πάρκα ἐποπτευόμενα ψηφιακά. Ἐργάζονται λοιπὸν γιὰ νὰ κατασκευάσουν νέα ἠμι-φυσιολογικά, ἠμι-τεχνικὰ ὄντα, ἐπιτηρούμενα ἀπὸ drone καὶ τηλεόραση, παρακολουθούμενα ἀπὸ δορυφόρους μέσω τῶν κινητῶν τους τηλεφώνων. Ἀνιχνεύσιμα. Ἡ ὑγειονομικὴ κρίση εἶναι τὸ πείραμα τῆς διαποίμανσης τους. Ἡ πειραματικὴ προσομοίωση τοῦ ἀνιχνεύσιμου ἀνθρώπου. Αὐτὴ ἡ οὐτοπία ἀντικαθιστᾶ τὴν πολιτικὴ μὲ τὴ διαχείριση τῶν ἐμπορικῶν ὑποθέσεων καὶ τὸ μαντρὶ ἀνθρώπινων ροῶν. Πρόκειται γιὰ μία τερατολογικὴ ἀνθρωποκατασκευή: ἡ ἐργοστασιακὴ κατασκευὴ ἀνθρώπων ποὺ δὲν εἶναι πλέον ἄνθρωποι, ἀλλὰ μίγμα ζώου καὶ ρομπότ.
Ἡ περίφημη ἐπιβεβαίωση τοῦ Joseph de Maistre σύμφωνα μὲ τὴν ὁποία "ὅλες οἱ ἀσθένειες εἶναι τιμωρίες" [Joseph de Maistre, Les Soirees de Saint-Petersbourg (1821), τόμος 1, σέλ. 61] κατατρέχει τὰ μυαλὰ τῶν σύγχρονων ἡγεμόνων. Διαμορφώνει τὴ θεολογία, σιωπηρὴ καὶ ἀσυνείδητη, τοῦ ὑγειονομικοῦ ὁλοκληρωτισμοῦ. Ἀκόμα καλύτερα: ἀποτελεῖ τὸ συλλογικὸ ἀσυνείδητο ὅλων τῶν ἡγετῶν τοῦ πλανήτη, καθὼς καὶ τῶν ἀναπληρωτῶν τοὺς τῶν ὑπεύθυνων γιὰ τὴν προπαγάνδα. Η ἀσθένεια ἀπαιτεῖ ἔνοχο· καὶ ὁ ἔνοχος εἶναι ὁ λαός! Αὐτὴ ἡ δεισιδαιμονία, ἀνομολόγητη ἀλλὰ πάντα ἐκφραζόμενη τόσο μὲ ὑπεκφυγὲς ὅσο καὶ εὐθαρσώς, ὅπως συνηθίζουν οἱ κυβερνήσεις, νομιμοποιεῖ τὴν παρακολούθηση τῶν πάντων καὶ τὸ νόμο τῶν ὑπόπτων. Διότι, ἐκ τῶν πραγμάτων, κάθε πολίτης εἶναι ὕποπτος ἐκ τῶν προτέρων γιὰ διάδοση τοῦ κακοῦ· εἶναι ἔμμεσα ἔνοχος, ἔνοχος σχεδὸν ἐπειδὴ ζεῖ. Ἡ κρίση COVID-19 εἶναι τὸ ἀπροσδόκητο γεγονὸς ποὺ ἀνοίγει ὁλόκληρο τὸ μέλλον σὲ αὐτὴν τὴ δεισιδαιμονία, ἱκανὴ νὰ θέσει τοὺς ἀνθρώπους στὴ θέση τοῦ ἔνοχου ἐκ φύσεως. Εἶναι ἡ πειραματικὴ προσομοίωση μίας νέας Ἐποχῆς τοῦ Σιδήρου.
https://www.marianne.net/debattons/billets/crise-sanitaire-pour-les-dictateurs-en-herbe-il-n-est-plus-tres-difficile-d
Μετάφραση: Εὐάγγελος Δ. Νιάνιος
http://aktines.blogspot.com/2020/05/blog-post_597.html
http://www.orthodoxia-ellhnismos.gr/2020/06/blog-post_79.html